O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi
Boshlang’ich sinfda masalalarni o’rganishda zamonaviy
Yüklə 19,23 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
2.3. Boshlang’ich sinfda masalalarni o’rganishda zamonaviy pedagogik texnologiyalardan foydalanish Ma’lumki, 1-sinf o’quvchilari darsda yechiladigan masala mazmunini to’g’ridan-to’g’ri tushunmaydilar, chunki ular hamma narsaga qiziquvchan bo’lganligi uchun ham ularning fikrlari tarqoq bo’ladi. Shuning uchun ham masalalar yechish jarayonida o’quvchilar fikrini to’la qila olish va masala mazmunini yanada tushunarliroq bayon qilish kerak bo’ladi. Bu vazifalarni muvaffaqiyatli amalgam oshirish yo’llaridan biri darsda ko’rsatilgan qurollardan o’rinli foydalanish bilan birga yaxshi tashkil etilgan og’zaki suhbat hisoblanadi. Fikrimizning dalili uchun bir necha masalaning yechilishi namunasini ko’rib o’tamiz: 1. Simyog’ochga 4 ta qaldirg’och qo’ngan edi. Yana 3 ta qaldirg’och kelib qo’ndi, so’ngra 2 ta qaldirg’och uchib ketdi. Simyog’ochda nechta qaldirg’och qoldi? O’qituvchi kartochkani ko’rsatib suhbat o’tkaziladi. Simyog’ochga qo’nib turgan qaldirg’ochlar 4 ta Bor edi-4 ta q. Qo’ndi- 3 ta q Uchdi -2 ta q. Qoldi – 2 ta q. - Bolalar simyog’ochda avval nechta qaldirg’och bor edi? - 4 ta qaldirg’och bor edi. - Yana nechta qaldirg’och kelib qo’ndi? - 3 ta qaldirg’och kelib qo’ndi. - Simyog’ochda hammasi bo’lib nechta qaldirg’och bo’ldi? - 7 ta qaldirg’och bo’ldi. - Shundan nechtasi uchib ketdi. ~ 44 ~
- 2 ta qaldirg’och uchib ketdi. - Simyog’ochda nechta qaldirg’och qoldi. Kartochkadagi qaldirg’ochning usti qog’oz bilan berkitiladi. Bunday tushuntirish orqali o’quvchilar faqat masala mazmuniga tushunibgina qolmasdan balki, o’gzaki yechishga ham yetib boradilar. Shundan so’ng masala sharti yana bir marta o’quvchilar bilan birgalikda takrorlanadi va shartiga ko’ra quyidagi tartibda ifoda tuzib yechiladi. Simyog’ochda 4 ta qaldirg’och bor edi. Yana 3 ta qaldirg’och kelib qo’ndi: 3+4. Shundan 2 tasi uchib ketdi: 4+3-2 Endi bu ifoda osonlikcha yechiladi. Ya’ni avval 4 va 3 sonlari qo’shiladi. Yig’indi(7) hosil bo’ladi. Yig’indidan 2 soni ayriladi. Natijada izlangan son (5) hosil bo’ladi. Javob: 5 ta qaldirg’och qoldi. Shundan so’ng o’quvchilar yuqoridagilarni daftarlariga yozib oladilar. 2. Nasibada 4 ta olma bor edi. Onasi unga yana 3 ta olma berdi. U 2 ta olmani yedi. Uning nechta olmasi qoldi? Bor edi-4 ta Onasi berdi- 3ta O’zi yedi – 2 ta Qoldi-? Kartochkani bolalarga ko’rsatib, suhbat o’tkaziladi. - Bolalar siz kartochkadan nimani ko’ryapsiz? - 2 qator olmalarni. - Nechta olma rasmini ko’rdingiz? - 4 ta olma va 3 ta olmani - Nasibaga onasi nechta olma berdi? - 3 ta olma berdi. ~ 45 ~
- Nasiba nechta olma yedi? - U olmalardan 2 tasini yedi. - Uning nechta olmasi qoldi? - O’zida 4 ta, onasi 3 ta olma bergan edi. Jami 4+3=7 ta olma bo’ldi. 2 ta olmani yeganidan keyin 4 + 3 = 7 – 2 = 5 ta olma qoldi. O’quvchilar o’qituvchilar yordamida ifoda tuzib masalani boshqa usulda yechishlari ham mumkin. 4+3-2=4-2+3=2+3=5. Javob: 5 ta olma qoldi. Bu safar masala ayirmaga sonni qo’shish usuli bilan yechiladi. 3. Akvariumning bir tomonida 4 ta baliq yuribdi, 2-tomonida 3 ta baliq yuribdi. Nodira 2-tomondagi baliqlardan 2 tasini oldi. Akvariumda nechta baliq qoldi?
Masala sharti o’qib tushuntiriladi va akvarium haqida tushuncha beriladi. - Akvarium bu – baliqchalar solib qo’yilgan idish. Ko’rgazma bolalarga ko’rsatiladi va og’zaki yechiladi. - Bolalar akvariumning bir tomonida nechta baliq bor ekan? - 4 ta baliq bor ekan. - Ikkinchi tomonida-chi? - 3 ta baliq. - Nodira nechta baliq oldi, qaysi tomondagidan? - 2 ta baliq oldi, ikkinchi tomondagidan. - Akvariumda nechta baliq qoldi? Shundan keyin bironta o’quvchini darstaxtaga chiqarib, ifoda tuzdiriladi va hosil bo’lgan ifodaning son qiymati topiladi. (4+3)-2=4+(3-2)=4+1=5 ta Javob: 5 ta baliq qoldi.
~ 46 ~
4. Gulnorada 4 ta lola bor edi. Nigora unga yana 2 ta lola sovg’a qildi. Shundan keyin bolalardan birining guli to’kildi. Gulnorada nechta lola qoldi? O’qituvchi ko’rgazmani bolalarga ko’rsatadi. So’ngra masala shartini o’qib tushuntiradi. Bor edi- 4 ta Berildi – 2 ta Qoldi-?
O’quvchilar savol-javob orqali masalani og’zaki yechadilar. - Gulnorada nechta lola bor edi? - To’rtta lola bor edi. - Nigora unga nechta lola berdi? - Ikkita lola berdi. - Qani, Baxtiyor ifodani tuzchi? - Baxtiyor darstaxtaga chiqib ifodanituzadi: 4+2 - Gulnoraning lolasi nechta bo’ldi? - Oltita bo’ldi - Nechta lolaning guli to’kildi? - Baxtiyor: ,,Bittasining” deb javob beradi va (4+2)-1 ifodani tuzib, uning qiymatini hisoblaydi. Bolalar daftarlariga yozadilar. Javob: Gulnorada 5 ta lola qoldi. Tajribalar shuni ko’rsatadiki, shunday rasmli qog’oz lavhachalar orqali masalalar ifodasini tuzish va yechish oson bo’ladi. Oz vaqt ichida ko’p masala yechiladi. O’quvchilar qog’oz lavhalardagi masalaga mos rasmli o’z ko’zlari bilan ko’rib, masalaning mazmunini tez tushunadilar va uni oson yechadilar, fanga qizqadilar, dars jarayonida o’quvchilarning faolligi ortadi.
~ 47 ~
Men tajriba sinov ishlarini pedagogik amaliyot o’tkazgan Namangan shahridagi 13-umumta’lim maktabida olib bordim. Tajriba sinov ishlarini ikki bosqichda olib bordik. Birinchi bosqichda darslarni an’anaviy shaklda olib borildi. Tajriba - sinov ishlarini ikki bosqichda olib borilgandan oldingi dars natijalari tahlil qilindi. Nazorat sinfi natijalari: masalaning mohiyatini tushunganligiga ko’ra 7 ta, amallarning masala shartiga mos kelishiga ko’ra 9 ta, amallar tartibining to’g’ri tanlanganiga ko’ra 8 ta, masalaning qisqa yozuvini tuza olganligiga ko’ra 2 ta, Tajriba sinfi natijalari: masalaning mohiyatini tushunganligiga ko’ra 7 ta, amallarning masala shartiga mos kelishiga ko’ra 10 ta, amallarning to’g’ri tanlanganiga ko’ra 7ta, masalaning qisqa yozuvini tuza olganligiga ko’ra 2 ta. Dars jonli, qiziqarli va ishchanlik ruxida o’tdi. Har ikki darsni solishtirdim. Sinfi O’quvchi
lar soni Qatnash
di masalaning mohiyatini tushunganli giga ko’ra amallarning masala shartiga mos kelishiga ko’ra amallarni ng to’g’ri tanlangan iga ko’ra masalaning qisqa yozuvini tuza olganligiga ko’ra 4-«A»
sinf- 26
26 7 9 8 2 4-«V» sinf 26
26 7 10 7 2
Yuqoridagi jadvalni tahlil qilish shuni ko’rsatadiki, tajriba sinflarida o’quvchilarni o’zlashtirish darajalari nazorat sinfiga qaraganda 8-10 % yuqoriroq ekanligini ulardan olingan yozma ish natijalaridan ko’rish mumkin.
~ 48 ~
Olingan natijalarni quyidagi diagrammada tasvirlash va taqqoslash mumkin.
Pedagogik amaliyot davomida dars o’tishning noan’anaviy metodlaridan deyarli hamma darslarimda foydalanishga harakat qildim. Matematika darslarida yangi zamonaviy pedagogik texnalogiyalardan foydalandim. Amaliyot yakunida yana tajriba sinov ishlarini o’tkazdim. 4- sinfda “ Ikki xonali va uch xonali songa bo’lish” mavzusida ochiq dars o’tkazdim. Deyarli har bir boshlang’ich sinf o’qituvchisi foydalanadigan metod bilan o’tdim. Dars uchun maxsus tayyorgarlik ko’rdim. Bu kabi 26→100 26→100 16→x 17→x
26·x=16·100 26·x=17·100 x=1600:26≈61% x=1700:26≈65% ~ 49 ~
o’tilgan darslarda, oddiy o’tilgan darslarga qaraganda dars samaradorligi va o’quvchilarning bilim sifati 8-10 % gacha o’sib ketadi .
Mavzu: 839- 845-misol va masalalar Darsning maqsadi: a) Ta’limiy: Ikki xonali va uch xonali sonlarni ko’paytirish va bo’lishga oid bilimlarni rivojlantirish; b) Tarbiyaviy: Tabiatni asrab avaylashga o’rgatish, kitobga mehr uyg’otish
rivojlantirish, og’zaki nutqini o’stirish. Dars turi: Yangi bilim beruvchi Dars jihozi: ko’rgazmalar, rasmli plakatlar, tarqatmali materiallar. Dars metodi: suhbat, savol-javob, Fanlar bilan bog’lanishi: odobnoma, o’qish, tabiat
Darsning borishi:
b) o’quvchilarni darsga tayyorgarligini tekshirish; c) ma’naviyat daqiqasi O’qituvchi: --- O’quvchilar bugun sinfda kim navbatchi? Darsda kim qatnashmayapti? O’quvchi: --- Bugun sinfda men navbatchiman. Darsda 26 ta o’quvchidan hammasi qatnashyapti. O’qituvchi: --- Juda yaxshi. Endi sizlar bilan siyosiy bilimlarimizni takrorlab olamiz-a?! O’qituvchi: --- Bu yil prezidentimiz tomonlaridan qanday nomlandi? O’quvchi: --- “Xalq bilan muloqot va inson manfaatlari yili” deb nomlandi. ~ 50 ~
bilan chiqdi?
rahbar faoliyatining kundalik mezoni bo’lishi lozim” O’qituvchi: ---Juda yaxshi. Endi bizga 451-sonli qarorni kim eslatib o’tadi? O’quvchi: --- “Milliy g’oya targ’iboti va ma’naviy- ma’rifiy ishlar samaradorligini oshirish”. O’qituvchi: --- Barakalla. Yaqinda biz qaysi bobomiz tavalludlarini nishonladik? O’quvchilar: ---Buyuk sohibqiron Amir Temur bobomizning tavalludlarini nishonladik! O’qituvchi: --- Yaxshi, Bu bobomizning necha yillik tavalludlarini nishonladik? O’quvchi: --- 681 yillik tavalludlarini nishonladik! O’qituvchi:--- Endi kim aytadi, 681 sonida nechta yuzlik, nechta o’nlik va nechta birlik bor? O’quvchi: --- 6 ta yuzlik, 8 ta o’nlik va 1 ta birlik bor. O’qituvchi: --- 410 sonini kim tahlil qiladi? O’quvchi:--- 4 ta yuzlik, 1 ta o’nlik. O’qituvchi: --- Konstitutsiyada biz hozir bilishimiz kerak bo’lgan 41-42- moddalarni kim eslatadi? O’quvchilar moddalarni aytib o’tadilar. 41-modda. Har kim be’pul ta’lim olish huquqiga ega. 42-modda. Har kim malakali, bepul tibbiy xizmatdan foydalanish huquqiga ega.
qarorlaridan xabardorsiz… O’qituvchi: ---Endi mana shunday muhim siyosiy ma’lumotlardan chetlashmagan holda darsni davom ettiramiz. II. Asosiy qism: 1) Uyga vazifa tahlili; ~ 51 ~
O’quvchi: ---Uyga vazifa qilib 837-838-misol va masalalarni bajarib kelish berilgan. O’qituvchi: --- Yaxshi, hammamiz bajarganmizmi?! O’quvchilar: --- Ha-a-a! O’qituvchi: --- Uyga vazifani tekshirish uchun sizlar bilan “piramida” o’yinini o’tkazamiz. Hozir sizlarni 3 guruhga ajrataman. Har bir guruh o’zi uchun belgilangan plakatdagi tarqatmali savollarga javob beradi. Qay darajada vazifani bajarganingizni savolga bergan javobingizdan bilib olamiz.
O’qituvchi: ---Juda yaxshi, endi sizlar bilan “ Ikki xonali va uch xonali songa bo’lish” mavzusinidagi 839-845-misol va masalalarni o’rganamiz. Mavzuni boshlashdan oldin kim qanday kasb egasi bo’lmoqchi ekanini aniqlab olamiz.
O’quvchilardan egallamoqchi bo’lgan kasblari so’raladi. O’qituvchi: --- Yaxshi. Endi mana shu kasblarimizni egallash uchun biz oladigan bilimlar juda muhim ekanini bilib olamiz. O’qituvchi: ---Hamma 839-masala shartiga e’tiborini qaratsin. 1112:16 96*28 6666:66 3012:12 2688:96 324*20 334*34 ~ 52 ~
839-masala: Masalalarni yeching . Bog’dan o’quvchilar 3012 kg olma terishdi. Olmalarni 96 ta yashiklarga teng taqsimlab chiqishdi. Shundan so’ng 324 kg olma qoldi. O’quvchilar har bir yashikka necha kg dan olma solishgan. Jami---- 3012kg Yashik---- 96 ta Qoldi----324 kg Bitta yashikda ---- ? kg Yechish: 1) 3012 – 324= 2688 2) 2688 : 96 = 28 Javob: har bir yashikda 28 kg olma bor O’qituvchi: --- masalamizda o’quvchilar olmalarni terishibdi. Biz ham maktab bog’iga yordamga chiqqanmizmi? O’quvchilar: --- ha-a-a! O’qituvchi: --- Mana shu vaqtda siz jonivorlarga, daraxtlarga shikast yetkazmaganmizmi? Ehtiyotkorlik bilan harakat qilganmizmi? O’quvchilar: --- Tabiatga zarar yetkazmay yordam berganmiz! O’qituvchi: --- Juda yaxshi. Tabiatni asrasak, u bizga ham shunday mehribonlik ko’rsatadi. Hamma yozib bo’ldimi? Endi sizlar bilan 840-841-misolni og’zaki va doskada ko’rib chiqamiz. 840-misol: (47926 + 50378) : (2101- 1845)=384 1) 47926 + 50378=98304 2) 2101 – 1845= 256 3) 98304 : 256=384 841-masala: Maktab kutubxonasiga 4321 ta kitob olib kelindi. Tuman kutubxonasida esa undan 20 marta ortiq kitob bor. Tuman kutubxonasida jami qancha kitob bor? Maktab kutubxonasida----4321 ta kitob Tuman kutubxonasida ---? ta, 20 marta ortiq
~ 53 ~
Yechish: 4321 * 20= 86420 Javob: tuman kutubxonasida 8642 ta kitob bor O’qituvchi: --- Bu masalamiz biz sevib o’qiydigan kitoblarimiz haqida ekan-a? Chindan ham kitobni sevamizmi? O’quvchi: --- Ha-a-a! Chunki u bizga doim hamroh bo’ladi. O’quvchi: --- Bizni to’g’ri yo’lga yetaklaydi. O’qituvchi: --- Barakalla! Doim kitoblar bilan oshno bo’lishimiz kerak. Endi 842-843 masala bilan tanishamiz. 842- masala: Yuk mashinasiga umumiy massasi 3115 kg bo’lgan 17 ta motoroller va 24 ta velosiped ortildi. Agar bitta motorollerning massasi 107 kg bo’lsa, velosipedning massasini toping? Yechish: 1) 107 * 17= 1819 2) 3115 – 1819= 1296 3) 1296 : 24= 54 Javob: velosipedning masssasi 54 kg. 843-misol: Tengsizliklar tuzing va ularni tekshiring: 1) 7020 va 90 sonlarining bo’linmasi 5030 va 4961 sonlari ayirmasidan katta. 7020 : 90 > 5030-4961 2) 704 va 42 sonlari ko’paytmasi 26470 va 3704 sonlari yog’indisidan kichik. 704 * 42 < 26470+3704 O’quvchilar mustaqil ravishda bajaradilar. Bajarib bo’lganlaridan so’ng o’qituvchi birma –bir aytadi, ular tekshirib boradilar. Yuqoridagi har bir masalada har bir guruhdan 3 tadan birinchi va to’g’ri bajargan o’quvchini baholashi aytiladi. Dars davomida o’zlashtirishi qiyin bo’layotgan o‘quvchilarga: tarqatmali materiallar orqali nisbatan soddaroq bo’lgan savollar beriladi. 1) eng katta to’rt xonali sonni eng kichik uch xonali songa bo’ling 2) 75 km masofani 15 km/soat tezlik bilan necha soatda bosib o’tish mumkin 3) 234 sonini shu sondagi yuzlar xonasidagi songa bo’ling ~ 54 ~
3) Yangi mavzuni mustahkamlash. O’qituvchi:--- mavzuni mustahkamlash uchun sizlar bilan kim topqir o’yinini o’ynaymiz. Iqtidorli o’quvchilarga:Matematikadan eng yaxshi biladigan o’quvchilar chiqishi aytiladi, ular 2 ga karrali bo’lgan sonlarni tashlab, qolgan sonlarni aytishlari kerak bo’ladi. Qolgan o’quvchilar kuzatib, diqqat qilib boradilar. Yutqizgan o’quvchi o’yinni tark etadi.
a) Darsda faol ishtirok etgan o’quvchilar rag’batlantirilib, baholari e’lon qilinadi. b) Uyga vazifa berish. 844-845-misol va masalalarni bajarib kelish beriladi. O’qituvchi tomonidan tushuntiriladi. Baholash natijalari quyidagicha bo’ldi. 27 25
23 21
19 17
15 13
11 9 7 5 3 1 2 ~ 55 ~
masalaning mohiyatini tushunganligiga ko’ra 8 ta, amallarning masala shartiga mos kelishiga ko’ra 10 ta, amallarning to’g’ri tanlanganiga ko’ra 7ta, , masalaning qisqa yozuvini tuza olganligiga ko’ra 1 ta. Yuqoridagi noan’anaviy darsdan so’ng esa quyidagicha baho oldilar. masalaning mohiyatini tushunganligiga ko’ra 9 ta, amallarning masala shartiga mos kelishiga ko’ra 11 ta, amallarning to’g’ri tanlanganiga ko’ra 5 ta, masalaning qisqa yozuvini tuza olganligiga ko’ra 1 ta. Dars jonli, qiziqarli va ishchanlik ruhida o’tdi. Har ikki darsni solishtirdim.
Sinfi
O’quvchi lar soni Qatnashdi masalaning mohiyatini tushunganli giga ko’ra amallarning masala shartiga mos kelishiga ko’ra
amallarning to’g’ri
tanlanganig a ko’ra
masalaning qisqa
yozuvini tuza
olganligiga ko’ra
4-«A» sinf-
26 26
8 10
7 1 4-«V» sinf 26
26 9 11 5 1
Yuqoridagi misol va masalalarni yechish o’quvchilarda ana shu masalani tuzilishiga qarab ishlash uchun sodda va qulay hamda turli usullar bilan yechish metodikasini o’zlashtirish qobiliyatlari shakllanganligini ko’ramiz.Tajriba sinfida o’quvchilarni o’zlashtirish darajalari nazorat sinfiga qaraganda 10-13 % yuqoriroq ekanligini ulardan olingan test va yozma ish natijalaridan ko’rish mumkin.
~ 56 ~
26→100 26→100 18→x 19→x 26·x=18·100 26·x=19·100 x=1800:26≈69% x=1900:26≈73%
Yuqoridagi ikkita diagrammalarni taqqoslasak, o’quvchilarni matematika fani bo’yicha oladigan bilimlari yanada chuqurlashganligi va samaradorlik oshganini ko’ramiz. Nazorat sinfida samaradorlik 61 foizda 69 foizga, tajriba sinfida esa 65 foizdan 73 foizga o’sdi. Dars samaradorligi 7-8 % ga oshganligini aniqladim. Demak , ta’lim tizimida zamonaviy dars berish usullaridan foydalanish ta’lim samaradorligini oshishiga olib kelar ekan.
~ 57 ~
Matematika o’qitishda tashkil etilgan sodda masalalarni yechish o’quvchilarning matematik bilimlarini chuqurlashtirish va kengaytirish, misol va masalalarni yechishni mashq qilish, matematikaning hayot bilan bog’liq bo’lgan tomonlarini tushunishlariga imkon beradigan faoliyat turlaridan biridir. Hozirgi paytda yangi axborot va pedagogik texnologiyalar rivojlangan bir paytda boshlang’ich sinf o’quvchilarini majburiy itoatkorlikka asoslangan an’anaviy usulda o’qitish emas, balki o’quvchilarning o’qishga, bilim o’zlashtirishga bo’lgan ongli munosabatini tarbiyalashni amalga oshirishga qaratilgan o’qitishning noan’anaviy shakllarini ta’lim jarayoniga tadbiq etishdek muhim vazifalar qo’yilgan. Masala ustida og’zaki ishlagandan keyin masala mazmunini matematik atamalar tiliga o’tkazish kerak va uning matematik tuzilishini qisqa yozuv shaklida ifodalash kerak. Shuni nazarda tutish kerakki, hamma hollarda ham qisqacha yozishni bajarish bilan birga masala sharti analiz ham qilinadi. Qisqacha yozishning vazifasi ana shundan iborat. Haqiqatdan, masalani qisqacha yozish o’quvchi xotirasiga tayanch bo’lib, sonli ma’lumotlarni tushunish va yaratish imkonini beradi, bu ma’lumotlarni masalada nima berilganligini va nimani izlash kerakligini aniqlashga yordam beradi. Shunday qilib matematik masalalar yechish o’quvchilarning matematik bilimlarini rivojlantirish usullaridan biri sifatida qaralishi lozim. Shu bilan birga murakkab va qiziqarli masalalar o’qitish samaradorligini oshirishning eng yaxshi usullaridan biri sifatida bo’lishi ham mumkin. Shu sababli boshlang’ich sinf matematika darslarida masalalar yechish usullarini to’g’ri tashkil etish, undan oqilona foydalanish, masalaning turli shakllarini tashkil etish va unda turli didaktik vositalardan imkon darajasida foydalanish ta’lim samaradorligini oshirishning muhim omillaridan biri sifatida qaralmog’i maqsadga muvofiqdir.
~ 58 ~
I. Iqtisodiy-siyosiy adabiyotlar. 1. O‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi. -T., 2014. 2. “Umumiy o’rta va o’rta maxsus, kasb-hunar ta’limining davlat ta’lim standartlarini tasdiqlash to’g’risida”gi Vazirlar Mahkamasining 2017- yil 6- apreldagi 187-son qarori.
3. O‘zbekiston Respublikasining “Ta’lim to‘g’risida”gi Qonuni. O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Axborotnomasi, 1997- yil. 9-son, 225- modda.
Majlisining Axborotnomasi, 1997- yil. 11-12-son, 295-modda. 5. “Oliy ta’lim tizimini yanada rivojlantirish chora-tadbirlari to’g’risida” dagi PQ – 2909 – sonli qarori 2017- yil 20- aprel “Ilmiy-uslubiy adabiyotlar”.
2001-yil 7. Аlixonov S, “Boshlang’ich sinflarda matеmatika o’qitish mеtodikasi”,- Namangan: “Мaruzalar to’plami”, 2010-yil 8. Bikboyeva A. U, Yangiboyeva E, “ Matematika 1-4 sinflar uchun “ Toshkent.: 2003-yil 9. Matematika. 3-sinf. N. U. Bikbayeva, E. Yangabayeva. 2010 yil. 10. M.E.Jumayev, Z.G’.Tadjiyeva, O.Toshmetova, Z.Yunusova “Boshlang’ich sinflarda matematikadan fakultativ darslarni tashkil etish metodikasi” Toshkent 2005 – y.
Toshkent.: O’qituvchi, 2004, 328 bet. 12. Jumayev M.E., Tadjiyeva Z „Boshlang’ich sinflarda matematika o’qitish metodikasi“ Toshkent.: Fan va texnologiya, 2005, 312 bet. ~ 59 ~
sinflarda matematika o’qitish metodikasi“ Toshkent.: O’qituvchi, 1996 yil 74-240 betlar
14. Jumayev M.E. Bolalarda matematika tushunchalarni shakllantirish nazariyasi.-T.: ”Ilm-Ziyo”, 2005, 15. Jumayev M. „Boshlang’ich sinflarda matematika o’qitish metodikasidan labaratoriya mashg’ulotlari “ Toshkent.: Yangi asr avlodi, 2006, 256- bet.
bo’lajak boshlang’ich sinf o’qituvchilarining metodik – matematik tayyorgarligi” – Toshkent.: Fan, 2009, - 240 b.
matematika o’qitish metodikasi” Toshkent O’qituvchi 1985 yil. 18. Tadjiyeva Z.G’. Boshlang’ich sinflarda fakultativ darslarni tashkil etish.-T.: 2005, 68- bet. 19. Mardonova G’.I. „Matematikadan test to’shiriqlari 1-sinf”- Toshkent.: O’qituvchi, 2007, 48 bet. 20. Mardonova G’.I. „Matematikadan test to’shiriqlari 2-sinf”- Toshkent.: O’qituvchi, 2007, 60 bet. 21. Mardonova G’.I. „Matematikadan test to’shiriqlari 3-sinf”- Toshkent.: O’qituvchi, 2007, 64 bet. INTERNETDAN FOYDALANILGAN SAYTLAR 1.
www.pedagog.uz
2. www.ziyo.uz
3. www.edu.u z
4. www.ziyonet.uz
~ 60 ~
Kirish. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 I bob. O’quvchilarni masalalar yechishga o’rgatishning nazariy asoslari 1.1. Boshlang’ich sinf matematika kursida matnli masalalar. . . . . . . . . . . . . .10 1.2. Masalani yechishga o’rgatishning asosiy bosqichlari. . . . . . . . . . . . . . . . 16 II bob Boshlang’ich sinf o’quvchilarini masalalar yechishga o’rgatish metodikasining umumiy masalalari. . . . . . . . . . . . . . . . . .21 2.1. Matematik masalalar va ularning turlari. . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 2.2. Boshlang’ich sinf o’quvchilarida masala yechish ko’nikmasini shakllantirish metodikasi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 2.3. Boshlang’ich sinfda masalalarni o’rganishda zamonaviy pedagogik texnologiyalardan foydalanish. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 2.4. Pedagogik tajriba-sinov natijalari va uning tahlili. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .47 Xulosa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 Foydalanilgan adabiyotlar. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58 Yüklə 19,23 Mb. Dostları ilə paylaş:
|