2.2. Miqdoriy qonunlar davri. Elementlarning sistemalashtirilishi
XIX asrning dastlabki 60 yili mobaynida hozirgi zamon kimyosining eng muhim qonun va qoidalari (ekvivalent, tarkibning doimiylik, karrali nisbatlar qonunlari. Daltonning atom nazariyasi. Gey-Lyussakning gazlarning hajmiy birikish qonunlari), Avogadroning molekulyar nazariyasi. Atom massalarini reforma qilish (S. Kannitsaro), elektroliz qonunlarining kashf qilinishi (Faradey ishlari).
Berseliusning kimyoviy analiz sohasidagi ishlari. Moddalarning tarkibi va xossalari toʻgʻrisidagi fikrlarning shakllanishi. Yangi elementlarning kashf qilinishi. Kimyoviy nomenklaturaning kiritilishi.
Elementlarning davriy jadvali. Davriy jadvalning xillari. D.I.Mendeleyevning elementlar davriy jadvali. Davriy qonun.
1 (181-198; 198-205; 206-236; 237-261); 2 (74-82; 83-97;); 3 (301-341)
3-modul.
3.1. XIX va XX asrlarda organik kimyo va kimyoviy nazariyalar taraqqiyoti
XIX va XX asrlarga kelib organik kimyoning rivojlanishi. Murakkab radikallar, metalepsiya, izomeriya va gomologlar. Organik moddalarning tuzilish nazariyalari. Organik sintez taraqqiyoti. Pregl tomonidan organik reaksiyalarning mikroanaliz metodi vositasida ishlab chiqilishi.
Kimyoviy bogʻlanish nazariyasining yaratilishi. Bionoorganik kimyo va uning yutuqlari.
Radioaktivlik. Transuran elementlarning kashf etilishi.
1 (237-251; 251-261; 262-276); 2 (98-108); 3 (347-375)
3.2. Hozirgi zamon kimyosining rivojlanish bosqichlari
Analitik kimyo, fizik kimyo, bioorganik kimyo va yuqori molekulyar birikmalar kimyosi fanlarining rivojlanishi.
Kimyoviy analizning metrologik asoslari. Optik, spektral va elektrokimyoviy analiz usullari. Radiokimyoviy va spektroskopik analiz usullari. Analitik kimyoda zamonaviy fizik-tadqiqotlarning qoʻllanishi.
Fizik kimyoning rivojlanish bosqichlari. XX asrda kvant-mexanika va kvant kimyoning vujudga kelishi.
Bioorganik kimyo va uning ahamiyati. Bioorganik kimyoning vujudga kelishi. Vitaminlar, antibiotiklar va sintetik vitaminlarning ochilishi va ahamiyati.
Monomer, sopolimer. Kauchuk. Rezina ishlab chiqarilishning yoʻlga qoʻyilishi. Plastmassalar va polimer materiallar, tabiiy polimerlar, sintetik tolalar, polimer kompozitsion materiallarningg kashf etilishi.
XX asrda strukturaviy analiz usullari va ularning istiqbollari. Rentgen strukturaviy analiz, elektronografiya, neytronografiya, ultrabinafsha, infraqizil, yadro - magnit rezonans, xromato-mass-spektroskopiya uslullari va “nishonlangan atomlar”ning kashf etilishi va qoʻllanilishi. 1 (324-343; 364-386; 387-411; 412-434); 2 (109-117; 118-132; 133-150; 151-164); 3 (1347-375).
|
