O’zbekiston respublikasi o’rta maxsus va oliy ta’lim vazirligi o’zbekiston respublikasi sog’liqni saqlash vazirligi toshkent tibbiyot akademiyasi «tasdiqlayman»

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI O’RTA MAXSUS VA OLIY TA’LIM VAZIRLIGI

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI SOG’LIQNI SAQLASH VAZIRLIGI

TOSHKENT TIBBIYOT AKADEMIYASI
«TASDIQLAYMAN»

O’quv ishlari bo’yicha

prorektor, professor

Teshayev O.R.______

«____»___________2013 yil
Kafedra: Travmatologiya-ortopediya, XDJ va neyroxirurgiya
Fan: Travmatologiya-ortopediya

4-kurs Tibbiy profilaktika fakulteti talabalari uchun

YaGONA USLUBIY TIZIM
Mavzu: Kukrak, kalla, bosh miya, umurtqa va orqa miyaning jangovor shikastlari va bosqichlarda davolash. Yirik qon tomirlarni shikastlanishi. Qon yuqotish va qon quyish.
TMI - Qon yuqotilishida kuzatiladigan travmatik shikastlarda o’tkir buyrak yetishmasligi kelib chiqish mehanizmi. Gemosorbsii, plazmoforeza, gemodializa usullari
№ 4 mavzusi bo’yicha amaliy mashg’ulot


T A ‘ L I M T E X N O L O G I YAS I

Toshkent - 2013

Tuzuvchilar:

Travmatologiya-ortopediya, XDJ va neyroxirurgiya

kafedrasi mudiri: t.f.d. Karimov M.Yu.

O’quv ishlari bo’yicha mas’ul ass., t.f.n. Saloxiddinov F.B.

Ko'rib chiqildi va kelishildi.

Azizova F.X.- TTA o'quv bo'limi boshlig'i, professor
Muhokama qilindi va tasdiqga tavsiya etildi

TTA "Tibbiy-profilaktika fanlari

siklopredmet seksiyasi" raisi, professor______________ B.M. Mamatqulov
"_____" _____________ 2013 yil

Mashg’ulot № 4

O’QUV MASHG’ULOTIDA TA’LIM TEHNOLOGIYASI

MODELI
MAVZU: Ko’krak, kalla, bosh miya, umurtqa va orqa miyaning jangovor shikastlari va bosqichlarda davolash. Yirik qon tomirlarni shikastlanishi. Qon yo’qotish va qon quyish.
TMI - Qon yuqotilishida kuzatiladigan travmatik shikastlarda o’tkir buyrak yetishmasligi kelib chiqish mehanizmi. Gemosorbsii, plazmoforeza, gemodializa usullar.
Ta’lim berish tehnologiyasi (amaliy mashg’ulot)

Vaqt: 180 minut	Talabalar soni: 10-12
O’quv mashg’ulotining shakli va turi	Amaliy mashg’ulot
O’quv mashg’ulotining tuzilishi	1. Kirish qism 2. Nazariy qism 3.Analitik qism: -loyixa -Testlar va vaziyatli masala 4. Amaliy qism.
O’quv mashg’uloti maqsadi:	Talabalarni ko’krak, kalla, bosh miya, umurtqa va orqa miyaning jangovor shikastlari va bosqichlarda davolash. Yirik qon tomirlarni shikastlanishi. Qon yuqotish va qon quyish talablari bo’yicha asosiy tamoyillari bilan tanishtirish. Tibbiy evakuastiya bosqichlari maqsad va vazifalariga ko’ra yordamni tashkillashtirishga o’rgatish.
Talaba bilishi lozim:	Ko`krak qafasi, .magistral qon tomirlar, bosh va umurtqa pog`onasi shikastlari to`g’risida tushuncha. Shikastlanishlar paytida tibbiy yordam ko’rsatishning asosiy tamoyillari. Ko`krak qafasi magistral qon tomirlar, bosh va umurtqa pog`onasi jangovar shikastlari va davolash bosqichlarining vazifalari . Ko`krak qafasi, .magistral qon tomirlar, bosh va umurtqa pog`onasi shikastlari tashxislash; Shoshilinch yordam ko`rsatish.
Talaba bajara olishi lozim:	Amaliy mashg’ulotlarni bajara olishi: bosh shikastlanishlarda yaradorga birinchi yordam ko’rsatish.
Pedagogik vazifalar: Kalla, bosh miya, umurtqa va orqa miyaning jangovor shikastlari va bosqichlarda davolash va davolash tasnifi. Qon yuqotish va qon quyish ko’rsatmalar bilan tanishtirish Kalla, bosh miya, umurtqa va orqa miyaning jangovor shikastlarida tibbiy evakuastiya bosqichlari, maqsad va vazifalari, yordam ko’rsatish usullarini ochib berish; Kalla, bosh miya, umurtqa va orqa miyaning jangovor shikastlari ShTE tashkillantirish va asoratlarini olish, amaliyotidagi o’rni va axamiyati bilan tanishtirish va o’rgatish.	O’quv faoliyati natijalari: Kalla, bosh miya, umurtqa va orqa miyaning jangovor shikastlari turlari; Kalla, bosh miya, umurtqa va orqa miyaning jangovor shikastlanishlarda jabrlanuvchilarga asosiy davolash usullarini tasniflaydilar; Asoratlarni oldini olish usullarini ochib beradilar va bilimlarini shakllantiradilar;
Ta’lim usullari	“Stol markazida ruchka” o’yini, ma’ruza, axborot berish, namoishi, interaktiv ish o’yinlari. Keys-stadi
Ta’lim shakli	Jamoaviy, guruhlarda ishlash («Stol markazida ruchka»), yakka tartibli
Ta’lim vositalari	Amaliy mashg’ulot o’tkazish uchun: asseptik, bint va jgut bog’lamlar, jarroxlik anjomlari. Yangi axborot texnologiyalari vositalari, ko’rgazmali qurollar, videofilmlar.
Ta’lim berish sharoiti	Guruhli shakllarda ishlashga mo’ljallangan xonalar
Monitoring va baholash	Og’zaki so’rov: tezkor-so’rov,yozma so’rov: test

Ko’krak, kalla, bosh miya, umurtqa va orqa miyaning jangovor shikastlari va bosqichlarda davolash. Yirik qon tomirlarni shikastlanishi. Qon yuqotish va qon quyish o’quv mashg’ulotining tehnologik xaritasi

Ish bosqich-lari va vaqti 180 daq	Faoliyat
	ta’lim beruvchi	ta’lim oluvchilar
1-bosqich. O’quv mashg’ulotiga kirish 10 daqika 5 dakika	Mavzuning nomi, maqsadi va kutilayotgan natijalarni etkazadi. Mavzu bo’yicha asosiy tushunchalar: shikast turlari, klinikasi, profilaktikasi va davosi to’g’risida tushuncha beradi. Mashg’ulot rejasi bilan tanishtiradi. Adabiyotlar ro’yxatini beradi (ilova №6) Talabalarni aqliy hujumga tortish uchun jonlantiruvchi savollar beradi Amaliy mashgulot rejasi va tuzilishiga qarab ta’lim jarayonini tashkil etish bo’yicha harakatlar tartibi bayon qilinadi. 1.4. Amaliy mashg’ulotda talabalar faolligini baholash mezonlarini e’lon qiladi (ilova №5.2):	Tinglaydilar va yozib oladilar. Tinglaydilar va yozib oladilar Savollarga javob beradi. Tinglaydilar
2-bosqich. Asosiy qism 45 dakika 5 daqiqa 45 daqiqa 40 dakika 5 dakika 45 dakika 5 dakika 35 daqiqa 25 daqiqa	2.1. Talabalar bilimini faollashtirish maqsadida mavzuning asosiy tushunchalari bo’yicha tezkor-so’rov o’tkazadi 2.2. Loyiha materiallarini muhokama qilishni tashkillashtiradi, ishlash qoidasi, vaziyatlarni tahlil qilish chizmasi, muammolarni ifodalanishiga e’tibor berishlariga qaratadi Tanaffus 2.3. Vaziyatni mustaqil tahlil qilishni, muammoni ifodalashni, echish yo’llarini aniqlashni, so’ngra uni echish topshirig’ini beradi( Ilova№3). Tanaffus 2.4. Testlarni yakka tartibda ishlaydilar 2.5. Talabalarga ko’rgazmali qurollarni ko’rsatish (slaydlar, prezentastiya, videofilmlar va bq.), ularni izohlash Tanaffus 2.6. Talabalarga amaliy ishning rejasi va qadamma qadam bajarilishi tushuntiriladi. 2.7. Talabalar o’z qo’llari bilan amaliy ishni mustaqil bajarishadi va natijalarni daftarlarga bayonnoma tarzida yozishadi. 2.8. TMI mavzusi e’lon qilinadi va muxokama qilinadi Kasallik tarixi yozish uchun bemorlar kurastiyasi va muxokama qilish.	Savollarga javob beradilar. Muhokama qiladilar, aniqlashtiruvchi savollar beradilar Amaliy qism materiallarini muhokama qiladilar, aniqlaydilar, savollar beradilar. Mustaqil ravishda tahlil qilish varag’ini to’ldiradilar, muammoni yechadilar. Vaziyatli masalalarni muhokama qiladilar taqdimot qiladilar boshqa talabalar munozarada ishtirok etadilar, savollar beradilar
3-bosqich. Yakuniy 10 daqika	3.1. Xulosa: Mavzu bo’yicha xulosa qiladi. 3.2. Faol talabalar baholanadi Gurux bo’yicha baxolash mezonlari e’lon qilinadi 3.3. Mustaqil tayyorgarlik ko’rish uchun savollar va topshiriqlar beriladi	Tinglaydi O’z o’zini baholaydilar. Savollar beradilar Topshiriqni yozadilar

1.Kirish qism: 1.1 Mashg’ulotni o’tkazish joyi va jihozlanishi:

• 
  Travmatologiya-ortopediya, XDJ va neyroxirurgiya auditoriyalari.
  
• 
  Amaliy mashg’ulot o’tkazish uchun: asseptik, bint va jgut bog’lamlar, jarroxlik anjomlari.
  
• 
  Yangi axborot texnologiyasi vositalari, ko’rgazmali qurollar, videofilmlar.
  

1.2 Motivatsiya

Ushbu darsni o’tkazish talabalar uchun ko`krak qafasi, magistral qon tomirlar, bosh va umurtqa pog`onasi shikastlari turlari, ambulator sharoitda birinchi tibbiy yordam ko’rsatish prinsiplari bilan tanishish, singan sohani mahalliy og’riqsizlantirish, , dastlabki taxminiy tashxisni qo’yish va bemorni davolash taktikalarini belgilash imkonini beradi. Shu bilan birga talabalarga bu mavzu orqali singan suyak to’qimasining reparativ regeneratsiyasining umumiy qonuniyatlari, suyak to’qimasining reparativ regeneratsiyasi bosqichlari haqida tasavvurni shakllantiriladi va tekshirish, og`riq qoldirish turlari, immobilizatsiya prinsiplari, rentgen suratini sharxlash, shuningdek
kasallikni kechishida keyingi ShTE bosqichlarini talab va vazifalarini, tashkillashtirishni imkonini beradi. Talabalar amaliy ko’nikma orqali ko’krak, kalla, bosh miya, umurtqa va orqa miyaning jangovor shikastlarida birinchi yordam ko’rsatish ketma-ketligini to’liq o’zlashtiradilar va keyingi ish faoliyatida to’g’ri qo’llashni o’rganadilar. Suyak to’qimasining reparativ regenerasiyasi, travmatologiya va ortopediyada jarrohlik davolash usullari haqida to’liq tasavvur va ma’lumotga ega bo’lish, bemorni keyingi davolash shifoxonaga otkazishni tanlash imkoniyatini beradi.

UASHning ish faoliyatida amaliyotni to’g’ri tashkillashtirishga yordam beradi.

1.3. Tashqi va ichki fanlararo bog’liqlik

2. Fanlararo va fan ichidagi bog’liqlik:

Ushbu mavzu bo’yicha talabalarni o’qitish odam anatomiyasi, topografik anatomiya va operativ jarrohlik, radiologiya, anesteziologiya-reanimasiya va umumiy jarrohlik bilimlariga asoslangan.

2. Nazariy qism:

2.1 MASHG’ULOTNING QISQACHA MAZMUNI.