Sirg’alma o’rtacha tekislash usuli.Bu usul bo’yicha hisob-kitoblar fuyidagi tartib bo’yicha amalga oshiriladi:
1.Yiriklashtirilgan davrlar aniqlanadi.,
2. Yiriklashtirilgan davrlar darajalarinng o’rtacha qiymatlari aniqlanadi.
Sirg’alma usulining mazmuni shundan iboratki,dinamika qatorlari darajalarinihar safar navbati bilan sirg’alma o’rtachani hisoblashda oldingi daraja qoldirilib, ketiladi.
Nazorat savol va topshiriqlar 1. Dinamika qatorlari deganda nimani tushunasiz?
2. Dinamika qatorlarining turlari va ularni hisoblash tartibi
3. Dinamika qatorlarini tahlil qilishda qanday ko’rsatkichlar
hisoblanadi? Ularni tushuntiring.
4. Davriy va momentli qatorlarda o’rtacha miqdor qanday hisoblanadi?
1.Mutlaq qo’shimcha o’sish ko’rsatkichi bazis davriga nisbatan nimani ko’rsatadi? a)Qancha birlikka katta ekanligini ko’rsatadi
b) Qancha birlikka kichik ekanligini ko’rsatadi
v) Qancha foizga katta ekanligini ko’rsatadi
g) Qancha foizga kichik ekanligini ko’rsatadi
2. Qo’shimcha o’sish surati qanday aniqlanadi? a) Qator darajalari orasidagi tafovut bilan aniqlanadi
b) Qator darajalarini bo’lish orqali aniqlanadi
v) Mutlaq qo’shimcha o’sishni bazis davr darajasiga bo’lish orqali
aniqlanadi
g) Mutlaq qo’shimcha o’sishni hisobot davr darajasiga bo’lish orqali
aniqlanadi
Tavsiya etiladigan adabiyotlar 1.Abdullayev Yo. – Statistika nazariyasi.Darslik. T.: 2002.
2.Abdullayev Yo.,Qudratova O. – Statstika.Darslik . T.: 2011.
3.Statistika.X.A.Shodiyev tahriri ostida. T.: Ibn Sino,2004. 4.Qudratov T. –Qishloq xo’jalik statistikasi. Maruzalar matni. Samarqand -2002.
Dars o’quv maqsadi. Ushbu mavzu bo’yicha darsning o’quv maqsadi bo’lib,iqtisodiy indekslarning mazmunini, turlari va ularni hisoblash usullarini hamda iqtisodiy-statistik tahlilni amalga oshirishdagi rolini,xususiyatlarini va ahamiyatini talabalarga o’rgatish hisoblanadi.
