O’zbekiston respublikasi qishloq va suv xo’jaligi vazirligi

13.2. Moliyaviy natija korsatkichlarining turlari va ularni hisoblash
usullari 
Moliyaviy natijalar 5-ta turga bo‟linib hisobga olib boriladi, tarlil qilinadi. 
1.Mahsulotlarni sotishdan olingan yalpi foyda. 
Yalpi foydani aniqlash uchun 
mahsulotlarni sotishdan olingan sof pul tushumidan (SPT) sotilgan mahsulotlarning 
tannarxini (TN) chegirib tashlash kerak:
YF=SPT-TN
2.Xo’jalikning asosiy faoliyati foydasi. 
Mahsulotlarni sotishdan olingan yalpi 
foydadan (YF) davr xarajatlari (DX) bilan asosiy faoliyatning boshqa xarajatlarini (BX) 
ayirish va asosiy faoliyatning boshqa daromadlarini (BD) qo‟shish orqali asosiy 
faoliyatning foydasi (AFF) aniqlanadi:
AFF=YF-DX-BX+BD
 
3. Xo’jalikning umumxo’jalik faoliyat foydasi.
Bu foydani aniqlash uchun
 a
sosiy 
faoliyat foydasiga 
(
AFF
) 
moliyaviy faoliyat daromadlarini 
(MFD) 
qo‟shib, moliyaviy 
faoliyat xarajatlarni 
(MFX) 
ayirib tashlash kerak:
UXF=AFF+MFD-MFX
4.Soliq to’langunga qadar bo’lgan foyda (STF
)
.
Bu foyda umumxo‟jalik faoliyati 
foydasiga (UXF) favqulotda yuzaga kelgan foydani (FF) qo‟shish va favqulotda yuzaga 
kelgan zararni (FZ) chegirib tashlash orqali aniqlanadi:
STF=UXF+FF-FZ
5.Hisobot davri sof foydasi
Sof foydani (SF) aniqlash uchun soliq to‟langunga 
qadar bo‟lgan foydadan (STF) daromad (foyda) solig‟ini (DS) hamda foydadan 
to‟lanadigan boshqa soliq va yig‟imlarni (BS) chegirib tashlash kerak:
SF=STF-DS-BS 
13.3. Mahsulotlarni sotishdan olingan yalpi foyda dinamikasining
omilli tahlili
Hisobot yilida har bir mahsulotni sotishdan olingan yalpi foydani bazis yilida 
olingan foydaga yoki rejadagi yalpi foyda summasiga solishtirib, uning umumiy 
o‟zgarishi aniqlanadi:
 
Bunda, q
1,
q
0
– mos holda hisobot va bazis yillarida sotilgan mahsulot miqdori;
p
1, 
p
0
–mos holda hisobot va bazis yillarida sotilgan 1 s. mahsulotning bahosi., 

---

53 
z
1, 
z
0 
– mos holda hisobot va bazis yillarida sotilgan 1 s mahsulotning tannarxi.
Yalpi foydaning o‟zgarishiga bevosita quyidagi uch omil ta‟sir qiladi.Omillar
ta‟sirini Farqlash usulidan foydalanib, aniqlash tartibiga to‟xtaldik.