O’zbekiston respublikasi raqamli texnologiyalari vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi

Axborot jarayonlari tarmoqlarni ikki guruhga bo‘lish mumkin. Ulardan birinchisi o'z ichiga oladi qo'llash jarayonlari (Ilova jarayonlari). Ular tarmoqda ustunlik qiladi. Ilova jarayonlari foydalanuvchi dasturlari chaqirilganda boshlanadi ilovalar(Ilovalar). Tarmoqdagi barcha boshqa jarayonlar (tarmoq orqali uzatish uchun axborotni taqdim etish formatlarini aniqlash, ma'lumotlarni uzatish rejimlarini, reklama marshrutlarini o'rnatish va boshqalar) yordamchi bo'lib, amaliy jarayonlarga xizmat ko'rsatishga mo'ljallangan. Ular deb atalmish guruhni tashkil qiladi o'zaro ta'sir jarayonlari (o'zaro ishlash jarayonlari). Ilova va o'zaro ta'sir jarayonlari qo'llab-quvvatlanadi tarmoq operatsion tizimlari(SOS).
Shakl 3. Axborot tarmog'i
Axborot tarmog'ining yakuniy tizimlari
Axborot tarmog'ining so'nggi tizimlarini quyidagicha tasniflash mumkin:
terminal tizimlari(TerminalSystem) - tarmoqning oxirgi foydalanuvchilari kompyuterlari;
hosting tizimlari(HostSystem) - tarmoqning axborot va dasturiy resurslarini joylashtiradigan kompyuterlar;
serverlar ( Serverlar ) – tarmoq xizmatlarini taqdim eta oladigan kompyuterlar. Masalan, axborot resurslari va umumiy qurilmalarga kirishni boshqarish, foydalanuvchilarni ro'yxatga olish va ularning tarmoqqa kirish huquqlarini nazorat qilish, qo'ng'iroqlarga xizmat ko'rsatish va boshqalar. Serverlar o'z operatsion tizimlarining imkoniyatlariga qarab ham xostlar (axborot serverlari) rejimida ham, tarmoq aloqa qurilmalari rejimida ham ishlashi mumkin;
ma'muriy tizimlar(ManagementSystem) - tarmoq va uning alohida qismlari uchun operativ boshqaruv ilovalarini ta'minlovchi kompyuterlar va qurilmalar.
ESLATMA. Kompyuterlar axborot tarmog'ining so'nggi tizimlari sifatida harakat qilganligi sababli, u "kompyuter tarmog'i" deb ham ataladi. Bunda telekommunikatsiya tarmog‘i “ma’lumotlarni uzatish tarmog‘i” (uzatilayotgan axborot turiga ko‘ra ilgari qo‘llanilgan tasnif) sifatida tasniflanadi.