O’zbekiston respublikasi raqamli

Falsafa va tabiiy ilmiy fanlarda borliqning mohiyatiga oid konsepsiyalar.
Reja:

1. 
   Falsafani kelib chiqishi.
   

2. 
   Tabiiy fanlar konsepsiyalari.
   

3. 
   Ilm fanlarda borliqning mohiyati.
   

1.. Islamda izohlanishlar: Yangi davr Sharq tasavvufi, Islom dinidagi tasavvufiy tushunchalarni izohlab berishga ahamiyat berdi. Tasavvufiy o'qituvchilar, Qur'oni Karim va Hadislar asosida tasavvufiy g'oyalarni ta'riflash va izohlashda ishtirok etdilar. Bu tasavvufiy izohlanishlar, tasavvufiy adabiyotning rivojlanishiga va tarqalishiga olib kelgan.

2. 
   Boshqa mazhablarga ta'sir: Yangi davr Sharq tasavvufi, boshqa islomiy mazhablarga ham ta'sir qildi. Bu davrda, tasavvufiy g'oyalarni o'rganish va amalga oshirish hamda tasavvufiy tarbiya tizimlari boshqa mazhablarda ham o'ziga xos tuzilmalar bilan bog'liq bo'ldi. Masalan, Naqshbandiya, Qadiriyah, Suhrawardiyya va boshqa tasavvufiy tarikatlar Yangi davr Sharq tasavvufida katta ahamiyatga ega bo'ldi.
   
3. 
   Mazkur shaxslar va shayxlarning roli: Yangi davr Sharq tasavvufida katta shaxslar va shayxlarning roli muhim edi. Bu davrda, Baha ad-Din Naqshband, Abdulhalik Gijduvani, Ahmad Sirhindi va boshqalar Yangi davr Sharq tasavvufida o'zining o'ziga xos g'oya va tushunchalarni izhor etdilar. Ularning tasavvufiy adabiyotlari, amaliyotlari va murshidlik faoliyatlari tasavvufiy tafakkur va amaliyotning rivojlanishida katta ahamiyatga ega bo'ldi.
   

Yangi davr Sharq tasavvufi, O'rta asr Sharq falsafasining ta'siriga o'qibatlanib, tarixiy, falsafiy, diniy va madaniy omillarga asoslangan. Bu davrda rYangi davr Sharq tasavvufi, O'rta asr Sharq falsafasining bir qismiga tegishli bo'lib, 16-18 asrlar oralig'ida rivojlanib o'tgan tasavvufiy g'oyalar va amaliyotlarni ifodalaydi. Bu davrda, tasavvufiy tafakkur va amaliyotlar o'zining o'ziga xos shakl va tizimlarda rivojlandi. Quyidagi asosiy boshqa omillar Yangi davr Sharq tasavvufini belgilashda muhim ahamiyatga ega bo'lgan:

1. 
   Tarixiy kontekst: Yangi davr Sharq tasavvufi, O'rta asr Sharq tarihining muhim vaqti bo'lgan. Bu davrda, Islom medeniyati, uning tarixiy o'zgarishlari va siyosiy tuzumlar o'zgarib ketgan. Bu tarixiy kontekst tasavvufiy tafakkur va amaliyotlarning shakllanishida shakllantiruvchi rol o'ynadi.
   
2. 
   Filosofiyaga ta'sir: Yangi davr Sharq tasavvufi, O'rta asr Sharq falsafasining ta'siridan oqibatlanadi. Aristotel va Yunon filosofiyasi, Eslatma falsafasi va boshqa falsafiy tushunchalar, tasavvufiy g'oyalarni shakllantirishda muhim asosiy manba sifatida qo'llanilgan. Tasavvufiy o'qituvchilar, mantiqiy va fikriy mantiqiy tadqiqotlar bilan tasavvufiy g'oyalarni mustaqil ravishda isbotlab, ularni tasdiq etishga harakat qildilar.
   
3. 
   Islamda izohlanishlar: Yangi davr Sharq tasavvufi, Islom dinidagi tasavvufiy tushunchalarni izohlab berishga ahamiyat berdi. Tasavvufiy o'qituvchilar, Qur'oni Karim va Hadislar asosida tasavvufiy g'oyalarni ta'riflash va izohlashda ishtirok etdilar. Bu tasavvufiy izohlanishlar, tasavvufiy adabiyotning rivojlanishiga va tarqalishiga olib kelgan.
   
4. 
   Boshqa mazhablarga ta'sir: Yangi davr Sharq tasavvufi, boshqa islomiy mazhablarga ham ta'sir qildi. Bu davrda, tasavvufiy g'oyalarni o'rganish va amalga oshirish hamda tasavvufiy tarbiya tizimlari boshqa mazhablarda ham o'ziga xos tuzilmalar bilan bog'liq bo'ldi. Masalan, Naqshbandiya, Qadiriyah, Suhrawardiyya va boshqa tasavvufiy tarikatlar Yangi davr Sharq tasavvufida katta ahamiyatga ega bo'ldi.
   
5. 
   Mazkur shaxslar va shayxlarning roli: Yangi davr Sharq tasavvufida katta shaxslar va shayxlarning roli muhim edi. Bu davrda, Baha ad-Din Naqshband, Abdulhalik Gijduvani, Ahmad Sirhindi va boshqalar Yangi davr Sharq tasavvufida o'zining o'ziga xos g'oya va tushunchalarni izhor etdilar. Ularning tasavvufiy
   

adabiyotlari, amaliyotlari va murshidlik faoliyatlari tasavvufiy tafakkur va amaliyotning rivojlanishida katta ahamiyatga ega bo'ldi.
Ha, albatta! Yangi davr Sharq tasavvufida bir nechta katta shaxslar o'rnini egallagan. Ulardan ba'zilari quyidagilar bo'lishi mumkin:

1. 
   Baha ad-Din Naqshband: O'zbekiston hududi bo'lgan Naqshbandiya tarikatining asoschisi hisoblanadi. Uning tasavvufiy tafakkur va amaliyotlari, Naqshbandiya tarikati asosida rivojlanib, unga katta e'tibor berilgan.
   
2. 
   Abdulhalik Gijduvani: Gijduvani, O'zbekiston hududida yashagan va Naqshbandiya tarikatining keyingi murshidi bo'lgan shaxslardan biridir. Uning tasavvufiy o'qituvchilari va adabiyotlari, tasavvufiy tafakkurning rivojlanishida muhim ahamiyatga ega bo'lgan.
   
3. 
   Ahmad Sirhindi: Hindiston hududida yashagan Ahmad Sirhindi, Naqshbandiya tarikatining katta shayxi va o'qituvchisi hisoblanadi. Uning tasavvufiy o'qituvchilari va adabiyotlari, Yangi davr Sharq tasavvufida katta o'rni egallagan.
   
4. 
   Muhyiddin Ibn al-Arabi: Ibn al-Arabi, Andalusiyada yashagan va tasavvufiy fikriyatning katta o'rnini egallagan kishi hisoblanadi. Uning "Fusus al-Hikam" nomli asari, tasavvufiy tafakkur va g'oyalarni tushuntirishda katta ahamiyatga ega bo'lgan.
   
5. 
   Jalal ad-Din Rumi: Rumi, Farg'ona viloyatida yashagan va Mevlevi tarikatining bosh murshidi hisoblanadi. Uning "Mathnawi" asari, tasavvufiy poeziyning eng mashhur namunalaridan biri sifatida bilinadi.
   

Ushbu shaxslar Yangi davr Sharq tasavvufida katta ahamiyatga ega bo'lgan, ularning tasavvufiy o'qituvchilari, adabiyotlari va tarqalgan.