O’zbekiston Respublikasi Sog’likni saqlash vazirligi Toshkent Pediatriya tibbiyot Instituti 1-Pediatriya va Xalq tabobati fakulteti 202-guruh talabasi Sapoboyeva Hilolaning Umumiy Xirurgiya fanidan tayyorlagan taqdimoti

Toshkent Pediatriya tibbiyot instituti Umumiy xirurgiya va OXTA asoslari kafedrasi

mavzu:n.7:Tibbiyot xodimlari va xirurgik bemorlar gigiyenasi

Bajardi: Sapoboyeva hilola 202-guruh xalq tabobati fakulteti

FAN O’QITUVCHISI: phd: Jafarov Hasan MIRZAHIDOVICH

2022-2023 o’quv yili

Shaxsiy gigiyena tadbirlarga o’rin-boshni tayyorlash, ich kiyimlar va choyshablarni almashtirish, teri, soch, tirnoqlar, quloqlar, burun, ko’zlarni parvarish qilish, bemorlar tagini yuvish kabi muolajalar kiradi. Bu tadbirlar og’ir yotgan bemorlarda tibbiyot hamshirasi va kichik hamshira tomonidan amalga oshiriladi.

• Shaxsiy gigiyena tadbirlarga o’rin-boshni tayyorlash, ich kiyimlar va choyshablarni almashtirish, teri, soch, tirnoqlar, quloqlar, burun, ko’zlarni parvarish qilish, bemorlar tagini yuvish kabi muolajalar kiradi. Bu tadbirlar og’ir yotgan bemorlarda tibbiyot hamshirasi va kichik hamshira tomonidan amalga oshiriladi.

Kasalxonalarda bemorlarning choyshablari va ich kiyimlari xaftasiga bir marta, gigiyenik vanna qabul qilgandan so’ng almashtiriladi. Og’ir bemorlarda choyshablar va ich kiyimlar tibbiyot hamshirasi va kichik hamshirasi yordamida almashtiriladi.

Og’ir yotgan bemorlarni parvarish qilishda terini ozoda, toza saqlashning ahamiyati katta. Teri yaxshi parvarish qilinmaganda va organizm zaiflashganda terining bosilib turadigan soxalarida yotoq yaralar hosil bo’ladi. Badan terisida yotoq yaralar odatda kurak yotoq-yaralarini-davolash-va-oldini-olishning-zamonaviy-usulla-v2.html), bel soxasiga, tirsaklar, dumgaza, son va boldir soxasida paydo bo’lib, ularning rivojlanishiga terida qon aylanishning buzilishi sabab bo’ladi

Og’ir yotgan bemorlarning organizmi zaiflashib qoladi. Ularning og’iz bo’shlig’iga mikroorganizmlar yig’iladi, bu esa og’iz bo’shlig’ida badbo’y xid hosil qiladi. Natijada og’iz bo’shlig’ining shilliq qavati yalig’lanish kasalligi-stomatitlar kelib chiqadi. Shuning uchun ham og’ir yotgan bemorning og’iz bo’shlig’ini muntazam parvarish qilish zarur. Yuradigan bemorlar har kuni ovqatdan keyin ertalab va kechqurun tishlarini tish pastasi va cho’tkasi yordamida yuviladi. Og’iz bo’shlig’ini kuchsiz namakop yoki kaliy permanganatning kuchsiz eritmasi bilan chayadilar. Og’ir axvoldagi bemorlarning og’iz bo’shlig’ini tibbiyot hamshirasi har safar ovqatdan keyin chayib qo’yishi kerak. Zaruriyat bo’lganda vrach kursatmasi bilan og’iz bo’shlig’iga dori-darmonlar yordamida ta’sir ko’rsatish muolajasi (applikatsiya yo chayish)ni bajaradilar. Applikatsiya asosan og’iz bo’shlig’i shilliq pardasi yalig’lanishi (stomatit) kasalligida qo’llaniladi.

Bemorlar sochini har 7-10 kunda sovo’nlab yoki shampunlab yuvib turishlari zarur. Og’ir axvoldagi bemorlarning sochi kirlanishidan tashqari unda sirka va bitlar paydo bo’lishi mumkin. Tibbiyot hamshirasi bemorning sochini sinchiklab tekshirib turishi va toza tutishi shart. Uzoq muddat kasalxonada yotadigan Bemorni parvarish qilish - bemor (kasal)larga hertomonlama yordam berish va vrach koʻrsatmalarini bekamu kust amalga oshirishni taʼminlaydigan tadbirlar majmui; davoning muhim tarkibiy qismi. Turli kasalliklarda bemorni parvarish qilishping oʻziga xos xususiyatlari bor. Shu bilan birga barcha bemorlarga tegishli umumiy parvarish qoidalari mavjud. . 

Bemorning maʼlum bir tartibga amal qilishi, toʻgʻri ovqatlanishi ovqatlanish-gigiyenasi-nima-ovqatlanish-gigiyenasi-bu-insonnin.html), vrach buyurganlarini toʻlatoʻkis bajo keltirishi, bemor ahvolini uzluksiz kuzatib borish, shuningdek dard tufayli zaiflashib qolgan organizmni boshqa kasalliklardan himoya qilish ham Bemorni parvarish qilish q.ga kiradi Bemorni parvarish qilish q. tadbirlari bemorning umumiy ahvoliga qarab belgilanadi. Vrach lozim boʻlgan tartib (rejim)ni tavsiya etadi, yaʼni qimirlamay yotish tartibi (oʻrinda harakat qilinmaydi), yotish tartibi (oʻrinda turmasdan harakat qmlish mumkin), yotib turish tartibi (xona ichida harakat qilish mumkin), umumiy tartib (faol harakat qilishga ruxsat beriladi. 

Tana haroratini o’lchash va uni kuzatib borish tibiiyot hamshirasining vazifalaridan biri xisoblanadi. Tana harorati tibbiyot termometri bilan o’lchanadi. Bizning mamlakatimizda tana haroratini ulchash uchun Selsiy bo’yicha darajalangan tibbiy termometrdan foydalaniladi. U kapillyari bor shisha naychadan iborat bo’lib, naycha uchida simob to’ldirilgan rezervual bor. Bu naycha shkalaga maxkamlangan bo’lib, shkalaning 340 dan 420S gacha darajalar bor.

Tana haroratini o’lchash va uni kuzatib borish tibiiyot hamshirasining vazifalaridan biri xisoblanadi. Tana harorati tibbiyot termometri bilan o’lchanadi. Bizning mamlakatimizda tana haroratini ulchash uchun Selsiy bo’yicha darajalangan tibbiy termometrdan foydalaniladi. U kapillyari bor shisha naychadan iborat bo’lib, naycha uchida simob to’ldirilgan rezervual bor. Bu naycha shkalaga maxkamlangan bo’lib, shkalaning 340 dan 420S gacha darajalari bor.