O’zbеkiston rеspublikasi sog’liqni saqlash vazirligi


AMPUTATSIYA DAVRIDA YUMSHOK TO‘QIMALARGA ISHLOV BERISH



Yüklə 0,73 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə12/15
tarix02.01.2022
ölçüsü0,73 Mb.
#45434
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   15
3 - mavzu 362714cf8b0d903099e354d4bb8134a5

 

AMPUTATSIYA DAVRIDA YUMSHOK TO‘QIMALARGA ISHLOV BERISH 

Teriga  ishlov

 

berish:  teri  kesilganda  uning  kirgoklari  tekis  kesilishi  kerak,  teri 



suyak chultogini berkitish uchun etarli darajada koldirilishi kerak. 

Tomirlarga  ishlov  berilganda  shu  narsaga  e’tibor  berish  kerakki,  mayda 

tomirlarni  bir  marta  boglash  etarli  buladi,  yirik  kon  tomirlar  esa  (a.femoralis, 

a.braclialis va b.k.) bir marta tikilib. keyin proksimal kismiga ligatura kuyilishi kerak, 

chunki ligatura siljib ketib, katta kon ketishi mumkin. 

Magistral  nervlarga  notugri  ishlov  berilishi  natijasida  bemorlarda  fantom  xis-

tuygu  va  fantom  ogriklar  paydo  buladi.  SHuning  uchun  amputatsiya  maxalida 

nervlarga  ishlov  berishga  katta  axamiyatga  ega  buladi.  CHunki  periferik  nervlardagi 

operatsiyalar N.N.Burdenko ta’rifi buyicha "neyroxirurgik operatsiyalar" turiga kiradi. 

Bizning kafedramizni sobik dotsenti N.S.Sagdullaev eksperimentda va klinikada 

kursatma buyicha sondagi N.I.Pirogov buyicha amputatsiya kilinganda n.ischiadicus ni 

elektr  pichok  bilan  kesib,  fangom  xis-tuygu  va  fantom  ogriklar  keltirib  chikarishga 

asosiy  sabab  bulgan  amputatsiyadan  sunggi  nevromalar  xosil  bulish  soni 

kamayganligini  isbot  kilgan  va  "Pererezka  sedalishnogo  nerva  elektronojom  kak 

metod 

profilaktiki 



posleamputatsionnыx 

nevrom" 


mavzusida 

nomzodlik 

dissertatsiyasini muvafakkiyatli ravishda yoklagan. 

Nerv  kesilganda  terminal  gematoma  xosil  buladi  va  bu  xolat  amputatsiyadan 

sunggi nevromani xosil bulishiga olib keladi, ba’zan bu ogrik kauzalgiya turiga utadi. 

SHuning  uchun  N.N.Burdenko  amputatsiya  davrida  nervlarga  de-Martel  uslubi 

buyicha ishlov berishini taklif kilgan. 



Amputatsiyadan  sunggi  nevromalar  va  bularning  natijasida  kelib  chikkan 

kauzalgiya kupincha tragediyaga olib kelishi mumkin. 

Godunov  uzining  "Sposobы  i  texnika  amputatsiy  konechnostey"  mavzusidagi 

monografiyasida  1812  yildagi  Borodino  jangida  elka  soxasidan  yarador  bulgan  bir 

fransuz  ofitseri  takdiri  xakida  yozadi.  Bu  ofitserga  elkaning  pastki  1/3  amputatsiya 

kilingandan  sung  unda  fantom  ogrik  kelib  chikkan,  shuning  uchun  u  bir  necha  unlab 

(51  marta)  reamputatsiya  kilingan.  Oxirgi  marta  u  mashxur  fransuz  jarroxi  Lerishga 

murojaat  kilgan  va  u  xam  2  marta  reamputatsiya  kilgan,  lekin  fantom  ogrik 

tuxtamagan. SHunda u 6 kavatdan uzini tashlab xalok bulgan. 

YUkoridagiga  o‘xshash    doimiy  fantom  ogrikda  bosh  miya  yarim  sharlari 

pustlogida  turgun  kuzgolish  uchogi  paydo  buladi  va  u  periferiyaga  doimo  patologik 

impulslarni junatib turadi. 

Agar  amputatsiya  kilingandan  sung  bemorda  fantom  kurinishlar  yuzaga  kelsa, 

boshida  konservativ  davolash  uslublari  qo‘llaniladi-gimnastika,  rentgenoterapiya, 

novokainizatsiya  va  b.k.  SHu  usullar  yordam  bermagan  xollarda  xosil  bulgan 

patologik  nevromani  kesib  tashlash  uchun  kushimcha  operatsiya  kilinadi,  shu 

jumladan nerv poyasi atrofidagi chandiklar xam olib tashlanadi. Lekin 6u operatsiyani 

dastlab  ogrik  irradiatsiyasi  manbasini  bilib  olib  kilish  kerak:  agar  bu  ogrik 

periferiyadan chikayotgan bulsa, operatsiya kilsa buladi, agar ogrikning kelib chikishi 

kuruv  dumbogi  bilan  bog‘liqbulsa,  operatsiya  yordam  bermaydi.  Amalda  bu 

kuyidagicha kilinadi: cho‘ltoqning xamma tomoniga kup mikdorda novokain kiritiladi. 

Agar  shu  xolda  ogrik  yukolsa,  bu  ogrik  patologik  nevromadan  chikayotgan  buladi, 

agar  ogrik  yukolmasa,  u  xolda  bu  ogrik  markaziy  kelib  chikishiga  ega  buladi  va 

operatsiya maksadiga etmaydi. 

Jarroxlikniig  zamonaviy  yutuklari  kup  xollarda  oyoq-qo‘lni  saklab  kolish, 

ba’zan  esa  ularni  replantatsiya  kilish  imkonini  tutdirmokda.  V.P.Demixov, 

A.G.Lapchinskiy va b.k. lar (1950) ishlrda tajribada oyoq-qo‘llarni replantatsiya kilish 

imkoni borligi kursatdilar. 

1974  yili  P.I.Androsov.  V.S.Antipenko.  YU.N.Novikov,  A.V.  Voronsovlar 

oyoq-qo‘lni  46  marta  replantatsiya  kilganlarida  25  tasida  yaxshi  natija  olganlarini 

e’lon  kildilar.  Lekin,  afsuski,  u  xollarda  innervatsiyaning  tiklanishi  sekin  va  tulik 

bulmaydi,  buning  natijasida  oyoq-qo‘l  yaxshi  ishlamaydi.  Oyoq-qo‘llarning 

gomotransplantatsiyasi  muvaffakiyat  bilan  tugamayapti.  lekin  AKSH  jarroxlari  bir 

necha  xollarda  bunday  operatsiyaning  muvaffakiyati  tugrisida  bildirganlar.  Bu  xolda 

a’zo  va  to‘qimalarni  kuchirib  utkaziщdagi  asosiy  muammo-immunologiya 

muammolari yuzaga chikadi. 




Yüklə 0,73 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   15




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin