O'zbekiston respublikasi

XULOSA

Har bir davlatning boshqaruv tizimida amaldor shaxslarning o’rni kattadir. Turkiston xonliklarida ham oliy hukmdor o’z hokimiyatini maxsus amaldorlar va xizmatchilari orkdli amalga oshirgan. Asrlar davomida sharqona davlatchilik tizimi muayyan bir tartibga kirgan edi. O’tmishda kaysi bir davlatning markazlashtirilgan hokimiyati mustahkam bo’lsa, u davlat rivojlangan. Mazkur risolada biz bir qator amallar, unvon va mansablar hamda ular egalarining vazifalarini Qo’qon, Buxoro va Xiva mamlakatlari misolida joriy etilib, amal qilinishini ko’rdik Albatta tadqiqrtimiz doirasidan chetda qolib ketgan mavzu va masalalar ko’p. O’zbek davlatchilik tarixining dolzarb bo’lib qolishini nazarga olsak ushbu risola boshlangan ishlarining davomidir. Kelgusida davlatchilik tarixining asosiy mavzularidan sanalgan davlat ramzlari va ularning Hukukiy asoslarini qadimdan hozirgi davrgacha o’rgangaishi juda zarurdir.
Davlat boshqaruvi bilan bog’liq muammolardan yana biri bu jamiyatdagi tabaqalar va turli ijtimoiy guruhlarni o’rganilishidir. Bunda o’tmishimizda va hozirgi kunlarda aristokratiya mavqyeining tadqiq etilishi dolzarb bo’lmokda. Mazkur mavzularni yoritilishda genealogiya nasabshunoslik fani, etnologiya, geraldika, vasiqashunoslik (diplomatika) va boshka maxsus tarix fanlari yordam berishlari aniq. Arab va fors tillirida yozilgan tarixiy, badiiy va ilmiy asarlarda ham biz aristokratiya va jamiyatning turli tabaqa va guruxlari, ularning mavqye’ va maqomlari haqida boy ma’lumotlarni topishimiz mumkin. Yukorida tilga olingan tabaqalarning avlodlari va namoyandalari hollarida saklanayotgan yuzlab shajara va nasabnomalar. inoyatnomalar kimmatbaho manba’ sifatida izlanish doirasiga tortilishi mumkin. Mazkur mavzu doirasiga kiradigan mustabid davri aristokratiya va partokratiya hakidagi ilmiy ishlar ham davr taqozosi bilan yoritilish lozim. Kelajakda O’zbekistan hududdarida shakllaigan davlatlarning tarixini, ularda joriy etilgap boshqaruv tizimini, amallar, unvon va mansablarni o’rganilishi, davlat xizmatchilarining jamiyatdagi o’rinlarini o’rganish ham juda muhimdir.