O’zbekiston respublikasi xalq ta’lim vazirligi namangan viloyat xalq ta’limi xodimlarini qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish hududiy markazi aniq va tabiiy fanlar metodikasi kafedrasi

6-MA’RUZA. PENTIUM MIKROPROTSESSORLARIDA REGISTRLAR BLOKI

(2 soat ma’ruza)

Reja
1. Pentium mikroprotsessorlarida registrlar bloki
2. Pentium Pro mikroprotsessorlari
3. Pentium MMX mikroprotsessorlari
4. Pentium II mikroprotsessorlari
80586 (R5) mikroprotsessorlari Intel firmasi tomonidan patentlangan Pentium tavar markasi bo’yicha ko’proq ma’lumdir (boshqa firmalarning 80586 MP boshqacha belgilanishga ega: AMD firmasida K5, Cyrix firmasida Ml va b.). Bu mikroprotsessorlar besh pag’onali konveyerli strukturaga ega bo’lib, u ketma-ket buyruqlarning bajarilish taktlarini ko’p marotaba birgalikda ishlashini ta’minlaydi va yana boshqarishni shartli uzatish buyruqlari uchun kesh-buferga ega bo’lib, u dasturlarni tarmoqlanish yo’nalishini oldindan aytish imkonini beradi; samarali tezkorligi bo’yicha ular har bir buyruqni go’yoki bir takt ichida bajaradigan RISC MP lariga yaqinlashadi. Pentium 32razryadli adresli shinaga va 64-razryadli ma’lumotlar shinasiga egadir. Tizim bilan qiymatlarni almashish sekundiga 1 Gbayt tezlik bilan bajarilishi mumkin.
Hamma Pentium MPlarida har biriga 16 Kbaytdan alohida buyruqlar uchun, alohida ma’lumotlar uchun sozlangan kesh-xotira va 2-darajali kesh-xotiraning sozlangan nazoratchisi (bu nazoratchini MPning ichki chastotasida ishlashini ta’minlaydi) bor; maxsuslashgan konveyerli texnikaviyli qo’shish, ko’paytirish va bo’lish bloklari bor bo’lib, ular siljib yuradigan nuqtali amallarning bajarilishini jiddiy tezlashtiradi.
Pentium Pro mikroprotsessorlari
1995 yil sentyabrda savdo markasi Pentium Pro bo’lgan 80686 (R6) MP ning taqdimot marosini bo’ldi va savdoga chiqarildi.
Mikroprotsessor 2 ta kristalldan: MP ni o’zidan va kesh-xotiradan tashkil topgan. Lekin u Pentium bilan to’liq mos kelmaydi va xususan, maxsus tizimli platani talab etadi. Pentium Pro 32-bitli ilovalarda yaxshi ishlaydi, 16-bitli ilovalarda esa xattoki Pentium ga birmuncha yutkazadi.
Yangi sxematexnik echimlar tufayli ular SHKlar uchun yanada yuqoriroq unumdorlikni ta’minlaydi. Bu yangiliklarning bir qismi "dinamik bajarilish" (dinamic execution) tushunchasi bilan birlashtirilishi mumkin, bu 14 ta pag’onali superkonveyerli struktura (superpi pelining), boshqarishni shartli uzatishlarda dasturning tarmoqlanishini oldindan aytish (branch prediction) va mo’ljallangan tarmoqlanish yo’li bo’yicha (speculative execution) buyruqlarning bajarish borligini bildiradi.
Izox, ko’p masalalarni, ayniqsa iqtisodiy masalalarni echish dasturlarida ko’p sonli boshqarishni shartli uzatishlar mavjud. Agar processor o’tish, tarmoqlanish yo’nalishini oldindan ayta olsa, u holda uning ish unumdorligi hisoblash konveyerlarini yuklashni optimallashtirish hisobiga sezilarli ortadi. Pentium Pro processorida oldindan to’g’ri aytish ehtimolligi 90%, Pentium da esa 80%.
256 — 512 Kbayt sig’imli kesh-xotira — Pentium processorlaridagi yuqori unumli tizimlarning majburiy xususiyatidir. Lekin ularda sozlangan kesh-xotira katta bo’lmagan (16 Kbayt) sig’imga ega, uning asosiy qismi esa processordan tashqarida asosiy platada joylashadi.
Shuning uchun u bilan ma’lumotlar almashish MP ning ichki chastotasida emas, balki odatda 2-3 marta past bo’lgan taktli generator chastotasida amalga oshiriladi, buesa kompyuterning umumiy tezkorligini pasaytiradi. Pentium Pro MP da 1-darajali kesh-xotira ham (8 Kbayt dan buyruqlar va qiymatlar uchun) va 256 yoki 512 Kbayt sig’imli 2-darajali kristall kesh-xotira ham bor bo’lib, ular mikroprotsessorning o’zini platasida joylashgan va MP ning ichki chastotasida ishlaydi.