Monarxiya (yunoncha: monarchia — yakka hokimlik) — davlat boshligʻi tegishli unvonga ega boʻlgan monarx (podshoh, imperator, sulton, amir, firʼavn va boshqalar) boʻlgan boshqaruv shakli. Monarx cheklanmagan vakolat muddatiga ega, uning huquqlari esa qonun, konstitutsiya yoki parlament bilan cheklanishi mumkin. Qoidaga koʻra, monarxiyada davlat boshligʻi lavozimi meros boʻlib qoladi.
Mutlaq monarxiya — monarx cheksiz hokimiyatga egalik qiladigan monarxiya koʻrinishi. Mutlaq monarxiyada hukumat yoki boshqa hokimiyat organlari faqat davlat boshligʻi boʻlgan monarx oldida javobgardir, odatda parlament boʻlmaydi, boʻlgan taqdirda u maslahat kengashi vazifasini bajaradi, xolos.
Konstitutsiyaviy monarxiya — monarx hokimiyati konstitutsiya bilan cheklangan monarxiya. Konstitutsiyaviy monarxiyada qonun chiqaruvchi hokimiyat organi vazifasini parlament bajaradi, bajaruvchi organ esa hukumat boʻladi. Konstitutsiyaviy monarxiya ikki xil koʻrinishda boʻladi: dualistik va parlamentar monarxiya.
Dualistik monarxiya — (lotincha: Dualis) — monarx hokimiyati konstitutsiya bilan cheklanuvchi monarxiya, lekin shunga qaramasdan monarx oʻzining hokimiyat uchun keng vakolatlarini saqlab qoladi.
Parlamentar monarxiya — monarx vakolatlari oʻta cheklangan, hukumat va hukumat organlari monarx oldida emas, parlament oldida javob beradi.
Teokratik monarxiya — bu monarxiya boʻlib, unda siyosiy hokimiyat cherkov boshligʻi yoki diniy rahbarga tegishli boʻladi.
Amirlik (arab. إمارة, аmarat) — islomiy davlatningamir boshchiligidagi boshqaruv shakli. Islom olamidagi tarixiy va zamonaviy davlatlar, ularning ajralib turadigan xususiyatlari hududining kichikligi, bu xalq va shariat oʻrtasida yagona boshqaruv anʼanalariga murojaat qilishdir. Amirlikning zaruriy sharti islom qonunlari - shariatni amalga oshirishdir. Vaqt oʻtishi bilan amirlik haqiqatda qirollikka oʻxshash davlatga aylandi.
