13
Til va madaniy aloqalar.
O‘rta Osiyo aholisining bir qismi
sug‘d tili
da, ikkinchi qismi
tur kiy til
da so‘zlashgan. Bu davrda
sug‘d tili xalqaro savdo tili sifatida Yettisuv va Farg‘ona,
Sharqiy Turkiston, Xitoy hududlarida foydalanilgan.
V–VI
asrlar
da
sug‘d, xorazm
va
eftal yozuvlar
i tarqalgan.
Eftallar
alifbosi
Baqtriya yozuvi asosida shakllangan.
Eftallar alifbosi
25 harfdan iborat bo‘lgan. Yozuv chapdan o‘ngga tomon
yozilgan.
V asr
da O‘rta Osiyoda shishasozlik rivojlangan. O‘rta Osiyo
shishasi rangdorligi, yarqi roq ligi va tiniqligi jihatidan Vi zan-
tiya shishasidan ustun tur gan. Xitoy imperatorlari o‘z saroy-
larini bezashda O‘rta Osiyo
dan keltirilgan rangli shishadan
foydalanganlar.
Ulkan saltanat ahli zardushtiylik, qadimiy e’tiqodlardan
Siyovush, Anahita, Mitraga, buddaparastlik (asosan Shimoliy
Hindistonda) kabi dinlarga sig‘ingan. Shu bilan birga o‘lkada
Moniy va Mazda (mazdakiylik) ta’limotlari ham tarqab borgan.
O‘rta Osiyo aholisining madaniy an’analari qo‘shni mam-
lakatlar, xusu
san, Hindiston va eron tasviriy uslublari bilan
uy
g‘un
la
shib, ilk o‘rta asrlar madaniyatining shakllanishida
mus tahkam poy devorga aylangan.
1
. eftallarning ilk ajdodlari qayerda yashagan? Yozuvsiz xaritada
ularning yashagan joylarini va yo‘nalishlarini bo‘yab chiqing.
Dostları ilə paylaş: 
