O‘zbekiston tarixi (IV asrdan XV asr boshlarigacha)

VII asrning birinchi choragi
da G‘arbiy xoqonlik nihoyatda 
kuchaygan. Uning sharqiy chegarasi Oltoyga, janubda esa 
Sind (Hind) daryosi bo‘ylariga borib yetgan. G‘arbiy xoqonlik 
o‘ziga qaram viloyatlarni boshqarishda mahalliy sulolalarni 
saqlab qolgan. Muhim ahamiyatga ega bo‘lgan ayrim o‘lka 
-
larda esa xo qon xonadoniga tegishli mansabdorlar tayinlangan.
Xoqon 
To‘ng yabg‘u 
(618–630) hukmronlik qilgan davrda 
boshqaruv tartiblari isloh qilingan. Islohotga ko‘ra, mahalliy 
hukmdorlarga xoqon likning 
“yabg‘u” 
unvoni berilib, ular xo-
qon ning noibiga (vakiliga) aylanadilar. 
Shu bilan birga O‘rta Osiyo, Sharqiy Turkiston va Toxa-
ristonning deyarli mustaqil hokimliklari ustidan siyosiy nazorat 
kuchay tiriladi. Ular huzuriga xoqonlikning noiblari – 
tudunlar 
yubo riladi. Biroq ichki kurash oqibatida G‘arbiy turk xoqonligi 
zaifl ashib boradi.
Ijtimoiy hayot
. 
G‘arbiy turk xoqonligiga birlashgan aholi-
ning ha yoti va xo‘jaligi turlicha bo‘lgan. Xoqonlik o‘troq va 
ko‘chmanchi aholiga bo‘lingan. Ko‘chmanchilarning aso 
siy 
mashg‘uloti chorvachilik bo‘lgan. Aholining o‘troq qismi ma-
daniy jihatdan ilg‘or bo‘lib, xoqonlikning ijtimoiy va iqtiso diy 
turmushida yetakchi ahamiyat kasb etgan.
Xoqonlikda shaharlar va qishloqlar ko‘p bo‘lgan. Aholisi 
deh 
qonchilik, hunarmandchilik va savdo-sotiq ishlari bilan 
shu g‘ul lanardi. Hunarmandlar yasagan zeb-ziynatlar va qu -
rol -yarog‘lar xilma-xilligi va nihoyatda puxtaligi bilan ajra lib 
turardi. 

---

18
Ichki va tashqi savdo-sotiq ishlari shahar aholisining aso -
siy mashg‘ulotlaridan biri bo‘lgan. Bu sohada ayniqsa 
Sug‘d 
sav do garlarining mavqeyi baland edi.
G‘arbiy turk xoqonligi bi lan Xitoy o‘rtasida