O‘zbekiston tarixi (IV asrdan XVI asrgacha)
Yüklə 1,2 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Islomga da’vat etish.
- Aholini islomlashtirish yo‘llari.
|
Buxoro
, Poykand , Sug‘d hukm dorlaridan katta miqdorda boj-u tovonlar undirib olindi. Xalifalik qo‘shinlariga minglab nafar mahalliy yigitlarni jalb etdilar. Istilochilar harbiy kuchga tayanib, aholidan turli soliqlar undirib, aholini xilma-xil jamoa ishlariga safarbar etadilar. Marv , Poykand , Buxoro va Samarqand kabi shaharlarda shahriston yoki undagi xonadonlarning qoq yarmi arablar va ular bilan birga kelgan ajamlar (eronliklar)ga bo‘shatib beriladi. “Xiroj” , “ushr” , “zakot” , “jizya” kabi soliqlar joriy etiladi. Islomga da’vat etish. Arablar Movarounnahrda o‘rnatilgan 32 siyosiy hokimiyatni mustahkamlash va uning barqarorligini ta’ minlash uchun Islom dinini da’vat etishga, aholi o‘rtasida islomni yoyishga alohida ahamiyat berdilar. Shu boisdan ular shu davrgacha Movarounnahrda mavjud bo‘lgan dinlarga qarshi qattiq kurash olib boradilar. Ibodatxonalar vayron etilib, ularning o‘rniga jome masjidlari bino qilinadi. Masalan, Qutayba Buxoro shahrining markazida joylashgan zardush tiylar ibodatxonasini jome masjidiga aylantirdi, sug‘diy yozuv da bitilgan asarlarni yo‘qotdi. Mahalliy aholini Islom diniga kiritishga harakat qildi. Shu maqsadda masjidga kelib ibodat qiluvchilar uchun hatto 2 dirhamdan pul hadya etishni joriy etdi. Aholini islomlashtirish yo‘llari. Islom dinini qabul qilib, musulmon bo‘lgan mahalliy aholi vakillari dastlabki yillarda xiroj va jizya soliqlaridan ozod etilgan. Islomni qabul qilma- ganlardan esa jon solig‘i – jizya undirilib olingan. Soliqlarni o‘z vaqtida to‘lamagan kishilarning bo‘yinlariga “qarzdor” deb yozilgan taxtacha osib qo‘yilardi. Mahalliy davlat boshliqlarining ko‘pchiligi o‘z huquqlari va imtiyozlarini saqlab qolish maqsadida Islom dinini qabul qilgan. Islomni qabul qilmagan zodagonlar o‘z yerlaridan mahrum etilgan yoki tovon to‘lagan. Bunday tadbir va cho ra lar Movarounnahr aholisi o‘rtasida Islom dinining tez tar qalishiga yordam bergan. Shu tarzda arablar Movarounnahr siyosiy tizimi va diniy e’tiqodiga o‘z ta’sirini o‘tkaza olganlar. Xalifalik tomonidan Movarounnahrning bosib olinishi oqi- ba tida mahalliy xalqning urf-odati, dini va e’tiqodi, madaniyati Yüklə 1,2 Mb. Dostları ilə paylaş:
|