O‘zbekiston tarixi (IV asrdan XVI asrgacha)

Oltin O‘rda bilan munosabatlar. 
Amir Temur yordamida 
To‘xtamish Oltin O‘rda taxtiga kelgan bo‘lsa-da, uning Mova-
rounnahrga talonchilik yurishlari avj oldi. Bundan tashqari, 
To‘xtamishxon Misr, Iroq va Turkiya bilan harbiy ittifoq tuzib, 
Amir Temurga zarba bermoqchi bo‘ldi. 1384-yilda To‘xta-
mishxonning elchisi Misr sultoni Barquq bilan uchrashuvda 
Amir Temurni yo‘q qilish taklifini kiritadi. Bunday taklifga shu 
yili Misrga kelgan Turkiya va Sivas elchilari mamlakatlari Amir 
Temurga qarshi bo‘lgan harbiy ittifoqqa qo‘shilishini aytdilar. 
Turkiya, Misr va Oltin O‘rdaning o‘zaro yaqinlashuvi Amir 
Temur davlatiga jiddiy xavf tug‘dirardi. Shuning uchun Amir 
Temur bu harbiy ittifoq harakatga kelishiga yo‘l qo‘ymadi. 
Amir Temur ittifoqchilarni bittadan safdan chiqarish siyosatini 
tutdi. 1395-yilda To‘xtamishxonga, 1402-yilda Yildirim 
Boyazidga qaqshatqich zarbalar berdi. 
Xitoy va Hindiston bilan munosabatlar.
Sharqning eng 
katta davlatlaridan Xitoy bilan munosabatlar Amir Temur 
davrida bir qadar jiddiylashib qolgan edi. Bunga Xitoy 
hukmdorlarining ulug‘ davlatchilik siyosati sabab bo‘lgandi. 
Min imperatorlari Xitoyga qo‘shni bo‘lgan mamlakatlarni 
Xitoyga qaram mamlakatlar deb hisoblar edilar. Amir Temur-
ning elchilari va savdogarlari olib borgan sovg‘a-salomlarni 

---

124
esa o‘lpon deb atar edilar. Temur ham Xitoy elchilari bilan 
shunga yarasha munosabatda bo‘ldi. Klavixoning ma’lumot-
lariga qaraganda, 1404-yilda Samarqandga kelgan Xitoy 
imperatorining elchilari boshqa mamlakat elchilaridan yuqo-
riga o‘tqazib qo‘yilgan ekan. Amir Temur buyrug‘iga ko‘ra 
ular ham boshqa mamlakat elchilari qatoridan o‘ziga yarasha 
joyga, quyiroqqa o‘tqazilgani ma’lum bo‘ladi.