1-LABARATORIYA ISHI MAVZU:Axborot jarayonlarining apparat ta'minoti va tashkil etuvchilari
Bajardi:Jumaboyeva Hulkar Qabul qildi:M.Xadjayeva
Toshkent 2023
1-topshiriq 1.Kompyuterni tashkil etuvchi qurilmalari haqida ma’lumot berish Kompyuter so’zining ma‘nosi (inglizcha-computer-hisoblayman) oldindan berilgan dastur boʻyicha ishlaydigan avtomatik qurilma.
Kompyuterlarni xotirasining hajmi, bir sekundda bajaradigan amallar tezligi, ma’lumotlarning razrad to`rida (yacheykalarda) tasvirlanishiga qarab, besh guruhga bo`lish mumkin: 1.super kompyuterlar (Super Computer)-juda katta tezlikni talab qiladigan va katta hajmdagi masalalarniyechish uchun mo‘ljallangan tizimdir.
2.blok kompyuterlar (Manframe Computer)-sistemali blogi maonitori bilan birlashtirilgan shaxsiy kompyuter.
3.mini kompyuterlar (Minicomputer)-o’lchami va hajmi jihatidan juda kichik hisoblanadi.
4.shaxsiy kompyuterlar (PC-Personal Computer)-uyda va ish joyida turli masalalarni yechishda foydalanadigan IBM rusumidagi kompyuterlar.
5.bloknot(noutbook) kompyuterlar-ko‘chma ixcham shaxsiy kompyuter. Kompyuter 2 xil asosiy qurilmalar va tashqi qurilmalardan iborat: Asosiy qurilmalar quyidagilardir: 1.Monitor (ekran)- Monitor (lotincha so‘z bo‘lib ’’eslatuvchi’’ ’’xabar beruvchi’’ degani) Monitor (displey) kompyuterda matn va grafik ma’lumotlarni tasvirlash (ko`rish) uchun xizmat qiladi. kompyuterning ish jarayonida vujudga keladigan axborotlarning zarur qismini ekranga yoritib berishni ta’minlaydi.
2.Sistema bloki-yordamida hisoblashlar bajariladi,ma‘lumotlar qayta ishlanadi va kompyuterda qayta boshqariladi va himoya g’ilofiga o’ralgan elektron sxemalar va qurilmalardan iborat 3.Asosiy plata (protsesssor)-kompyuterning asosiy qurilmasi hisoblanib,undagi barcha qurilmalarni boshqaradi va ma’ lumotlarni qayta ishlaydigan 4.Klaviatura-kompyuterga turli ma’lumotva axbortlani kiritish imkonini beruvchi qurilma.Klaviatura 101-105 klavishlardan iborat.
O`z vazifalariga ko`ra klavishlar beshta guruhga bo`linadi:
1. Harflar va sonlarni kiritadigan klavishlar. Ular oddiy yozuv mashinkalarning klavishlariga o`xshaydi.
2. Boshqaruvga oid klavishlar.
3. Funksional yoki amal klavishlar.
4. Kichik sonlar kiritadigan klavishlar.
5. Maxsus belgilardan iborat klavishlar.
5.Sichqoncha- O’ng tugma – amallar ro’yxati(kontekst manyu)ni ochish imkonini beradi. Chap tugma – tanlash yoki buyruq berish imkonini beradi. Sichqoncha – boshqaruvchi buyruqlarni jo’natish imkonini beradi.
6.Doimiy xotira (Vinchestr)-ma‘lumotlarni doimiy xotirada saqlaydi. 7.Operativ xotira qurilmasi-ma’ lumotlarni operativ holatda saqlaydi Tashqi qurilmalar esa kompyuterning asosiy qismi sistema blokida joylashgan bo‘ladi:
Mikroprotsessor- Mikroprotsessor kompyuterning amal bajaradigan qismi bo`lib, u ma’lumotlarni berilgan programma asosida qayta ishlaydi.
Mikroprotsessor 140 tacha turli arifmetik va mantiqiy amallarni bajaradi.
Printer- Printerlar kompyuterda olingan natijalarni, programma va berilganlarni bosmaga chiqarish uchun ishlatiladi. Printer yordamida matnlarni, grafiklarni, rasmlarni bosmaga chiqarish uchun ishlatiladi. Lazer printerlari-Lazer printerlar ham sifati, ham tezligi jihatidan eng yaxshi printer hisoblanadi. Ular rangli va rangsiz bo`lad
Modem- Modem modulyatsiya, demodulyatsiya so`zlaridan olingan bo`lib, uzluksiz signallarni raqamli (modulyatsiya) va raqamli ma’lumotlarni uzluksiz (demodulyatsiya) signalga almashtirib beradigan qurilmadir. Uning asosiy vazifasi kompyuterlararo aloqani o`rnatishdir.
Skaner- fotosurat, grafik va matn hsklidagi axborotlarni kompyuterga kiritish uchun Ishlatiladi. Skaner-matn, grafika, tasvirlarni kompyuterga kiritishni avtomatlashtirish uchun xizmat qiluvchi qurilma.. Lazerli disk- CD ROM (Compact Disk Read Only Memory – faqat o`qish uchun lazerli disk). Keyingi paytda bu qurilma juda muhim rol o`ynamoqda. Uning asosiy sababi unga 650 Mbayt hajmdagi ma’lumotni sig`ishi bo`lsa, ikkinchi tomondan uni ishlatishda qulayligi bilan alohida e’tiborga loyiq. Uning CD ROM va CD Writer (yozuvchi) ko`rinishdagilari mavjud bo`lib, birinchisi faqat o`qish uchun mo`ljallangan bo`lsa, ikkinchisi ma’lumot va programmalarni yozish uchun keng qo`llanilmoqda.-
