O`zbekiston yer maydoni qancha? (447. 2013 yil fevral holati) 448,9 ming 2018 yilgi

TASHANOV TURG`UN.Surxondaryo.Jarqo`rg`on.10-maktab.20.06.2019 yil .
Omadingizni bersin!

Unli tovushlar tasnifi.

Hozirgi o‘zbek adabiy tilida 6 unli fonema bor: a, o, i, e, o‘, u. Ular quyidagicha
tasnif qilinadi:
1) tilning gorizontal harakatiga ko‘ra;
2) tilning vertikal harakatiga ko‘ra;
3) lablarning ishtirokiga ko‘ra.
1.
Tilning gorizontal harakatiga ko‘ra unlilar ikkiga bo‘linadi:
a) til oldi yoki oldingi qator unlilar: i, e, a ;
b) til orqa yoki orqa qator unlilar: u, o‘, o
Bunday bo‘linishning sababi shundaki, til oldi unlilari talaffuz
qilinganda tilning oldingi qismi faolroq harakatga keladi. Til orqa
unlilarni talaffuz qilganda esa , tilning orqa qismi harakatga kelib ,
ko‘pincha yumshoq tanglay tomon yo‘naladi.
2. Tilning vertikal harakatiga ko‘ra unlilar uchga bo‘linadi:
a) yuqori unlilar (tor) unlilar: i, u;
b) o‘rta (o‘rta keng) unlilar: e, o‘;
v) quyi (keng) unlilar: a, o.
Unli tovushlarning tilning vertikal harakatiga ko‘ra tasnifida tilning
tanglayga tomon ko‘tarilishi va tushishi, og‘izning ochilishi darajasi
Undosh tovushlar uch tomondan tasnif qilinadi:
I. Hosil bo'lish o'rniga ko'ra:
1. Lab undoshlari:
a) lab-lab undoshlari: b, p, m;
b) lab-tish undoshlari: f, v.
2. Til undoshlari:
a) til oldi undoshlari: d, t, z, s, sh, j, ch, n, 1, r;
b) til o’rta undoshi: y;
d) til orqa undoshlari: g, k, ng;
e) chuqur til orqa undoshlari: q, g', x.
3. Bo'g'iz undoshi: h.
Hosil bo'lish usuliga ko'ra:
a) portlovchilar: b, p, d, t, g, k, j, q, m, n, ng;
b) sirg'aluvchilar: v, f, z, s, y, r, 1, sh, g', x, h; d) qorishiqlar: ch.
Insho – 3 tur: hikoya, tasvir, muhokama
Boshlang‘ich sinfda Bayonning – 6 ta turi bor
Tinish belgilar - 10 ta, 4 tasi o’rganiladi
Modul-lot.modulus – me’yor, o’lchov
Differensial – tabaqalashtirish
Induksiya- xususiydan umumiyga
Deduksiya- umumiydan xususiyga
Analogiya – xususiydan xususiyga
Reproduktiv metod –bilimlarni muammoli
bayon qilish yoki qisman iz. va tadqiq
Katexezek suhbat-ilga. o’z.gan bilim.ni oddiygina qayta eslatish
Analiz-butunni uning tashkil etuvchi qismlariga ajratishga yo‘naltirilgan fikrlash
Sintez-predmetlar yoki hodisalar orasida bog‘lanishlar o‘rnatishga yo‘naltirilgan tafakkur usuli
Sinf – dars tizimi 300 yildan beri mavjud.
Husnixatga o’r. tamoyillari – 8 ta
Husnixatga o’rgatish usullari - 9 ta