O‘zbekistonda fanlararo innovatsiyalar va 13- son ilmiy tadqiqotlar jurnali
Yüklə 1 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
O‘ZBEKISTONDA
FANLARARO INNOVATSIYALAR VA 13- SON ILMIY TADQIQOTLAR JURNALI 20.11.2022 254 taklif etilmoqda.U yoki bu omonat turiga bo‘sh pul mablag‘larini joylashtirish orqali har bir omonatchi ushbu joylashtirilgan mablag‘laridan maksimal darajada daromad olishi yuzasidan ma’lum risklarga duch keladi.O‘zbekistonda amalga oshirilgan keng ko‘lamli islohotlarni munosabati bilan Markaziy bankning Jahon banki guruhi bilan hamkorligi sezilarli darajada faollashdi. Birlashgan Arab Amirliklari dunyoga ko‘p narsalar bilan mashhur. BAA yetakchi moliyaviy institularga ega davlatdir. BAA markaziy banki moliyaviy qoidalar uchun javobgar bo‘ladi. BAA da 26 ta xorijiy bank, 23 ta mahalliy bank 8 ta islom banki faoliyat yuritiladi. Dubay Islom Birlashgan Arab Amirliklaridagi eng yirik islom banki va dunyodagi ikkinchi yirik islom banklardan biri. Bank BAA ning Dubay shahrida joylashgan bo‘lib, 1975 yilda tashkil etilgan. Dubay Islom banki dunyodagi birinchi to‘liq faoliyat yurituvchi islom bankidir. Oddiy banklardan tashqari, BAA so‘nggi yillarda juda katta o‘sishga erishilgan islom banklarini ham taklif etadi. BAA Markaziy banki mamlakatdagi banklarni tartiga soluvchi organ hisoblanadi va uning asosiy mas’uliyati bank,kredit va pul-kredit siyosatini shakllantirishva amalga oshirishdir. Hozirgi Islom bank ishi va moliyasi 1 trillion AQSH dollaridan (1000 milliard AQSH dollari) ortiq boshqariladigan aktivlarga ega, 400 dan ortiq muassasalarida o‘z ichiga olgan dunyodagi eng tez rivojlanayotgan iqtisodiy tarmoqlardan biri hisoblanadi. BAA foiz stavkalarini pasaytirish va aviakompaniyalar kabi yirik korxonalar uchun naqd pul olishni osonlashtirishga qaratilgan faol pul-kredit siyosatini qo‘llaydi. BAA ning pul- kredit siyosati mamlakatni qamrab oladi. Pul-kredit siyosati iqtisodiyotdagi o‘zgarishlar bilan bevosita bog‘liq.Shuningdek, agar pul massasi o‘zgarsa, foiz stavkasi o‘zgarmasligi aniqlanganinvestitsiyalar hajmini sezilarli darajada oshirish vas hu tariqa mamlakatda pul-kredit siyosati amalga oshirilgandan beri iqtisodiy o‘sishni ta’minlash BAA butunlay mustaqil emas. Shu sababli, pul-kredit siyosatining iqtisodiy o‘sishga ta’siri foizdan tashqari ahamiyatsiz. Birlashgan Arab Amirliklari Pul-kredit siyosati narxlar barqarorligini saqlash va inflatsiya darajasini minimal darajada ushlab tueish samarali amalga oshirilsa, mamlakatning iqtisodiy o‘sishida muhim ro‘l o‘ynaydi.Bunday maqsadlarga mamlakatning pul-kredit hokimiyati tomonidan pil taklifi, pul mavjudligi va pul qiymati yoki foiz stavkasini nazorat qilish jarayoni orqali erishiladi. Pul-kredit siyosati iqtisodiyotdagi o‘zgarishlar bilan bevosita bog‘liq. Shunday qilib, BAA ning asosiy maqsadi mamlakat ichidagi jozibador iqtisodiy vaziyat darajasini barqarorlashtirish uchun o‘z vositalari, ya’ni foiz stavkasi, inflatsiya va pul taklifi orqali iqtisodiy o‘sishni rag‘banlantirishdan iborat. BAA da so‘ngi 10 yildagi pul- kredit siyosatining mamlakat iqtisodiy o‘sishidagi ro‘lini alohida ahamiyat kaasb etib kelmoqda. Shunday qilib, ular o‘rtasidagi bog‘liqlikni o‘lchash uchun pul-kredit siyosatining yalpi ichki mahsulotga ta’sirining tavsifiy tahlili o‘tkazildi.Pul-kredit siyosatining asosiy vazifasi turli xil siyosat vasitalari yordamida iqtisodiy vaziyatni barqarorlashtirish uchun pul taklifni boshqarishdir. Vaholanki, BAA ning YaIM ga pul- kredit siyosatining ta’sirini tahlil qilishini kengaytirishdan oldin, butun dunyo bo‘ylab markaziy banklar tomonidan qo‘llaniladigan eng ko‘p vositalarni chetda qoldirmaymiz. |