O‘zbekistonda fanlararo innovatsiyalar va 17- son ilmiy tadqiqotlar jurnali

O‘ZBEKISTONDA
 
FANLARARO
 
INNOVATSIYALAR

VA 
17-
SON

ILMIY
 
TADQIQOTLAR
 
JURNALI
20.03.2023
va dam olish faoliyatini, shuningdek, maktabgacha ta'lim tashkilotining atrof-muhit 
sharoitlarini o‘z vaqtida tuzatishdir. Ammo, bundan tashqari, monitoring bolalar bilan 
jismoniy tarbiya va sog‘lomlashtirish ishlarining eng samarali texnologiyalari va 
usullarini aniqlash imkonini beradi. 
Monitoringni olib borishda ikki xil nazorat turi mavjud: Natijalarni nazorat 
qilishdan ko‘ra jarayonni boshqarishni tashkil qilish qiyinroq. Shuning uchun amalda 
ikkinchisiga ko‘proq afzallik beriladi. 
Tadqiqotchilarning ta'kidlashicha, hozirgi vaqtda nazorat qilish usuli jismoniy 
tarbiya va sog‘lomlashtirish tadbirlarining sifati va samaradorligini baholash uchun 
maqbuldir, chunki u bunday natijalarga nima olib kelganini, nima va qaysi davrda 
og‘ishlarni to‘liq aniqlashga imkon bermaydi faoliyati kuzatildi va bu faoliyat qanday 
oqibatlarga olib keladi. 
Pedagogik monitoring natija va jarayonni boshqarishning optimal 
kombinatsiyasiga erishishga imkon beradi, faoliyatni takomillashtirish va uning 
rivojlanishiga hissa qo‘shadi. Uning maqsadi shunchaki faoliyat qanday amalga 
oshirilayotgani va uning natijalari qanday ekanligini bilish emas. Bu pedagog va 
umuman maktabgacha ta'lim tashkiloti imkoniyatlarini kengaytiradigan yangi faoliyat 
loyihasini yaratishdan iborat. 
Shunday qilib, nazorat qilish usuli sifatida monitoring nafaqat boshqariladigan 
ob'ektlar haqidagi bilimlar bilan to‘yingan, balki aniq tadqiqotni ham o‘z ichiga oladi. 
Bu sizga kerakli aks ettiruvchi natijaga erishish va shu asosda yangi amaliyot uchun 
ko‘rsatmalar ishlab chiqish imkonini beradi. 
Monitoringni samaradorlikni baholashda aniqlikka olib boradigan yo‘l sifatida 
ta'riflash mumkin. Mezon va ko‘rsatkichlarni tanlash ko‘p jihatdan xodimlarning 
malaka darajasiga, ularning kasbiy mahorati darajasiga, shuningdek tashkilotning 
tashkiliy madaniyati darajasiga bog‘liq bo‘lib, ularning eng muhim ko‘rsatkichi 
jamoaning ish qobiliyatidir faoliyatini munosib baholaydi. 
Monitoring bolalarning jismoniy fazilatlarini baholash imkonini ham beradi. 
Jismoniy sifatlarning rivojlanishi kuch, chidamlilik, moslashuvchanlik, epchillik, tezlik 
ko‘rsatkichlari dinamikasi bilan baholanadi. Shuni ta'kidlash kerakki, jismoniy 
sifatlarning rivojlanish darajasi ham aqliy rivojlanish darajasini, shuningdek, bolada 
ma'lum moyilliklarning mavjudligini ko‘rsatadi. Masalan, chaqqonlik tez o‘rganish 
qobiliyatini rivojlantirishni ko‘rsatadi. 
Bolalarning jismoniy rivojlanishini baholashda quyidagilar hisobga olinadi: 
- tana uzunligi va vazni, ko‘krak qafasi atrofi va 3 yoshgacha bo‘lgan bolalarda 
bosh atrofi; 
- funksional ko‘rsatkichlar: o‘pkaning hayotiy sig‘imi, chidamlilik koeffitsienti, 
qo‘llarning mushak kuchi va boshqalar; 
- teri osti yog‘ qatlamining rivojlanish darajasi, to‘qimalarning tuzilishi, 
mushaklarning rivojlanishi, mushaklarning tonusi, holati va tayanch-harakat tizimi. 

---