O‘zbekistonda fanlararo innovatsiyalar va 9- son ilmiy tadqiqotlar jurnali

---

O‘ZBEKISTONDA
 
FANLARARO
 
INNOVATSIYALAR

VA 
9-
SON

ILMIY
 
TADQIQOTLAR
 
JURNALI
20.06.2022
302 
ISHLAB CHIQARISH XARAJATLARINING BOSHQARUV HISOBINI TASHKIL 
ETISHNING ASOSIY TAMOYILLARI 
 
Fayziyev Oybek Raximovich 
Toshkent davlat agrar universiteti, 
“Buxgalteriya hisobi, tahlil va audit” 
kafedrasi dotsenti, i.f.f.d (PhD) 
Yo‘ldoshboev Asadbek Hojiakbar o‘g‘li 
Toshkent davlat agrar universiteti talabasi 
 
KIRISH 
Mamlakatimiz rahbari Sh.M.Mirziyoev tomonidan 2020 yilni “Ilm, ma’rifat va 
raqamli iqtisodiyotni rivojlantirish yili” deb nomlanishi pandemiya sharoitida 
iqtisodiyotimizga xavf soladigan moliyaviy-iqtisodiy inqirozning oqibatlarini 
yumshatishda qo‘l kelmoqda. Raqamli iqtisodiyotning afzalligi haqida gap ketganda, 
davlatimiz rahbarining “Raqamli texnologiyalar nafaqat mahsulot va xizmatlar sifatini 
oshiradi, ortiqcha xarajatlarni kamaytiradi. Shu bilan birga, meni juda qattiq 
tashvishga soladigan va bezovta qiladigan eng og‘ir illat — korrupsiya balosini 
yo‘qotishda ham ular samarali vositadir. Buni barchamiz teran anglab olishimiz 
darkor”, deya kuyinib aytgan gaplarini keltirish o‘rinlidir
54
. 
Raqamli iqtisodiyotni shakllantirish O‘zbekistonni jahon iqtisodiyotiga 
integratsiyalashuvining yanada chuqurlashuvini anglatadi. Raqamli iqtisodiyot ko‘p 
qirrali faoliyat bo‘lib, unda ilm-ma’rifat raqamli axborot ishlab chiqarishning asosiy 
omili sifatida qo‘llaniladi. 
Bu vazifani hal etishga qaratilgan sa’y-harakatlar tabiiy resurslar zaxirasiga 
boyligi bilan tanilgan yurtimizni ulardan samarali foydalanish bo‘yicha rivojlangan 
mamlakatga aylantirishni jadallashtirib yuboradi. Shuningdek, raqamli iqtisodiyot 
samarali menejment tizimini joriy qilish, turmush sifatini oshirish, jahon xom ashyo, 
texnologik va oziq-ovqat bozorlari kon’yunkturasiga bog‘liqlikdan xalos etish, yuz 
berish ehtimoli mavjud bo‘lgan jahon moliyaviy inqirozi ta’siridan talafotlarsiz o‘tish 
uchun mustahkam poydevor yaratadi
55
. 
Iqtisodiyotda bozor konyunkturasining o‘zgarib turishi, raqobatning rivojlanishi 
strategik boshqaruv hisobi tizimini, xususan, xarajatlarni optimallashtirish va 
mahsulot tannarxini kalkulyatsiya qilishga bo‘lgan talabni kuchaytirmoqda. Buning 
boisi, to‘g‘ri va aniq hisoblangan mahsulot tannarxi sub’ektning mahsuloti qiymatini, 
pirovardida, uning moliyaviy natijalarini shakllantirishga asos bo‘ladi.
K.Simonds birinchilardan bo‘lib buxgalteriya hisobi tizimiga “Strategik boshqaruv 
hisobi” atamasini joriy qildi va uni xarajatlar va baho, sotish va bozor ulushi, pul 
54
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoevning Oliy Majlisga Murojaatnomasi. – T.: “Xalq so‘zi”, 2020 yil 
25 yanvar, №19 (7521). 
www.xs.uz
 
55
Shodiev T., Xasanov B. Yuksalishning eng qisqa yo‘li. – T.: “Xalq so‘zi”, 2020 yil 1 may, №89 (7591). www.xs.uz

---