ILMIY TADQIQOTLAR JURNALI 20.06.2022
304
− korxonani tashkiliy-moliyaviy boshqarish tarkibini hamda mas’ul shaxslarning
majburiyatlari va huquqlarini belgilab qo‘yish lozim. − rejalashtirish, buxgalteriya
hisobi, nazorat va boshqarish ob’ektlari ro‘yxatini tasdiqlash.
Ikkinchi bosqichda strategik boshqaruv hisobi maqsadlari uchun buxgalteriya
hisobining amaldagi qoidalari va tamoyillariga asosan korxonada hisob siyosati ishlab
chiqiladi.
− faoliyatning natijadorligi va samaradorligini baholash uchun tahliliy
ko‘rsatkichlar tizimini tasdiqlash.
Ikkinchi bosqichda strategik boshqaruv hisobi maqsadlari uchun buxgalteriya
hisobining amaldagi qoidalari va tamoyillariga asosan korxonada hisob siyosati ishlab
chiqiladi.
Uchinchi bosqichda boshqaruv hisobining asosiy funksiyasi amalga oshiriladi
ya’ni korxona faoliyatining natijadorligi va samaradorligini baholashning eng muhim
ko‘rsatkichlari rejalashtiriladi, uning qisqa va uzoq muddatli istiqbolga mo‘ljallab
hisoblab chiqilgan aniq o‘lchovlari tasdiqlanadi.
To‘rtinchi bosqichda tezkor nazorat tizimini yo‘lga qo‘yish tadbirlari amalga
oshiriladi ya’ni korxona faoliyatidagi salbiy holatlarni, tashqi va ichki muhitdagi
o‘zgarishlarni, shu jumladan asosiy raqobatchilar faoliyatidagi o‘zgarishlarni tezda
aniqlash uchun shart-sharoitlar yaratiladi.
Beshinchi bosqichda boshqaruv hisobining rag‘batlantiruvchilik funksiyasi
mehnatni rag‘batlantirish tizimini shakllantirish orqali amalga oshiriladi.
Ishlab chiqarish xarajatlarining boshqaruv hisobini tashkil etish va xarajatlarni
strategik boshqarish jarayonida xalqaro tajribani tahlil qilganimizda, bu borada
ko‘plab tamoyillar, tizimlar va usullar xilma-xilligi sharoitida ularni integratsiya qilish
hamda optimallashtirish zarurati tug‘iladi. Shularni inobatga olib, mazkur maqolada
amaldagi mavjud tizimlar va tamoyillar turkumlandi, ularning bosqichlari aniqlandi,
samarasi va amaliy ahamiyati ko‘rsatildi.
XULOSA Bir so’z bilan aytganda ishlab chiqarish xarajatlarining strategik hisobini
boshqarishning ichki xo‘jalik me’yoriy hujjati sanalgan hisob siyosatining “Xarajatlar”
bo‘limini shakllantirish yuzasidan ilmiyamaliy tavsiyalar ishlab chiqildi.
Xulosa qilganimizda, ishlab chiqarish xarajatlari hisobini tashkil etish va usbu
hisob maqsadlari uchun mahsulot tannarxini kalkulyatsiya qilishning xalqaro
usullaridan foydalanish hozirgi pandemik va iqtisodiy tang vaziyatda salbiy
oqibatlarini yumshatishga xizmat qiladi, deb o‘ylaymiz.