O’zbekistоnning eng yangi tаriхi

Internet sаytlаri:
1.www.ziyonet.uz.
2.www.edu.uz.
3.www.google.uz.
4. www.gov.uz.

8-Mavzu. MUSTАQILLIK YILLАRIDА O’ZBEKISTОNDАGI MА’NАVIY VА MАDАNIY TАRАQQIYOT.
Reja:
1. Ma'naviy merosni tiklash va tarixiy xotirani tiklash.
2. Milliy qadriyatlarni tiklash.
3. O'zbekistonda madaniyat va san'at.
4. O'zbekistonda millatlararo va dinlararo munosabatlar.


1.Ma'naviy merosni tiklash va tarixiy xotirani tiklash.

Jamiyat ma'naviyati mamlakatning barqaror rivojlanishining eng muhim shartlaridan va kafolatlaridan biridir. Hech bir mamlakat o'z imkoniyatlarini rivojlantirmasdan, odamlarning ongida ma'naviy va axloqiy qadriyatlarni mustahkamlash, xalqning milliy ruhini uyg'otish va mustahkamlashsiz o'z darajasini ko'tarolmaydi. Ma'naviyat insonni axloqiy tozalash va o'sishga da'vat qiluvchi, uning ichki dunyosini boyitadigan, uning imonini mustahkamlaydigan, vijdonini uyg'otadigan kuchdir.

Boy ma'naviy merosimizni tiklash va rivojlantirish, jamiyat ma'naviyatini yuksaltirish davlat siyosati darajasiga ko'tarildi. Mustaqillikning dastlabki yillarida ajdodlarimizning madaniy merosini tiklash ishlari boshlandi. Ma'naviy meros - bu ajdodlarimizdan-siyosiy, falsafiy, huquqiy va diniy qarashlar, ma'naviy-axloqiy me'yorlar, ilm-fan yutuqlari, tarixiy, badiiy asarlar va san'at asarlaridan kelib chiqqan barcha ma'naviy boyliklarning majmuasidir. Ma'naviy qadriyatlar inqilobiy tarzda shakllantirilmaydi, ular jamiyat rivojlanishining barcha bosqichlarida o'z ehtiyojlariga ko'ra paydo bo'ladi, muayyan davrning hayotini aks ettiradi va jamiyat o'zgarishi bilan yo'qolmaydi, balki keyingi avlodlar uchun meros bo'lib qoladi.
O'zbekiston suveren davlat sifatida ijtimoiy-siyosiy hayot sohasida ma'naviy yangilanmasdan mustaqillikni har tomonlama mustahkamlay olmaydi. Shu bois mamlakatimiz rahbariyati mustaqillikning dastlabki qadamlaridan bu borada zarur choralar ko'rdi. 1991 yilda Alisher Navoiy tavalludining 550 yilligi keng nishonlandi. Alisher Navoiy nomidagi davlat mukofoti ta'sis etildi. Alisher Navoiy nomi adabiyot institutiga topshirildi. Buyuk ajdodimiz haykali qad rostlagan Lenin komsomol nomidagi Markaziy madaniyat va istirohat bog'i Alisher Navoiy nomidagi O'zbekiston milliy bog'i deb qayta nomlanib, ziyoratgohning muqaddas maskaniga aylandi.
1994-yil hukumat qarori bilan mamlakatimizda Ulug'bek yili deb e'lon qilingani va uning 600 yillik yubileyini O'zbekistonda va Jahon miqyosida, xususan, Parijdagi YUNESKO bosh qarorgohida keng nishonlagani buyuk ajdodlar merosi umuminsoniy qadriyatlarga aylanganidan dalolat beradi. Shu yilning 24 oktyabr kuni Parijdagi YUNESKOning majlislar zalida "Ulug'bek va Temuriylar davri" mavzusida xalqaro konferensiya hamda "Ulug'bek va an'anaviy san'at" ko'rgazmasi bo'lib o'tdi. Jamiyat ma'naviyatini rivojlantirishda tarixiy xotira, ajdodlar tarixi, milliy-axloqiy qadriyatlar va an'analar, muqaddas dinimizning o'rni beqiyos. Hech bir xalq o'z tarixini bilmagan holda, asriy ma'naviy merosga tayanmasdan va uni mukammallashtirmasdan o'z kelajagini tasavvur qila olmaydi. 1996 yilda O'zbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Davlat va jamiyat qurilishi Akademiyasi qoshida "O'zbekistonning yangi tarixi markazi"tashkil etildi.
1996 yilda Amir Temur tavalludining 660 yilligi keng nishonlandi. Prezidentimiz "1996-yilni Amir Temur yili deb e'lon qilish to'g'risida"gi farmonni qabul qildi. Mashhur "Temur tuzuklari" bir necha tilda chop etildi. O'sha davrdagi madaniy va tarixiy obidalar qayta tiklandi, qadimiy qo'lyozmalar yana ilmiy muomalaga kiritildi. Juda qisqa vaqt ichida Toshkentda Temuriylar tarixi davlat muzeyi barpo etilib, buyuk bobomizga jahon hurmati va ehtiromiga mos keladi. 1993 yil Toshkent, 1996 yil Samarqand va Shahrisabz shaharlarida Amir Temur yodgorliklari o'rnatilgan. Shu yili Samarqand va Shahrisabz shaharlari "Amir Temur"ordeni bilan taqdirlandi.
1997-yilda Buxoro va Xivaning 2500 yilligi nishonlandi, 199-yilda vatanparvar, Xalq qahramoni Jaloliddin Manguberdi sharafiga muyassar bo'ldi. Urganch shahrida yodgorlik majmuasi barpo etilib, uning xotirasini abadiylashtirdi. 2002 yilda Termiz shahrining 2500 yilligi, 2003 yilda Shahrisabzning 2700 yilligi, 2007 yilda Samarqandning 2750 yilligi va Marg'ilonning 2000 yilligi, 2009 yilda Toshkentning 2200 yilligi nishonlandi. Islom Karimov tashabbusi bilan Bossu kanali bo'yida qatag'on davri qurbonlari xotirasini abadiylashtirish maqsadida "Shahidlar xotirasi" yodgorlik majmuasi barpo etildi va 200-yil 12-mayda uning ochilish marosimi bo'lib o'tdi. Ushbu majmuada 2002 yil 27 avgust kuni "qatag'on qurbonlari xotirasi" muzeyi ochildi.
Hukumatning maxsus farmonlariga muvofiq 1999 yil dekabr oyida Xorazmda – Muxamad Rizo Ogahiy tavalludining 190 yilligi, Nukus shahrida-Ajiniyoz tavalludining 175 yilligi, 1998 yil oktyabr oyida Farg'onada Ahmad Al – Farg'oniy tavalludining 1200 yilligi keng nishonlandi. Mustaqillik yillarida Imom Al-Buxoriyning 1225 yilligi, imom at-Termiziyning 1200 yilligi, Mahmud az-Zamaxshariyning 920 yilligi, Najmiddin Kubro tavalludining 850 yilligi, Bahouddin Naqshbandning 675 yilligi, Hoji Ahror Vali va boshqa ilohiyotshunoslarning 600 yilligi keng nishonlandi.
Prezidentimiz Sh.M. Mirziyoyevning e'tibori tufayli Vatanimiz ravnaqi uchun ko'p ish qilgan insonlar xotirasiga hurmat bajo keltirish odati davom etmoqda. 2017-2018 yillarda bu borada ulkan sa'y-harakatlar amalga oshirildi. Zamonamizning buyuk shaxslari xotirasini abadiylashtirish maqsadida Toshkent, Samarqand va qarshi – Islom Karimov, Namangan viloyatida – Ishoqjon ibrat, Xorazm viloyatida – Komiljon Otaniyozova, Qoraqalpog'istonda – Ibrayim Yusupov, Farg'onada – Erkin Vohidov, Qashqadaryoda – Abdulla Aripov, Andijonda – Muhammad Yusuf xotirasiga bag'ishlangan keng ko'lamli tadbirlar o'tkazildi. Markazlar, ijodiy maktablar tashkil etilib, ularning nomlari bor edi. Jizzaxda Hamid Olimjon va Zulfiya xotirasiga bag'ishlangan yodgorlik ochildi.
Vatanimiz ravnaqi uchun fidokorona mehnat qilgan, milliy adabiyotimiz va madaniyatimiz rivojiga ulkan hissa qo'shgan atoqli davlat arbobi va taniqli yozuvchi Sharof Rashidov tavalludining 100 yilligini nishonlash xalqni mamnuniyat bilan kutib oldi. O'zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017-yil 27-martdagi "atoqli davlat arbobi va yozuvchi Sharof Rashidov tavalludining 100 yilligini nishonlash to'g'risida" gi farmoniga asosan 2017-yil 6-noyabr kuni Jizzax shahrida tug'ilgan kunida tantanali tadbirlar bo'lib o'tdi. Unda O'zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.M. Mirziyoyev ishtirok etdi.
O'zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 – yil 25 – yanvardagi "O'zbekiston Respublikasining birinchi Prezidenti Islom Abdug'aniyevich Karimov xotirasini abadiylashtirish to'g'risida" gi Farmoniga muvofiq I. A. Karimov yodgorliklari O'zbekiston poytaxti-Toshkent shahrida, tug'ilgan va o'sgan shaharda-Samarqand va qarshi shahrida Islom Karimov viloyat rahbari bo'lib ishlagan. Bundan tashqari, 2018-yilda Samarqandda I. A. Karimov dafn etilgan joyda yodgorlik majmuasi barpo etildi. Bir qator ko'chalar va yirik obyektlarga Islom Karimov nomi berildi. Prezident farmoni bilan 2018-yil 30-yanvar kuni I. A. Karimov tavalludining 80 yilligi, 24-mart kuni Samarqand shahrida xalqaro konferensiya bo'lib o'tdi. O'zbekistonda 3 rasmiy xotira kuni mavjud: 1) 1999 yildan 9 may – "xotira va qadrlash kuni"; 2) 2001 yildan 31 avgust – "qatag'on qurbonlari xotirasi kuni"; 3) 2017 yildan boshlab 2 sentyabr – O'zbekiston Respublikasining birinchi Prezidenti Islom Karimov xotirasiga bag'ishlangan kun.