Bajardi: Razzoqov Nurilla

hukumatning rivojlanish indeksi (E-
Government Development Index, 
EGDI) 0,66 ni (2018 yilda — 0,62) 
tashkil etdi, bu dunyo bo‗yicha 
o‗rtacha ko‗rsatkichdan 0,60 
ga yuqoridir. Ushbu reytingi 
peshqadami — Daniyaning 
ko‗rsatkichi — 0,97. Osiyo 
mamlakatlari orasida peshqadam 
Janubiy Koreya — 0,95. Qozog‗iston 
esa Markaziy Osiyo mintaqasida 
peshqadamga aylangan — 0,83 (2018 
yilda — 0,75). 

---

B2B yoki Business 
to Business 
Shu ma'noda, atama Business to Business yoki 
B2B, kompaniyalar o'rtasida bo'lib o'tadigan 
elektron tijoratni nazarda tutadi, aksincha kompaniya 
va iste'molchi. Ushbu turdagi bizneslar ko'pincha 
mijozlar yoki etkazib beruvchilar bo'lsin, yuz minglab 
boshqa kompaniyalarni jalb qiladi. Ushbu 
operatsiyalarni onlayn tarzda amalga oshirish, odatdagi 
usullarga nisbatan katta raqobatbardosh afzalliklarni 
taqdim etadi. 

---

Elektron hukumatning rivojlanish darajasi sharhi BMTning Iqtisodiy va ijtimoiy 
ishlar departamenti tomonidan har ikki yilda bir marta 
e‘lon qilinadi. Bu BMTga 
a‘zo barcha davlatlar elektron hukumatlarining rivojlanish darajasini 
baholaydigan yagona global hisobotdir. 
―Elektron hukumat chekka yoki nochor jamoalarda yashovchi aholiga 
to‗g‗ridan-to‗g‗ri o‗zaro aloqa qilish imkoniyatini yaratadi, shuningdek, ularga 
xizmatlarni taqdim etishda yordam beradi. Elektron hukumat nafaqat 
xizmatlarni taqdim etishda, balki raqamli savodxonlikni, raqamli integratsiyani, 
raqamli kirish va raqamli identifikatsiyani kuchaytirishda ham muhim rol 
o‗ynaydi‖, — deyiladi hisobotda. 
Elektron hukumatni rivojlantirishda mamlakatlar resurslarining cheklanganligi, 
raqamli infratuzilmaning 
yo‗qligi va imkoniyatlarning yetarli emasligi kabi 
muammolarga duch kelishadi. 

---

To'lovlar (payments) 
Agar biz elektron to'lovlar haqida gapiradigan bo'lsak, bu elektron tijorat bilan 
ham bog'liq. Biror kishi tovarlarni Internet orqali sotib olayotganda, Internetda 
sotib olgan narsalarini to'lashga imkon beradigan mexanizm bo'lishi kerak. Bu 
erda PayPal kabi to'lov platformalari paydo bo'ladi. Onlayn to'lovlar yozish va 
pochta orqali tekshirish bilan bog'liq samarasizlikni kamaytiradi. 

---

Xavfsizlik (security) 
•
Shuningdek, bu hisob-
kitoblar yoki jismoniy pullar bilan to'lash natijasida paydo bo'ladigan xavf
sizlik bilan bog'liq ko'plab muammolarni bartaraf etadi. Elektron tijoratnin
g boshqa misollariga, onlayn chiptalardan tashqari, onlayn-
kim oshdi savdosi, internet-banking kiradi. 

---

Afzalliklar(advantages) 
•
elektron tijoratning afzalliklariga kelsak, ularning aksariyati vaqt va 
masofadagi cheklovlarni yo'q qilish bilan bog'liq. Rivojlanish 
jarayonida savdo odatda operatsiyalarni soddalashtiradi va 
xarajatlarni kamaytiradi. Xaridorlar har doim o'zlarining yashash 
xonalari yoki yotoqxonalaridan xarid qilish, do'konni yopiqligini yoki 
sizga kerakli mahsulot yo'qligini bilish uchun mashinaga borishdan 
ko'ra ancha qulayroq bo'lishadi. 

---

Xarid savati (shopping cart) 
•
Savatga savatchasi mijozlar buyurtma qilish uchun foydalanadigan 
narsadir. Odamlar sotib olmoqchi bo'lgan mahsulotlarini savatga 
qo'shishadi, ular jo'natish, to'lov haqida ma'lumot beradi va keyin 
mahsulot jo'natiladi. 

---

E'tiboringiz uchun raxmat!