2-mavzu: Moddiy nuqta dinamikasiga doir masalalar echish

 = 30° burchak tashkil qilgan qiya tekislikning 
eng yuqori cho`qqisiga vaznsiz blok mahkamlangan (2-rasm). Massa n
1
= 
n
2
= 1 kg bo`lgan 1 va 2 toshlar bir-biriga ip bilan birlashtirilib, blokka 
osilgan. Toshlarning a harakat tezlanishi va ipning taranglik kuchi topilsin. 
Blokdagi ishqalanish xuddi shuningdek 2 toshning qiya tekislikka 
ishqalanishi hisobga olinmasin. 
2.33. Oldingi masalani 2 toshning qiya tekislikka ishkalanish 
koeffitsiyenti k = 0,1 ga teng bulgan shart uchun yechilsin. Blokdagi
ishqalanish hisobga oliimasin. 
2.34. Gorizont bilan 

=30° va

=45° burchak tashkil qilgan ikkita 
qiya tekislikning eng yuqori cho`qqisiga vaznsiz blok mahkamlangan (3-
rasm). Massalari n
1
= 

---

11 
= n
2
= 1 kg bulgan 1 va 2 toshlar bir-biriga ip bilan birlashtirilib, blokka osilgan. 
Toshlarping xarakat tezlanishi va ipning T taranglik kuchi topilsin. 1 va 2 
toshlarping qiya tekisliklarga ishqalanishi, xuddi shuningdek blokdagi ishqalanish 
hisobga olinmasin. 
2.35. Oldingi masalani 1 va 2 toshlarning kiya tekisliklarga ishqalanish 
koeffitsiyentlari k
1
=k
2
=0,1 ga teng bo`lgan shart uchun yechilsin. Blokdagi 
ishqalanish hisobga olinmasin. Bu masalaning yechimini beruvchi formuladan 
xususiy hollarda 2.30 — 2.34 masalalarning yechimini olish mumkinligi 
ko`rsatilsin. 
2.36. Massasi m = 2 kg yukni h=1l balandlikka F o`zgarmas kuch bilan 
vertikal ko`tarishda A = 78,5 J ish bajarilgan. Yuk qanday tezlanish bilan 
ko`tarilgan? 
2.37. Yuqoriga ko`tarilayotgan samolyot h=5 km baladlikda v=360 km/soat 
tezlikka erishadi. Samolyotning tezligini oshirishga sarf bo`lgan ishdan 
ko`tarilishda og`irlik kuchiga qarshi bajarilgan ish necha marta katta? 
2.38. Harakatdagi 2 kg massali jismning: a) tezligini v
1
=2 m/s dan v
2
= 5 m/s 
gacha oshirish uchun, b) boshlang`ich tezligi v

=8 m/s bo`lganda uni tuxtatish 
uchun qanday A ish bajarish kerak? 
2.39. v
1
=15m/s tezlik bilan uchib kelayotgan koptok raketka bilan urilib 
qarama-qarshi tomonga v
2
=20 m/s tezlik bilan uloqtirilgan. Bunda koptok kinetik 
energiyasining o`zgarishi 

W = 8,75 J ga teng bo`lsa, koptok m harakat 
miqdorining o`zgarishi topilsin. 
2.40. Muz ustida v= 2 m/s tezlik bilan sirg`antirib yuborilgan tosh s = 20,5 m 
masofada to`xtaydi. Toshning muzga ishqalanish koeffitsiyenti topilsin.