Reja: Axborot oqimlari tushunchasi. Axborot tizimlari

Boshqaruvchi axborot tizimlari ma’muriy yoki operativ boshqaruv darajasida (bosqichida) barpo etiladilar. Bu tizimlarda 
axborotlarni qayta ishlanishi, ularni EHM.ga kelib tushishi tezligida amalga oshiriladi. Bu ishlarning barchasi birda-niga amalga 
oshiriladi, hamda ishlab-chiqarish va xizmatlarining hozirgi holati to‘g‘risida ma’lumot olish, hamda boshqaruv obyektlariga 
nisbatan tadbirlarni o‘z vaqtida o‘tkazish imkonini beradi. Ushbu tizimlar moddiy oqimlar nazorati, ishlab-chiqarishga xizmat 
ko‘rsatishni operativ boshqaruvi, xarakatlanishlar boshqarilishi va boshqalar bilan bog‘liq bo‘lgan turli xildagi masalalarni 
yechishlari mumkin. 
Yuqorida aytib o‘tilganidek, ta’minlovchi tizimchalarda ham farqlar mavjud. Rejali, dispozitiv va bajaruvchi axborot 
tizimchalari dasturiy ta’minotining tav-sifiy xususiyatlariga batafsil to‘xtalib o‘tamiz. 
Moddiy oqimlarni boshqarishning ko‘p bosqichli avtomatlashgan tizimlarini yaratish, dasturiy ta’minot ishlab chiqish 
sohasidagi katta xarajatlar bilan bog‘liq-dir. Dasturiy ta’minot bir tomondan tizimning ko‘p funksionalliligini, ikkinchi 
tomondan esa uning yuqori darajadagi integratsiyasini ta’minlashi lozim. Shu muno-sabat bilan, logistika sohasida boshqaruvning 
avtomatlashgan tizimlarini yaratish-da nisbatan arzon bo‘lgan, mahalliy sharoitlarga moslashgan, standart dasturiy ta’-minotni 
ishlatish imkoniyatlari izlanishi kerak. 

---

Hozirgi kunda yetarlicha takomillashgan dasturlar paketlari yaratilmoqda. Am-mo ular axborot tizimlarining barcha turlarida 
qo‘llanilavermaydi. Bu moddiy oqimlar boshqaruvida yechiladigan masalalarning standartlashish darajasiga bog‘liq. 
Rejali axborot tizimlaridagi masalalarni yechishda standartlashish darajasi eng yuqori, bu esa standart dasturiy ta’minotni 
deyarli qiyinchiliklarsiz moslash-tirish imkonini beradi. Dispozitiv axborot tizimlarida standart dasturlar pake-tini moslashtirish 
imkoniyati past. Bu bir qator sabablarga bog‘liq: 
- korxonalardagi ishlab-chiqarish jarayoni tarixan shakllanib kelgan va biror-bir o‘zgarishlar kiritish juda qiyin kechadi; 
- turli foydalanuvchilardagi qayta ishlanadigan ma’lumotlar tuzilmasi kes-kin farqlanadi. 
Bajaruvchi axborot tizimlaridagi boshqaruvning operativ darajasida, ko‘p hol-larda, individual dasturiy ta’minot 
qo‘llaniladi.