Yardılamaq, kömək ləmək

Söğüd(ağac)
: dal
3
.
4.5.6.7
, öyəngki
3.7
.
 
Sök 
: > köç. küs. 
 
Sök
9
 
: 
- 1) 
çimən, çim  
- 2)
 qabıqlaq darı.
 
Sögəl 
: sakat(<
met
>) xəstə, gücsüz, xəstə\ 
sökəlik: xəstəlik.
 
Sökmək:
 kavlamak
6
, eşələmək, aktarmaq
4
, 
sukılav
4
, sokonov
3
, dörcələmək
8 
, eşələmək, 
aktarmak
4
, qazmaq, qazbalav\ başarmaq, 
yenmək, yaslanmak (sökü, çökü, səki)\ sövmək, 
azarlamaq, dövmək\ söküşdürmək.
 
Sökmən
: qahraman.
 
Sökülmək
: ayrılmaq, çıkmaq, qopmaq, yırtılmaq. 
soyulmaq, sövumaq, ütülmək (istəkdən), 
açılmaq: paltardan sökülmək.
 
Sökün  
: köçün (həp birdən ) topluca, uzaqdan 
birdən görünən topluluq\ dağ qarından oluşan 
sel\ sökün avı: kəhlik köçündən avlamaq\ sökün 
etmək: ard - arda ; kəsilmədən gəlmək ; 
çözülmək.
 
Sökün 
: 
1= 
 sakın.
2 = 
çökün. 
Söküm 
: quvvətlə yeriyib gəlmək, sökə sökə 
çıkmaq\ sökün: hızlı çıkış tərzi. 
Sökütmək
: yerin dəyişmək, oynatmaq, çıkarmaq: 
qoyunları burdan söküt: çöküt.
 
Söqünqör
5
: parçala.
 
Söl 
: qanlı su.
 
Söldür 
: sal, uca, uzun boylu
 
Söləmsək
: çok qonuşan
 
Söləpə 
: naşı, əlindən iş gəlməyən
 
Sölət 
: qurum, böyüklük quruntusu, qurur. 
Söltək 
: quyruğu kəsik. 
Sömək
: yömək, yumak, tumurcuk, çəkirdək, toplu, 
şişman, sivri, böyük (Sumka: < yumka. suma
7\
 
met 
kumsa, muksa
3
, somurtka, bukca, bastıq
5
, torba
4
, 
toksa, kumça, dağarcık, qapcak
9
). Söbə: beyzi, 
oval. (Somı: < yum, tum, kom\ komaş tək, qalın ; 
bütün ; topul kükə, şişman\ somu: sam. qazaq pul 
birimi. somu: yekun, cəm\ somulu: imumi, külli). 
Sönğzək
: qonra ; bel soyukluğu, siflis.
 
Sörün
9
 
: kədərli, hüzünlü, qəmli.
 
Sösinə
9
 
: qəhvə rəngi.
 
Sövəlmək
: şüvləmək, dikəlmək, sivrib uzatmaq: 

 
sözün özü 
 
 
155
burnun sövətdi: şüvlədi; uzatdı; soxdı\ sövəlib 
meydanda durmaq: sip sivri qalxmaq\> 
sövələn> səbəlan(dağ adı). 
Sövəl 
: söğəl, dağ burnu \ dağdan sövələ daşlar\ 
sövələn dağlar: dik dağlar\ domuzn sövələn 
dişləri\ dirəyi taydan taya sövət: uzat
Söyə 
: 
söykə, dirək, dayaq, dayanc, situn\ arka: sənəd
 
Söygi 
: eşq.
 
Söykə
: > səggi , söyək, dayaq, dayanc, situn, 
quvvt, dirək, arka: sənəd\ söykək: məsnəd\ 
söykənənc: yastıq, mitəkkə
 
səggi
  
: < 
söykə 
Söykö
5
 
: 
- 1)
 sırqa 
- 2)
 sürtək 
- 3)
 söyüş.
 
Söykun 
: > situn
 
Söykümlü:
 aruu
5
, sevimli, sevgi, tartımlı, yakıçı, 
yaxşı, yakımlı, yaramlı, dilbər. 
 
Söyləm
: söyləmə, bildirmə
, 
deməç, bildiri, 
etişiq
9
(aytmaq), deyiş. 
 
Söyləmək : ağιzrmaq
14 
Söyləniş:
 aydıl
8
, tələffüz\ bu söz nəcür aydılır: 
söylənir.
 
Söylənti:
 bur
9
, xəbər, söz, rivayət
 
Söylənti
: r
ivayət.
 
 
Söylə-səyən
: söhbət.
 
Söyləş
3
.
7:
 
diyalek. 
 
Söyləyən:
 aytçı , ırçı, ozan, xanəndə 
 
söyləyən
: ozan, aytçı, xanəndə, ırçı
 
Söyünci
8
: müjdə
 
Söyünüt
: arka, söyəngic
 
Söyüşmək: yamanlaşmaq, 
ç
oğlaşmaq
14
 
Söz - söz
: sözə - söz. sözbə söz: bir dilin sözlüyü, 
fərhəng. 
 
Söz  
: bur
9
, xəbər, söylənti, rivayət, deyiş, 
aytış, ayış, danşıq, görrüng, izah, gəp\ sözsüz: 
görrüngsüz, əlbəddə\ 
Söz ağacı
:
 tükənməz 
xəzinə\ 
Söz başı:
 giriş söz\ 
Söz özgərişi
:
 
dəğişməsi\ 
Söz taş
5
:
 casut\ 
Sözbaşı:
 çağrış, 
düşündürüş\ 
Sözçən:
 çeçen, Sözçü\ 
Sözə
 
gəlmək
9
: anlamaq, dinləmək\ 
Sözləm
: cümlə\
 
Sözün
 
(tutmaq): 
 sözüdə durmaq. sözüyerinə 
gətirmək
\ 
Sonsöz:
 söz sonu\ 
söz
 
qarmaq:
 
qonuşmaq\ 
sözə çəkmək
: sorquya çəkmək, 
cavab gözləmək\ 
sözə-ü əsləmək
: sözü dinləmək, 
qəbul etmək\ 
sözə yatmaq
: deyilən sözü qəbul 
etmək\ 
sözə qoymaq
: söyləməsinə kömək olmaq; 
meydan vermək\ sən məni 
sözə qoy
: sözü ver 
mənə.
 
Sözəngür
14
: qonuşan. 
Sözdəş
14
: sözləş, sözləşik, müxatəb. 
Sözləş : müşavirə. 
Sözləşmə :
 birləşmə, bağlaşma, uyuşma, 
bağdaşma, ittifaq, şərtnamə 
 
Sözləşmək
: söz gürəştirmək, bəsləşmək, 
bəsələşmək, dalaşmak.
 
Sözlük
  
:
 
söz - söz, sözə - söz\ sözbə söz: bir dilin 
sözlüyü.
 
Su      
: axan maddə ; nəsnə 
2
 sirin > suvcuq  
- 3)
 
qoşun 
- 4
  > sel, suvıl 
- 
 
5)
 gözəl > suvli
5
. suvilg
i 
> 
sevgi  
- 6)
  iti > suvlamaq 
-
 
7)
 iti > sövü, sövmək 
-
 
8)
  göndərmək > sovqlamaq. hidyə > sovqat
  -
 
8)
 
aydınlamaq, arasan > sov, söz, sovuzmaq 
-
 
10)
 
keçirmək > sovmaq 
-
 
11)
  dincəlmək  > sevinmək, 
suvqinmək.  
 
Sual 
: < soray. sorağ.
 
Suala
12
 
: kəgə, iz.
 
Subay 
: boydak.
 
Sucuk 
: süyci, şirin, çüçik, kalbas.
 
Suç 
: sapma, sıçrama.
 
Suçəkən
: qurutaç\ suçəkən kağız: qurutaç ; 
qurutma kağız.
 
Suçiçək
4
: abilə
. 
Sukur
3
 
: (s 
=
 ç) 
çukur, yap
8
.
 
Suqarmaq
15
: sulamaq.
 
Suqur 
: gözü qurumuş, kor.
 
Sulanmaq
: 
- 1)
 özləmək 
-
 
2)
 irənmək
 
Sulqi 
: hovlə.
 
Sulu 
: gözəl.
 
Suluq 
: ışıklık, yağtılık, yağım ( yağış? ) 
 
Sum ət:
 bulşık, baldır, müskül. mahiçə.
 
Suma
7
 
: sumka
8
, muksa
3, 
dağarcık, torba
4
, 
bastıq
5
, qapcak
9
.
 
Sumaxbalan: 
sümis ilək, kömis ilək, çumiç.
 
Sumer  
: < som + ər, kamil kişi.
 
Sumka 
: < yumka. suma
7\
 
met 
kumsa, muksa
3
, 
somurtka, bukca, bastıq
5
, torba
4
, toksa, kumça, 
dağarcık, qapcak
9
.(
 Sömək 
: yömək, yumak, 
tumurcuk, çəkirdək, toplu, şişman, sivri, böyük).
 
Sumka
8:
 
suma
7:
 <
met
> muksa
3, 
torba
4
.
 
Summal
8
: summpuldap, avara, sandıra, yıkılab.
 
Sun 
: suv, suvsak.
 
Sundurma
: sondurma, basırma, çardak.
 
Sunğa 
: sunqğa: sonra, geri.
 
Sunğğur
4
:
 dənizaltı qayıq, suvastı köymə
7
, suvastı 
kəmə
3
 
Sunqar
4
 
: qartal.
 
Surağ  : 
sual.
 
Suratsız:
 çirkin, acarsız  
 
Susaklağı
: bükət
4
, səd, sak, bəd, saktağıç
5
, 
götürmə
5
, toğan
6.9
, tosma
9
  
 
Susaq 
: kəmçə, malağa.
 
Susmaq 
: sısmaq, sısqamaq, sısaq\ sus payı.
 
Sut
15
 
: məhkəmə
 
Suus
12
 
: yüz
 
Suva 
: saf. 
Suvaqu  : saqi. 
Suvax 
: karmaç
1
 
Suvarmaq
: (altın, gümüş) yalatmaq, yaldızlamaq, 
qaplatmaq\ su salmaq: ağzımı suvaran 
yeməklər. bağı suvarmaq.
 
Suvastı gəmə
3:
 dənizaltı qayıq, sunğğur
4
, suvastı 
köymə
7
.
 
Suvastı köym
ə
7
: dənizaltı qayıq, sunğğur
4
, 
suvastı kəmə
3
.
 
Suvli sevli:
 bərəkətli, qutlu, verimli  
 
Suvlu 
: sona, gözəl, görülü
 
Suvsən
: savsan, gözəl.
 
Suzən 
: < süyrəncənq. süzən. asğıncanq 
(süyrəlmək: sivilişmək. sivri: < süzük. sürüş, 

 
sözün özü 
 
 
156
süzük).
 
Sübatkar
: ərdəmli, dirəşkən
 
Sücü 
: içki, şarab.
 
Süğün
8
 
: geyik, buğı
4
.
5
, bolan
3.7
, buğa
9
, maral
5
 
Sükiş
3
  
: çəkiş, cükiç
7
, balğa
6.4.5.9.
 balta.
 
Süksün 
: əyri, kambır, qoz, önə əyri duran, düşük, 
somurtkan, suratı asık
\ 
Süksün kötüyü
: 
ənsə(peysək kökü).
 
Süksün 
: içgücü, moral
 
Süksüncək
: əyrik, kambır, düşük, asık
, 
qoz.
 
Sükü 
: biz
 
Sülh sevərlik
: barlışçılık 
 
Sümək  
: yumak
 
Süməzlik
14
: boysamaq, danqazlık. 
Sümpüklük
: ısırğab yerimək, tamakın.
 
Sümük 
: uma, umaq 
 
Sümülcəmək 
: cümülmək, cummaq, sokulmaq, 
dalmaq.
 
Süngi 
: < sıkürgə < sökni < sök. 
 
Süpah 
: < subəy.
 
Süpəh 
: < səpənğ, savan. 
Süpək 
: < sürtək. sürpək, yılmanaq təgələk çay 
daşı.
 
Süpürgə: 
-1)
< 
 met 
(süp
 
<> püs) püsürgə: itələyən
-2) 
< 
sürüpgə.
 
Süpürgə
: püsürkə, çalqι, çırpı, qιrιntιlardan edilən 
dəsdə, bağlı, 
 
Süpürmək
: çalqιlamaq, silmək (burnu...), sil - 
süpür.
 
Süpürtüş
: yügürüş, yügürmək. 
 
Sürçək 
: əfsanə.
 
Sürçəmək
14
: sürmək, çalmaq, düşürmək. 
Sürdöymək
: qorxmaq, qaçınmaq.
 
Sürə  
: davam, uzaytu, dayam, süzüm, çalqaşu, 
ulan
5\ 
zaman, yazqı
1
 
Sürək 
: məhkumiyət.
 
Sürəkli 
: dal ba dal, padar ha padar, bir til, bir 
başa, birsıhlı
8
, bir qələmə, bir dilə, can ata - ata, 
bir dabana, qaça - qaça, tələsik, tələsə - tələsə, 
tez - tez, sıxa - sιxa, sıx - sıx, basa - basa, 
dayanmadan, çalım çalım, çal ha çal, çalıklı, 
yerin -yerin, yügürə yügürə, nəfəs qıran, ipi 
qıran.
 
Sürəkli 
: dalçıl, istiqrarlı, izçil.
 
Sürəm 
: şuxum. dırmıq, tırmıq\ sürəm salmaq: 
tırmık salmaq.
 
Sürən 
: rayic
 
Sürət
   : < sürmək. sürğət, sürtəğ , süryəş. ildam
5
.
9
. 
 
Sürət 
: < sürmək < sürğət, sürtəğ  < süryəş, 
süyrək (davamlı hərəkət) 
=
 ildam
5.9
, yildam
4
. 
 
Sürəyya 
: kolaçka
 
Sürgüç 
: möhür\ sürgəmək: möhürləmək.
 
Sürgüçləmək:
 damğalamaq.
 
Süri 
: < syrək. uzun, dərəs > diraz, uzaq
 
Süriksiz 
: kifir, qaba.
 
Sürkür
5
 
: süzür.
 
Sürlənmək
: cürlənmək, cəmlənmək, üyişmək.
 
Sürmək
: aydamaq
4
, güdmək, ilərləmək, yerimək, 
qovmaq
15
, dəf etmək
15
. savmaq, uzanmaq, 
incəlmək, yaşamaq, bulamaq, 
türtmək
14
 
Sürmüş
1
: körpə, çiçik dal, yaprak.
 
Sürpülən
: sürtülən, yenilmanan
8
.
 
Sürtküç
15
: mərhəm
 
Sürtmək
: boyamaq, çalmaq, qaşımaq
 
Sürtüc 
: bulut, süngər (qab - qacaq sürtmək 
üçün)
 
Sürtük 
: boşuna ; yararsız dolaşman.
 
Sürücü  
: aydaçı.
 
Sürük 
: iradəsiz, sörük
9
.
 
Sürüklətmək 
: caydırmaq, taydırmak, zivildətmək. 
 
Sürülən
: zivən, qaypak, kayan.
 
Sürüm 
: şuxum.
 
Sürünən
: keşli, sürənən.
 
Sürüngü
: sürpişqa, sirinki, ottık, kibrit.   
 
Sürüş
   : < çivri, sivir < süzük. süzük.
 
Sürüş  : 
ötüş, ösüş. 
Sürüşmək
: görünmədən; gözəkmədən; 
yavaşcadan çabalamaq; qaçmaq; gedmək.  
Süryən 
: rahat yaşıyan.
 
Süsən 
: içməli.
 
Süsləmək:
 bəsləmək, giydirmək, geyirmək, 
donamaq, qurşamaq, hazırlamaq 
 
Süsmək
: sokmaq, bəzəmək. sivri bir şeylə dürtmək \ 
heyvanın burnuzu ilə vurmağı: buynuzlamaq. 
Süsücü
: bunuzlayan, süsəgən, süsək, süsən 
Süt tüstü
: süt rəngi.
 
Süvənişli
: kübənişli
 
Süvmək
 : züvmək, açılmaq.
 
Süyək
14
: sümük 
Süyiv 
: seziv.
 
Süyrəlmək:
 sivilişmək, bir yönə uzalıp incəlmək.
 
Süyrəncənq
: ilişgən, sivər, zivər, zivir. 
 
Süzdürmək
: uzarmaq. 
 
Süzdürüş
: uzanış, uzuş.
 
Süzək
4
 
: həsbə\ süzük, arı, duru/
 
Süzmək 
: süzəmək, çəkip yencib süyündürmək, 
uzaltmaq, genişləymək, çəkmək: qulağın bir 
süz: çək ; bur\ üzmək, çəkilmək\ şaxlanmaq, 
şaxlı heyvanın topulmağı\ baxmaq, səretmək
8
.
 
Süzük
   : < çivri, sivir < sürüş.
 
Süzük 
: uzun, uzunça, donık, duri, açıq, şəffaf, 
səmimi, saf.
 
Süzülmək
: çəkinip uzalmaq, süyinmək.
 
Süzüm
: sürə, uzaytu, uzut, çalqaşu, davam, 
dayam, ulan
5.
 
Sιğιnak 
: bukalğa
8.
 
Sιkιş 
: əziş, qιsιk, əziyyət.
 
Sιnιk - sιzιk
3.7
: kəkirsək, əğri - büğri, kınqιr - 
kıysık
3.6
, əyri - tokay
9
, əyrək
4
, ziqzaq.
 
Sιnιr 
: araçək
8
 
Sιrqav
8
 
: xəstə
 
Səhər toran
: tanğ koru, ala şavaq
 
Səlqə sahma
n: dərli - toplu, yığcam .
 
Sərab 
: alqım, salqım.
 
Sərçə 
: quşkaç
9
,
 
quşçak
 
Sərgən  
: sərgilik, vitrin
 

 
sözün özü 
 
 
157
Sərgi 
: görsətmə
9
, görsətiş 
 
Sərgilik
: sərgən, vitrin 
 
Səs 
: tavış
4
, şınqırav
5
, konğğurqi
9 
Səslətmək
: çatlatmaq  
 
Səyələngə
: seyrəngə, sevəlgə, dolanaq.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
               
Ş,
 
ş 
 
 
 
 
 
Şaban
15
 : şaftalı.
 
Şabdan
 : güclü istək.
 
Şabış
 : 
çalış, çapış, çağış.
 
Şabıt
 : 
istək, arzu.
 
Şad
  
: sivri, kəsgin, ərsənğ: fərəhli, uca\ sivri 
uclarıyla duran\ ərsənğ gül: qıs - qıs ; uca gül\ 
ərsənğli-ərsənğlə: fərəhli, fərəhlə\ ərsay: iti, çivri 
; sivri uclu.
 
Şad 
: ərsənğ, fərəhli, uca.
 
Şadlıq 
: qurur, sevinc, kıvanc
8
, güvənc.
 
Şafaq  
: şamaq, şapaq.
 
Şağlamaq
: şığırmaq, şağğıldamaq.
 
Şahin  
: doğan, şungur, şungar, köğön, qızıl quş, 
al quş.
 
Şahit  
: qaraçı, görən, kərəçi
12.
 
Şax
 : 
şiş, şüş.
 
Şaxa 
: şayka, urı
4.5
, uru
5
.
 
Şaxmaq
 :  <  şağmaq < şığmaq, şahmaq\ <> 
çaxmaq(çıxmaq).
 
Şair
 : 
axın.
 
Şakı
15
 : 
mirəkkəb.
 
Şakırmaq
: çağırmaq.
 
Şaqar
15
 : şair.
 
Şaqğa
 : 
birdən, şınğıri.
 
Şaqqala 
: buda.
 
Şaqqavatlı
: < şax.
 
Şal 
: atqı, boyunbağ.
 
Şalvar 
: culbar, balaq culbar, tuman, dizgin\ iç 
balaq: at tuman.
 
Şamaq 
: şafaq, şapaq, axşam. 
 
Şaman 
: baxşı, bakşi
5.
 
Şamana
4
: çırak, sırak, məşəl.
 
Şamata :
 elbəyi, qonaçı, qonmalçı
8.
 
Şamıçrak
: yıldıravıq.
 
Şamlamaq
: qaraqıramaq.
 
Şan  
: atak, şöhrət, şərəf\ atak almak: ün 
qazanmak. örtük
 
Şan
 : 
şənə\ şan - şan: yaralı, xana - xana, qana - 
qana. şana bağlamaq\ şan: pətək\ şanlı bal: pətəkli 
bal.
 
Şanık
 : 
ərik dənəsi.
 
Şanışkımen
4
: çəngəl ilə.
 
Şanışqı
4
: çanqal, qanal, caynaq, qanqal, çanqal.
 
Şanqı
 : 
əsgi.
 

 
sözün özü 
 
 
158
Şanqlamaq
: şaqqıldamaq.
 
Şapalaq
 :  şabbaq\ şabbat: əlin ayası.
 
Şapşı
15
 : xəmir
 
Şar
 : 
baş, törağaası, başqaraçı.
 
Şara
 : 
lülə kabab.
 
Şarap  
: bor, boz, bur, qırmızıya çalan ət rəngi, 
bursar.
 
Şarayaçılık
4
: becətmək.
 
Şarkı  
: aydım
8
, küyləş
9
, oxumaq.
 
Şarqılamaq
: şaqqıldamaq, şanqılamaq.
 
Şarşamaq
4
: yorulmaq.
 
Şarşı
4
 : 
örtü.
 
Şarvaşılık
: becərmək. evçilik.
 
Şaş baş :
 anğa, tanğa.  
 
Şaşa  
: heyran, tanq, genğ
 
Şaşı 
: alığay
9
 
Şaşı
 : 
şaşık < şaşmaq. çeri, şaşan, sapan, kayan, 
cayan, yoldan ayrılmış: əyri bakışlı.