Yardılamaq, kömək ləmək

 
Yağız
 : 
əsmər, qaramtıl buğday rəng.
 
Yağlamaq
: < yay. yaylamaq: yozdurmaq, əyib 
uygunlaşdırmaq.
 
Yağlamaq
: şişitmək, bəsləmək, bərkitmək.
 
Yağlı 
: arılağ
5
 
Yağlık
8
 
: yaylık, baş örtüsü, şal
 
Yağma
  : < yığmaq. vurub almaq, çapıp almaq, alıntı, 
çapıl, qapma, qəsb, qənimət\≠ yığmaq, yumlamaq, 
cəmləmək.
 
Yağmaçı
: çapılçı, qasip 
 
Yağmaçılık:
 basqınçılık, soyqunçılık, çapılçılık 
 
Yağmaq:
 qırçamak, qoymaq, tökmək, axmaq, 
saçmaq\ yağmır ; yağış ; qar yavaş - yavaş yağır.
 
Yağmır
 : yamçı
15, 
sağanaq.
 
Yağrın
9 :
 arka, kürək
 
Yağtalmak
: açılmak, durlanmak, durulmak
 
Yağtı gözün
: günün batan çağı, aranlık qarışan çağı 
=
 gözü.
 
Yağtı 
: ışık, şöğlə.
 
Yağtılıq  
: yaktılık, yaktı, ışıqlık, aydın, ot, açıklık, 
aylın, anıklık, carıklık\ yağtılıp başlaq: ortalık 
ağarmaya başlamaq\ şimşək, yıldırım\ yıldır: şöğlə\ 
yıldırmak: parıldamak\ astar
 
Yağur
14
: küncü(t), susam(sezam
latin
) 
Yah
15
 
: vicdan, mərhəmət
 
Yahalma:
 aldanma, yapalma, yasalma. 
 
Yahalmaq
: < yan (doğru olmayan, əyri, yanakı, 
çarpıq) yuğalmək, itmək, gaymak, gorum - curum 
olmak yanalmaq, yanılmaq, yanqılışmaq.
 
Yaxcı pis
: kor - topal, iyi - kötü.
 
Yak
 : 
çağ, zaman (bu yakda )\ ışıq, yakt (günün 
yakısından: günün ışığından)\ tərəf, yan, yön, yaxa, 
darab (yakından: tərəfindən). 
Yaka  
: baka
8
, başa, yana, çət, qırak, uç - çək
9
, 
son, sınır, uc - bucak
 
Yaka
11
 
: mərz, sınır. qıyı, qıraq.  
Yaka
14
:
 
yaxınbitişik 
Yakalamaq
: birgərmək.
 
Yakalanmak
: aldırmak
9
,  faşolmak, çaldırmak.
 

 
sözün özü 
 
 
182
Yakanc
8
 : < yak. yok. yakınc(yoxun), yakınclı, 
yapışıcı, müsri.
 
Yakaşmaq:
 yaraşmaq, yanğaşmaq, əkəşmək.
 
Yakcı  
: yakti < yak. (görməyə kömək edən ışıq) 
yakşı, yakmaq, yaxşat, yağşat, yakşat, yakıçı, 
yakımlı, yaramlı, söykümlü, tartımlı, açıq, durı, iyi, 
gözəl, doğru, görkən, onqat, önəriş, iyi, ışıq\ görkən 
filim: hünəri filim.
 
Yakdaş
3
: ayıldaş
5
, yerləş
4
, eldaş
8
, yutdaş, həmşəhri
 
.
 
Yakı
 : 
günəş.
 
Yakıcı 
: tutuşturan, alışdıran, yaxan.
 
Yakıcı 
: yandıran, köydürücü, yaxşı, yakımlı, 
yaramlı, söykümlü, tartımlı
 
Yakılı 
: yaxılı, yoklu
8
, bulaşık.
 
Yakımlı 
: batqın, batnıq
8
, sevimli, simpatik, ruhlu, 
gözəl, uyqun, bəsil , bəsli, möhkəm, tə´srili.
 
Yakımlı
: yakıçı, yokımlı, yaxşı, yaramlı, söykümlü, 
tartımlı, dartımlı, çəkici, uyğun, gönlü oxşayan, 
şirin, dadlı, xoşagəlim, hüzürli, yapışan, alımlı, 
qolay, alay, alaylı, əlverişli, tutumlı, tutuşli, otlı, 
gərəkli, məzəli, yapımlı, göyülli, sevimli
3.7
, 
gəlişli
8
,sevimli
3.7
, görkəmli, görməgəy
8
, görüklü, 
məzəli, cəzzab
 
Yakımlı
: yokumlu, yararlı yokumlı yemək\ əli yokumlu: 
açıq əl.
 
Yakımlık
: gözəllik, simpatik, batqın, batnıq
8
, sevimlik, 
ruhlu, uyqunk, görk
9
, yakışıklık
 
Yakımlılıq
: xoşamaylıq.
 
Yakımsız
: yoqumsuz, məzəsiz, könülə yokmayan, 
irgənc.
 
Yakın 
: qolay, çəmə.
 
Yakın 
: yan + qın. yayuq, bəri, üz bə üz
 
Yakın
3.7
: yakcı, yakınlı: xeyirxah.
 
Yakınlaşdırm
aq: ilələşdirmək, anlaşdırmak.
 
Yakınlaşmaq 
: cütləşmək, qolaylaşmaq, yanaşmaq, 
yandaşmaq, birləşmək, odlaşmaq..
 
Yakınlıq etmə
k: sevişmək.
 
Yakınma
: şikayət.
 
Yakışıklı
: gözəl, göstərişli, görkəm
9
.
 
Yakışıklık:
 gözəllik, simpatik, batqın, batnıq
8
, 
sevimlik, ruhlu, yaxımlık, uyqunk, görk
9
, 
 
Yakışıksız
: kifir, bədbeşir
9
.
 
Yakışmaq: uyqun gəlmək, iyi olmaq. uyqun, yakışan. 
Yakışmaq
14
: uymaq, alışmaq, tutmaq. adət etmək. 
Yaklaşık:
 çəmə, cıvar, uyqun durum, çəməsində, 
civarında, ölçüsündə.
 
Yaklaşmak:
 yakılaşmak, yakışmak: yaraşmak (yak. 
yan, yanğ).
 
Yaklaşmaq
: calğaşmaq
4 
Yakmaq 
: xoş gəlmək\ bu sözlər mənə yakdı.
 
Yakmaq
: yokmaq
8
, kirlətmək, pislətmək, ləkəmək\ 
qara yokdurmaq: yakmaq, rəzil etmək\ yapışmaq 
 
paltarıma palçık yokdı.
 
Yakmaq
: yaklaşmaq, yaxınlaşmaq.
 
Yakmnataq
14
: yakınlaşdırmaq.
 
Yakşan 
: > 
rəxşan 
Yakşı çok
: aşa çok, bərk çok, çok çok, lap çok, iyi 
çok, bol - bol.
 
Yaktarmaq
: axtarmaq, ışıqlandırmaq, aşmaq, 
açıqlığa gedmək, yol göstərmək.
 
Yaktı   
: yaktıq
8, 
yağtılık, yaktılık, çarık, çarıv
4.5, 
carıklık, açıq, açıklık, aydın, aykın, aylın, yarıt, 
anğıt, anıklık, ışıq, ot, gün yaqtısı: gün ışıqı
 
Yaktıq
8
 
: ışıq\ ay yaktığı.
 
Yaktılık  
: yağtılık, yaktılık, çarık, çarıv
4.5, 
carıklık, açıq, 
açıklık, aydın, aykın, aylın, yarıt, anğıt, anıklık, ışıq, 
ot,
 
Yaktır  
: yandar, yandır, yankır, yandırmaq, yaqdır, 
ot vur, ot ver, otlat  
 
Yakumaq
14
: isinmək. 
Yaquşaqan
15
: dayak, kötək.
 
Yal varmaq
: yol getmək, davam etmək, doğru yol 
getmək.
 
Yal
: iki yanı dərə olan yer, yan, qıraq, yanböyür, 
yamaç.
 
Yal
: it yeməyi, çox heyvanların ənsəsində çıxan tük
 
Yal
: sikun, səssizlik, istirahat, dinlənmək\ yal almaq
 
Yal 
: yalın, yalık, yalınğ: ışık, şövlə, yenir > nur.
 
Yal
 : 
yələ, qıl, tük
 
Yal
14
 : 
önək, kira, ücrət. 
Yala gəlmək
: itlərin cütləşməsi
 
Yala
14
  : yalan, töhmət, suçlama\ 
yalaymaq:ylanlamaq,  töhmətləmək. 
Yalaymaq:ylanlamaq,  töhmətləmək. 
Yalab 
: alav, ışıqlık, ağlık.
 
Yalaçı 
 : tamahkar.
 
Yalağ
 : 
əsgik, yalım, yaltak.
 
Yalaxçı 
: yalığ, mütəməlliq.
 
Yalakçılık
: dalqavıklık, yağcılık, yardakçılık
 
Yalama 
: təkiz, yağır, saf.
 
Yalamaq
: sürtərək bir şeyi özünə götürmək
 
Yalamaq
14
: vurmaq istəmək. 
Yalan  
: < yanğılış, ikit, aldağ, çin yok, yalın, çıplak, 
yalnız, tək, yasama, casalma, calğan, tərs, yalğan, 
hilə, kələk, quraş, quraq, quru, boş, boyama, saxta\ 
alqacı: aldav\ yalan demə: aldama 
 
Yalançı
: ağιzι yelli, palvarçı, boş boğaz, aldaç, 
gəvəzə, uğursuz, varsaqı, vəcərrə
 
Yalanq 
: köplənc, həmişə, müdam. yalanqaç, çıplak.
 
Yalanqaç
: soyunmaq.
 
Yalanmaq: 
yalınmaq, lütlənmək. 
Yalatmaq
: suvarmaq
 
Yalav
4
  
: bayrak, tuğ, pərçəm
 
Yalavac
: tapqır
8
, öndər, yol göstərən, yasayıl.
 
Yalaz 
: alav, yalap, alaz.
 
Yalazı 
: çöl, düz, takır, təkiz, yazı, açıklık, yatan gen 
meydan, otsuz susuz yaban
 
Yalazlamak
: yalavlarmak, alovlamak.
 
Yalbarma
14
: yalvarmaq. 
Yalbımak
: parıldamak, ışıklamak
 
Yalça
8
 
: yança, alçak.
 
Yalçu 
: y
alçuk
, elçi. 
 
Yalçuk 
: elçi
 
Yaldama
: adigar, yadgar, xatirə.
 
Yaldır 
: şöğlə, şövlə\ yalğtır, yalğpır, ışıqlat , yandır.
 
Yaldıramak:
 balqıldamak, parıldamak, övsümək. 
yandırmaq. alovlandırmaq.
 

 
sözün özü 
 
 
183
Yaldıravuq
: parıldayan.
 
Yaldırım
: yalığdırım, ıldırım.
 
Yaldırmaq
: parıldamaq.
 
Yaldız
4
 
: altına yalatılğan, qızıl bəzəyi.
 
Yalduzmaq
14
: yaldızlamaq, altınlamaq, 
gümüşləmək, bəzəmək. 
Yalğan
14
: yalan
 
Yalğav 
: bağlamak.
 
Yalğım 
: yalpıldı, yarmak.
 
Yalğtır  
: yaldır, yalğpır, ışıqlat , yandır\ şöğlə, şövlə.
 
Yalqınç
14
: yoxsul.  
Yalı
8
  
: yə'ni, kimi bənzər, yan, yanı, mənqiz, 
yanaq, üz, dəniz qırağı
 
Yalığ 
: yarlıq, qarar, əmir.
 
Yalığar 
: iftiraçı.
 
Yalıldamaq
: parıldamaq.
 
Yalılmaq
14
: usanmaq, bıkmaq. darıkmaq 
Yalımaq 
: yilimaq, yalınqmaq, yalıklamaq, yarumaq.
 
Yalımaq
: parıldamak yanmaq, ışıldamaq (> alçı, 
yalçu).
 
Yalımaq
: parıldamaq, yanmaq, ışıldamaq (> alçı, 
yalçu ) ( arqos, arjile
firans
, arqlos
yu
, arjil
la
).
 
Yalın - yavalak
9
: yalan, saxta.
 
Yalın 
: od.
 
Yalınqarmaq
: eləmək.
 
Yalınqat 
: bir qat.
 
Yalınqatı
: bir qat paltarı olan.
 
Yalınk
14
: çılpak, tək, lüt. 
Yalınk
14
: alov, od. 
Yalınkatmaq
14
: çılpaklamaq, çıxartmaq, soymaq. 
Yalınklanmaq
14
: 
1) 
soyunmaq 
2) 
alovlanmaq. 
Yalınmaq
14
: yalvaraq, sızlamaq. 
Yalışmaq
: alışmaq.
 
Yalıtım
: izolasyon. ayiq işi. 
 
Yalıtqan
: izolatör. ayiq edən. 
 
Yalız 
: od.
 
Yalkav 
: tənbəl, üşəngən.
 
Yalkav
3.7
:
 aylak, avara, işsiz, bekar.
 
Yalkay
4
 
: tənbəl.
 
Yalkı 
: tək balalayan heyvan.
 
Yalkı
4
 
: tər, müzd.
 
Yalkın 
: yalın, alev.
 
Yalqaq 
(dəri)
: ətin üzərində olan nazik dəri, pöz, 
yoxacık dəri, ğişa’.
 
Yalqaq 
: pöz, yoxacık dəri, ğişa’  
 
Yalqaq 
:.
 
Yalqamaq
: yalqapmaq, bağışlamak\ tanri yalqasın: 
allah keçsin
 
Yalqım 
: şö´lə, yıldır.
 
Yalqın   
: yanqın
 
Yalqış 
: bağış.
 
Yalqız 
: dinqə. yanğız (n 
=
 l) 
 
Yalquz ayak y
ol
9
: keçi yolu.
 
Yallah 
: alqala
 
Yallanma
9
: kiralık\ yallanma əsgər: ücrətli əsgər\ 
yallığçı: kiraçı
 
Yallıkçı
9:
 kiraçı
 
Yalmaq 
: alav, yalav\ alovlanmaq, yanmaq.
 
Yalman
: əğri kəsilmiş, dik, sarp, yalçın, əğrilik. suyun 
yolunu ; doğrultusunu dəyişdirən ağac parçası, 
yonqa.
 
Yalmavuz
9
: ö´cubə, əjdəha, canavar
 
Yalnamaq
14
: yanmaq\ yalnatmaq: yanıtmaq. 
Yalnış
 : 
met
 (ln 
= 
nl)
 
< yanlış, kınqır
5.
 
Yalnız
 : 
- 1)  
< yanqı + sız. yanaşsız, yansız\ 
- 2)  met 
< 
yanlız. qıraq düşmüş, tək qalmış, pərt, qırax, atqın
 
Yalpak  
: düz, yassı, dayaz(dayaz çay), ağzı gen\ 
sarp yer, yokuş, əyri yassı daş\ kiçik küzə
 
Yalpalamaq: 
yalpalı əğilmək, enişli yokuşlu olmaq.
 
Yalpalı 
: yalpalamaq, enişli yokuşlu.
 
Yalpı 
: naxlis, navijə
 
Yalpı
4,6
 
: gənəlliklə, imumən, hamı, ortak, imumiyyət  
 
Yalpıldatmaq:
 silkəmək.
 
Yalpıldavuk
: yalpıldab, yıldırab,parrak
 
Yalta
   : kəyəng, rahət tələb.
 
Yalta 
: tənbəl, yaramaz, qavşak, yaravsız, 
kəyəng
8
, əringən
 
Yaltak 
: 
met 
< yat. yatlaq. yatlu : alçaq, pis, əsgik, 
əyilmiş, sokulmuş, bükük
 
Yaltaq
  : alkavuk, yalağay, yalakçı, yaramsak
3
, 
yalmakay
3
, jağımpaz
4
 
Yaltaq
 : 
sarladan, 
şişirən, yaldıraqan.  
Yaltarmaq
9
: vaz geçmək, caymaq.
 
Yaltıramaq
: parıldamaq, iltirəmək.
 
Yaltırmaq:
 yeyinlətmək, dabanı yaltırmaq.
 
Yaltu 
: kopoyoğlu.
 
Yal
vaç   : ylavaç
9
.
 
Yalvarmak
: yavzarmak
 
Yalvaryan
: yalınyan. 
Yamaq  : qapaq, bağlayıcı. 
Umac  : > amac 
Amac  : < umac 
Yam 
: durak (at bəsləmək üçün). keşik atı, post, 
xəbər.
 
Yama - yan
: yanyana, düzə - düzə, sırailə. 
 
Yamak 
: bəzək, kömək, yoldaş, hazırlık, əməkdaş, 
yarak, quruk, qovuşuk, vəslət
 
Yamamaq
4
: yapamak, örtmək, gözəmək, ipəkdən 
xallamaq 
Yaman
: künti
8
, tələkə, pis, bərk, çok.
 
Yamanmak
: yaxınlaşmak. 
Yamanlaşmaq: söyüşmək, 
ç
oğlaşmaq
14.
 
Yamaşğadan
: yamaşğandan: yanaşğadan: 
yanğadan, qaytalab, iki lay, ikilab, yenidən.
 
Yamat
8
 
: amadə 
 
 
 
Yambu 
: kuruşə.
 
Yamçı 
: xəbərçi, keşikçi, mə´mur, qasid.
 
Yamğır - yeşin
: tutuk hava.
 
Yamıçımaq
14
: pozulmaq, qoxumaq, çürümək. 
Yamılğı
4:
 yapılğı , örtgü.
 
Yamul
9
 
: tutuq.
 
Yamurmaq
14
: yıxmaq, devirmək. 
Yan  
: bənzər, yanı, yalı, mənqiz, yanaq, üz, yön, 
yör, cəhət, qabırqa, böyür, qapdal 
5.8
, yantık 
7,
 
bıkın
8\
 çet\ yan qapı: çet qapı\ bir çetdə: bir yanda\ 
özüvü çetə al: özüvü yana çək.
 
Yan baş
14
: göt, yan, kalça. 

 
sözün özü 
 
 
184
Yan baş
8
: begin, bevir, böyür, qapdal (qapının dalları\ 
yanları).
 
Yana 
: ötrü, ötür, cəhət., baka
8
, başa, yaka, nədən, 
üçün\ qorxudan yana: qorxu içində, qorxarak, 
qorxulu, qorxudan\ qorxudan yana qaçmaq ; 
sanğıldamaq: qorxudan qaçmaq ; titrəmək.
 
Yanacağ
2
: yanğıç
8
, ödun
8
, otın
4
, yakılğı
6
, kyüçü
5
, 
yanarmay
4, 
 yaqulık
7
, yağılık
3
.
 
Yanak 
: yankak, almalık. 
Yanak
4
 
: dəvə tikani.
 
Yanal
 : 
cənbi, haşiyə, fər'i.
 
Yanamak
: yakınlaşmak, yanaşmak\ yana: yakın gəl, 
yakınlaş, yanına var.
 
Yanaq  
: bənzər, yan, yanı, yalı, mənqiz, üz
 
Yanaş  
: yönəş, yörəş, həmcəhət.
 
Yanaşa
 : sırayla.
 
Yanaşdırmak
: eşmək, əşmək, qoşamaq, bağlamak, 
toxumak, cüddəmak. 
 
Yanaşık 
: yantaşık, qonşi.
 
Yanaşlık
: qohumluk
 
Yanaşmaq
: 
 
Yanaşmaq:
 yamanmaq, cütləşmək, qolaylaşmaq, 
yakınlaşmaq, birləşmək.
 
Yanavıc
4
: ovuc, əvic, qaşavıc.
 
Yanayı 
: ayrı, yad adam, ayrı bir adam.
 
Yanbas
: yanbes, tərəfdar.
 
Yanbasmaq
: tutmaq, dəstəkləmək, tərəfdarlık.
 
Yanbaş
 : uyluk, basak, baldır, oma, omba, omaca, 
kalça
1
, ləgən\ omaca gəmiyi: uyluq gəmiyi.
 
Yanbaşlamaq
9
: yanbasmaq, uzanmaq.
 
Yanbes 
: yanbas, tərəfdar.
 
Yanböyür
: yamaç, eniş.
 
Yanbudak
: sürgün
9
, filiz
1
 
Yancık 
: cib, yan cib.
 
Yançıkçı:
 yankəsici, cibkəsən, cibgir < cibə girən, 
cibə əl uzadan, cib vuran. 
 
Yandamaq:
 yandaşmaq, yakınlaşmaq. 
 
Yandar  
: yaktır, yandır, yankır, yandırmaq, yaqdır, ot 
vur, ot ver, otlat .
 
Yandaş
: bitişik, müttəsil, bağlı.
 
Yandaşmaq
: yakınlaşmaq, yandamaq.
 
Yandır
: yaqdır, yandar, yandır, yaktır, yankır, ot vur, 
ot ver, otlat.
 
Yandırdıq
: saldırıq, həmlə. 
Yandırıp - yan
dırıp: təkrar - təkrar.
 
Yandırış
: cavab
 
Yandırmaq
: damdurmak, kunduklamaq, otlamaq, 
qastırmaq, qoymaq, qusmaq, bulanmaq, 
döndərmək, çevirmək, gerilərmək, geri yollamaq, 
caydırmaq, saldırmaq\ düşməni yandırmaq: 
düşmənə saldırmaq\ geyin yandırmaq: geri 
çevirmək. 
Yandιran
: küydürücü
 
Yang 
: bang
 
Yangi
8
 
: < yeni, bundan bir azcıq önq, bayağ, 
yanqıca: yenicə, yapyanqi: lap yeni
 
Yanğak
: cəviz
9
.
 
Yanğılış 
: yalan, yan, əyri, doğru olmayan, tərs.
 
Yanğılış
3
: asış
3
, açış
3
.
 
Yanğızıymaq:
 sezdirmək, qaş - gözlə bildirmək.
 
Yanğsılı
: alaycı, ironik, məsqərə.
 
Yanı  
: bənzər, yan, yali, mənqiz, yanaq, üz
 
Yanık
  
: göynəmiş, köyük 
 
Yanık qoxu
: körük burak, yanıq iy. 
Yanık
  : < yanmaq
9:
 dönmək. pejvak\ küyək, dərd, 
acı, ıztırab, üzüntü
 
Yanılmaq
: e'tiraz, cəvab vermək.
 
Yanımı 
: təkrar
 
Yanın 
: yanakı, yalan < yanğılış, yanaşı, yalnış.
 
Yanında
: oranla, görə, nisbətən.
 
Yanırak
: yavaşrak
 
Yanısıra 
: qatarlı.
 
Yanış 
: yanaş, yanıt, yanba yan, qarşılıq, tabax - 
tabax, taba - taba (təvatür).
 
Yankamaq
: qarşamaq, yanşamaq, dəyişmək, 
cavablamaq, əvəzləmək.
 
Yankaqlaşmaq
14
: savaşmaq, tokatlaşmaq, 
(
=
)kötəkləşmək. 
Yankəsicı
: dırnaxcı.
 
Yankır  
: yaktır, yandar, yandır, yandırmaq, yaqdır, ot 
vur, ot ver, otlat. 
 
Yanki
14 
: yeni. 
Yankluk
14
: yanlış, yanılma. 
Yanlamaq:
 yantaymaq, əğilmək.
 
Yanlar  
: dolay, ətraf, çevrə. 
 
Yanlık 
: < yanda. götürülmüş tulum - tuluk
 
Yanma  
: geri  ; qayru ; izə dönmə, qaytarı\ geri 
vermək: kayru vermək
5
.
 
Yanmak 
: ( 
Yanmaq 
: göynəmək.
 
Yanmaq
: damuqmaq, göynəmək, kundukmaq, 
otulmaq, qasıtmaq, qusmaq, qoymaq, bulanmaq, 
dönmək, çevirmək, çönmək, qayıtmaq, oralmaq, 
dolanmaq, gerilmək, caymaq, salınmaq\ düşmənəi 
yanmaq: düşmənə saldırmaq\ geyin yanmaq: geri 
dönmək.