Yardılamaq, kömək ləmək

 
Yığıncaq:
 barama, qurama
 
Yığışmaq:
 hazırlanmaq, küykəmək, kirimək, 
bürüşmək, qatımaq, qarımaq, cicişmək\ küykirib 

 
sözün özü 
 
 
191
oturmaq: bükülüb oturmaq
 
Yığma  
: karma, kərmə, aralaş
3.4.57.9.
(mütəmərkiz), 
qarşık
2.8
, qurma
4
, toplam.
 
Yığmaq  
: çırmalamaq, tuddurmaq, tutmaq, 
çəmrəmək
1
, cəmləmək, bitiştirmək, mane' olmaq 
(bu işi yığın)\ ayalamaq, avuclamaq, avuc boyda 
alətlə qar kürəmək, avucla  götürmək\ xırdalamaq, 
burmaq, qırıştırmaq (parça).
 
Yığmaq  
: tıxmak, işəytiv
3
.
7,
 üyşütüv, köpərtmək, 
arttırmak, köpeytiv. 
 
Yığrık yığrık
: çin - çin, halta - halta, əpləm - əpləm, 
buruşuk - buruş.
 
Yığrık 
: utancaq, sıkılan. mırşık, sakğadarmaq, 
kutkırmaq.
 
Yığrılmaq: büzüşmək. 
Yıkılmaq
: dəf olunmaq, qurtarılmaq.
 
Yıkıx  
: kovşak, kovsak, qüvşə(quşə), kovsalak, 
gövşək, kovlangöz, aralık, buçak, cırık, pozqun. 
 
Yılavuk: 
yalavık,
 parıl
dayan.
 
Yılça 
: < yıl: açık, ışık\ yalça, sırça: üsti açık yara.
 
Yılçar 
: üzü təp təkiz, yılpıklavık, parrak, saf, sığallı, 
şığal.
 
Yıldam  
: ildam
5
.
9
. yılğır
7, 
tezrak, tüt, yel tək, iti, 
ıldırım, çaltaşlık
8
, çalbaşmak, hız, tiz, tez oynak, 
yılğır
3
, sapsan
3
, yılğır
7
, yöğirik
8.
 çaltaş, cəld. sürət 
(< sürmək)\ 
yıldamlık:
 itilik\
 yıldamrak:
 tütrək
 
Yıldır  
: şöğlə\ yıldırmaq: parıldamak\ yılavuk: 
parıldayan, yıldırım.
 
Yıldıramaq
14
: parıldamaq. 
Yıldıravıq
8
: ullaqan ağac (sipidar).
 
Yıldırmaq
: yaldırmaq, ıldırmaq.
 
Yılğa
3.7
 
: çay, özən. 
 
Yılğır
7 
: ildam
5
.
9
. yılğır
7, 
tezrak, tüt, yel tək, iti, ıldırım, 
çaltaşlık
8
, çalbaşmak, hız, tiz, tez oynak, yılğır
3
, 
 
Yılğırış
8
: gülüş\ acı yılğırış
8
: şəhvətli gülüş.
 
Yılğırmaq
: mılğımak, gülümsəmək. 
 
Yılık
 : 
əğri (gözləri şaşı, yelik).
 
Yılıkdırmaq
: əymək.
 
Yılıkmaq
: yolundan çıkmaq, yalkmaq, kaymaq, 
sapmaq.
 
Yılkı
15
 : 
uzun, 
sürü.
 
Yılmamak:
 yılma: saf. saflamak, barraklamak, 
sığallamak. 
 
Yılmanak:
 düpdüz, təptəkiz, endikən\ yılmanak 
olmayan
: budur sudur
8
, təkiz olmayan.
 
Yılmaq
 : çəkilmək, uzaqlaşmaq.
 
Yılpıldatmaq
: gözlərini şappıldatmaq.
 
Yılqamaq
: qaçdırmaq.
 
Yılqın
 : 
əyri, qorkaq.
 
Yılqırmaq
: gülmək.
 
Yınak
4
   : y
ığnak (pəsəndaz).
 
Yıpar
14
   : ətir. 
Yıprak
 : 
açıq, yayvan(yara)\ yıpranmaq, 
yumuşamaq, boşanmaq .
 
Yıpranmış
: əskilmiş. bulanıq, fərsiz-qamaşıq.
 
Yır
15
 : 
mahnı, şarkı.
 
Yıramaq
14
: ıraklaşmaq, uzaklaşmaq. 
Yıratmaq
14
: ıraklaşdırmaq, uzaklaşdırmaq.
 
Yırav
 : 
oxuyan. 
 
Yırçı
15
 : 
oxuyan.
 
Yırğa 
: ritm.
 
Yırka
 : 
qəzəl, ır, oxu, şarkı.
 
Yırlamaq
15
: oxumaq.
 
Yırlayıcı
 : oxuyan, dilənçi.
 
Yırmaq  
: yığmak.
 
Yırqamaq
: çalkamaq, çaykamaq, sallamaq, 
dəbrətmək, tərmətmək, tərbətmək.
 
Yırtıcı 
: vəhşi, qıyaq .
 
Yırtılamaq
15
: parlamaq.
 
Yırtıq  
: çırtıq, kərtik, cırıq, kəsik.
 
Yırtıqgöz
: gözüyırtıq, alagöz, bula göz, hayasız.
 
Yırtmaq
: çəntmək, çırtmaq, çəntikləmək, kərtik 
açmaq, cızmaq, dilkələv.
 
Yırxanat
: igrənci, pis.
 
Yırza 
: su yolı, arna
4
, yol, yırğa yolu, say, çay, 
özən
6
, xana.
 
Yıxık 
: ağnaq, düşük: ağnaq duvar, ağnak adam.
 
Yıxmaq  
: döndərmək, devirmək 
 
Yışın
14    
: şimşək, ıldırım. 
Yışnamaq
14  
: şimşək çalmaq, yıldıramaq, 
parıldamaq.
 
Yıyıl 
: yılpıl: yayıl.
 
Yıylanmaq
14
: iylənmək.
 
Yibanmaq
15
: keflənmək\ yibanç: keyif, nəşə.
 
Yibermək
4
: ivətmək
9
, cibermək
5
, yönətmək, 
göndərmək. 
 
Yid 
: qazanc, aslam
14
, girdəç
 
Yig 
: pis, xarap, zəhlə getməli, gayıf, incar, cılaz.
 
Yigən 
: qohum.
 
Yiğitlik  
: batırlık, ərkəklik, mətlik.   
 
Yiqrənclik
14
: düşmanlıq. 
 
Yiğtilik 
: yaxcılık, açıklık.
 
Yiqrəndirmək: irgəndirmək, tiksindirmək, diskirmək, 
çimçətmək(çimçəşdirmək). 
Yilik
3
 : 
gərəkçə, cili
7
, nəgiz, dəlil.
 
Yilkə  
: yelkə, çiyin, omuz, ənsə, peysər.
 
Yilkinsək
3
: gənc, cavan, uşak, tifil, arısda.
                          
 
Yıltar
 
: av köpəklərin ipi ; zənciri.
 
Yiltəmə
 : vağzalı, yelötmə: saz havası.
 
Yimik
15
 : kimi,...olarak.
 
Yinələmək
: yeniləmək, yansımaq.
 
Yinəmək
: təkrarlamaq, tə´kidmək: takıdmaq.
 
Yinq 
: aparıcı, üstülü, yenqmə, uduş, udma, 
aparma.
 
Yinmək
: bastamaq , alçalmaq, enmək, yatmaq, 
yavaşlamaq, ağırlamaq
 
Yip edük
14
: ip eduk, corap. 
Yirən
 : 
aytım.
 
Yirilmək
14
: 
yiylmək
, yırtılmaq.
 
Yirmək
 : aytmaq.
 
Yitik
14      
: yetik, iyicə, çox, tam. 
Yiv 
: iv, ev, yuva, cizqi, saçaq. çat, tikiş.
 
Yivişlik 
: yüişlik: şeh, nəm.
 
Yiyəğan
: eydiqan
6
, yiyən.
 
Yiyən  
: eydiqan
6
, yiyəğan.
 
Yiyik 
: yaya, piyada, yüyrük.
 
Yoba
14
 
:yaraq, silah, təchizat. 

 
sözün özü 
 
 
192
Yobalamaq
14
: alaylamaq.
 
Yobaz 
: sırtık, vəhşi, yavuz, yasav, yabı, açık, yırtık, 
cızık, cırık
 
Yoğ  
: yoğa, ölü üçün verilən yemək
 
Yoğal 
: ləkə, zigil.
 
Yoğarmaq
9
: yoğunlamaq, böyümək, çokalmaq, 
yetişmək, abarmaq\ xəmiri yoğarmaq\ yoğa: bir 
çeşit kükə.
 
Yoğartmak
: abartmak: qabartmak.
 
Yoğnalmaq
14
: yoğunlamaq. 
Yoğrulma
: yoqunluk, kıvlaşma.
 
Yoğun  
: yığın, qarın, bövən, kisə, kov, kovsak, 
qursak, qıssa, küt, qalta
9, 
 qalın, aşak
8,
 tömən, 
tövən
9
, pəs, konqur
5
, conq
5
, qatı, iri, pota, qaba, 
dərin, sıkışık, şişman, səmiz, sağlam, ağır, 
biçimsiz, dirənici, bəcərəksiz, anlayışsız, qısa 
boylu\
 
yoğun baş
9
: öz sevər\
 
qarnı yoğun
:
 tünqıqı.
 
Yoğunlaşdır
maq: çitləmək, çıtlamaq, tikmək, 
artlamaq, artıqlamaq.
 
Yoğunlaşmaq
: yığışmaq, yoğunmaq, qalınmaq, 
yığınmaq
 
Yoğurmaq
: açmaq, həll etmək, pozmaq, dəlmək, 
basqılamaq, basıqlamaq, hörmək, burmaq, 
çulqamaq. biri biriynən örtmək, karmaq
1
, 
qatmaq(xəmir, palçık). çeyləmək, çeynəmək  
 
Yoxa 
: nazik\ ürəgi yoxa: nazik.
 
Yoxacıq
: çalaca
8
, azacıq, azca, kəmisi, alaca, salca
8
, 
bir salιm
8
, bir çalιm
8
, bir az.
 
Yoxumlı 
: rıxdımlı.
 
Yok iş  
: köksüz iş, gərəksiz iş. 
Yok iş  
: köksüz iş, gərəksiz iş.
 
Yok olmak
: çözülmək ərimək . 
 
Yok 
: (yoğ, yak) itim, kötülük, ölüm, yüsəlmə 
 
Yok 
: arama, bəğən, çıkış 
 
Yok 
: bulaşıklık, bulaşık, qoxu, ləkə, iz\ mirəkkəb 
yoku\ yemək artıqı\ iyi
 
Yokalma
: çökətmə, həll etmə
 
Yokanc
: yoran.
 
Yokatmaq
: itirmək, qayb etmək: o özün yokutub 
qoydi
9
: o şaşdı.
 
Yokça 
: yoksa, yok kimi, olmuya.
 
Yoklama:
 araştırma, barlaq, arama.
 
Yoklamaq:
 (yük, yoğun) yüksəlmək, yükləmək.
 
Yoklamaq
: (< yol. yal. yolkamaq ?) yol üsdə baş 
vurmaq, dəyib keçmək, əl sürmək, tokunmaq 
(varlığını yokluğunu aramaq), aramaq, daramaq, 
araşdırmaq, xatırlamaq, fikrinə gətirmək, yad etmək 
(gedib onu bir yokluyun)\ yoklatmaq: aratmaq. 
Yoklamaq
: gözləmək, barlamak, izərləmək ( iz - ər - 
ləmək: iz – et - ləmək).
 
Yoklamaq
: xəşləmək, sərf etmək, itirmək, öldürmək: 
var yok pulunu yoklaladı.
 
Yoklayan
: kontrolçu, arayan.
 
Yoklu  
: yoksul. 
 
Yokluk qalıbı:
 olumsuzluk biçimi.
 
Yokluk
: gəlin cehizi.
 
Yokmaq 
: yüksəltmək, övmək, ilişmək, dəymək, 
keçmə xəstəlik, yaramaq (bu yemək  mənə yokır)\ 
etkiləmək: ona bu sözlər yokmaz. 
 
Yoknasız
8
: inatçı, dadsız, naxoş, yöndəmsiz: 
yoknatçı çağa. yoknasız adam.
 
Yoksamaq
: ağlamaq.
 
Yoksul 
: əli yoka, yoklu.
 
Yoksuz 
: yakımsız, gərəksiz, məzəsiz, göyülsüz, 
irgənci, cana yatmayan, sınmayan, yoqmayan. 
 
Yokumlu
: yakımlı, yararlı yokumlı yemək\ əli 
yokumlu: açıq əl.
 
Yokundi
: təbəqə: pas
8
 ; tozan yokuntusu: toz 
təbəqəsi.
 
Yokunmaq
: toxunmaq.   
 
 
Yokuş 
: dadsız, naxoş, üzücü, ərbət, yaman, tələkə 
(yokuş sözlər)\ yokuş görünmək: incinmək, 
gücənmək\ yokuş olma: üzgün olma ; üzülmə.
 
Yokuş 
: ör
4
, ür
3.7
, örə
9
, örüş
5
, çıkış, götəriv.
 
Yoqalmaq
: (< yoxalmaq) yüksəlmək, çıkmaq.
 
Yoqalmaq
14
: 
(< yoxalmaq) 
ölmək, bitmək.  
Yoqalğı yer
14
: qoxulu yer, təhlükəli yer.. 
Yoqanc
8
: yoran.
 
Yoqsuz
14
: yoxsul. 
Yol - yol:
 darama, cızqı - cızqı.
 
Yol - yorık:
 gənəlqə, kullanma, görsətmə, buyruk.
 
Yol  
: qılık, qιymιl, iş, qιmιldι, fe'l, çəm, adət, meyl, 
endik, istək, uğur, yosun, yasa, türə, usul, qanun. 
yön, yon ülgi ayla,
 
Yol başçı
: başlık, baştık, qoruçu.
 
Yol görsətmə
k: ündəmək\ muşavir: məşvərətçi, 
ündüçi.
 
Yol kəsən
: basımçı,  basıcı, basmaçı.
 
Yol
 : 
çay
.
 
Yola  
: gələnək, salt
4.5
, adət.
 
Yola salmak: 
uğurlamak, uzatmak, göz atmak, 
uğratmak, atlamak, hazırlamaq
 
Yolağçı 
: yaya. musafir
 
Yolaqlı 
: yorqa, yüryək, iti, dinc, quvvətli.
 
Yolam  
: kabat, qat, tapğιr
7
, gəzək, səfər, durqun
4
, 
göz, atar, dəğişən, mərtəm, dəfə. 
 
Yolam 
: kəzək, kərən, qayta 
 
Yoldan çıkma
q: boynamaq, boyuna qalxmaq, 
haşıralık, həşərlənmək, aşırılanmaq, aşıralık, 
diklənmək  xuysuzluk.
 
Yoldaş
: ayak, ayaqdaş, göründaş, d
 içkin
14, 
arkadaş
 
os \ ayaksiz: kimsəsiz. 
 
Yolğaşmaq
14
: raslaşmaq.
 
Yolka
6
 
: qaldırım, yanqyödə
8
, səggi
2
.
 
Yolkəsən
: basmaçı, qarakçı, qaltamaq, talançı, 
əşqiya.
 
Yollamak
: yola qoymak, göndərmək.
 
Yolmaq 
: yonmaq, daramaq, qazmaq.
 
Yolukdurmaq:
 doğru salğı(məsləhət) vermək, 
qonukdurmaq.
 
Yolukmaq
: ucraşmaq, çatmaq, qavuşmaq, yetişmək, 
tapışmaq
4,
 qarşılaşmaq, uğramaq, sataşmaq. 
sarılmaq.
 
Yolun 
: ilik. sümüyün, bitgilərin içindəki axıcı suyuq.
 
Yolungi:
 başarı, yetiklik, iyqilik, yetişkinlik, ütük, talan, 
üstünlük. 
Yol-yorik: kullanma, görsətmə, buyruk, gənəlqə 
 
yukpali
4
, yükumli, yokançli 

 
sözün özü 
 
 
193
 
Yolunmag
: yalınmaq, pozulmaq, təmizlənmək 
(günahdan, yazqıdan)\ talanmaq, xilas olmaq. 
Yomak
15
: lətifə, əğləncə, şaka.
 
Yon ət
 : 
rasta 
 
Yonğa 
: rəndə, yonğı.
 
Yonq
15
  : ölünü quylama adətləri. 
 
Yonqımaq
15
: ağlın oynatmaq.
 
Yonqkuy
15
: yakışıksız.
 
Yonmaq
: oymaq, qazmaq, silmək, yoxatmaq.
 
Yont 
: at
 
Yopka
6
 
: yoğka, yoğca, yok kimi, yoğa
8
, nazik. 
Yoramaq
14
: yormaq. 
Yora
14 
: fal 
Yordam ərdəm
: 
 fərhəng-mədəniyyət, rəsm rusum, 
ayin. 
Yordam
 : qılıq, qıyafət.
 
Yordamlık
: çeviklik, tetiklik, yeyinlik.
 
Yorıqlıq 
: usda, açık yerişli olmaq, əşkin
 
Yorqa 
: (
< yortmək , qaçmak). yorğa , yürgə , at 
çapmak , atın yavaş; yüyrək gedməsi, yügürək , 
yürürək
 \ iti, dinc, yolaqlı, quvvətli
 
Yorqalamaq
: qaçdırmaq.
 
Yorqamaq:
 qaçmaq, yortmaq. 
 
Yorqan
 : 
- 1)
  < 
 
hörmək, yörmək, örmək, yörgəmək: 
örtmək. yögürkən, yoğurqan\ 
- 2) 
<  yoğurmaq, 
yoğunlamaq.
 
Yorqun 
: ağırman, yadav.
 
Yorqut 
: yorma, yuxu yorma.
 
Yormaq
: alıqoymaq.
 
Yort 
: nifuz.
 
Yortavul
: qaçan
 
Yortcı 
: carçı, elçi, xəbər ulaşdırıcı.
 
Yortdırmaq
: qaçdırmaq.
 
Yortmaq
: qaçmək.
 
Yortmaq
: yürkümək, yorqamaq, qaçmaq, yolu 
dəvamlamaq  
Yortu 
: şənlik, bayram. 
Yorcu  : yumcu, kahin, minəccm. 
Yorqan  : yörgənmək
14
: örtünmək, bürülmək 
Yoruk  
: coruk
11
, sıra.
 
Yoruklamaq
: yoldamaq, yollamaq.
 
Yoruksuzluk:
 nizamsızlıq, tamadaysız: anarşı.
 
Yoruq
  : axlaq, xuy, gediş.
 
Yorulmadan
: yadavsız.
 
Yorulmaq
: bunalmaq, bıkmaq, doymaq, usanmaq, 
armak, yadamak, yadab bezar olmak
 
Yorum 
:  təfsir, düşündürü, anqlatu, yorumlamak, 
yormak.
 
Yosmuk
: mərcimək.
 
Yosuk
: sadak, yay qoyulan qab. 
 
Yosun 
: yoğsun: yoğunlaşmış, sıkışmış,  toplanmış, 
çoğalmış  (# yoksul, yoğsun, yosul, yosmuk). 
 
Yosun
: (< us. yosmaq: düzənləmə) yasa, türə, usul, 
yol, qanun, qural, düzən, gələnək, alışqanlık şəkil, 
tarz  (bu yosun: bu şəkildə\ davamlı yosunda). 
 
Yoş 
: yoşun, zəhmət. yorqun, dalğın, mat 
qalmış(xirə)\  ışıqdan göz yoşar: qamaşar\ yoşun 
üz: dalğın, pozqun üz 
Yoşatmaq
: taqətdən düşmək, macalsız halə 
gətirmək. 
Yoş olmaq
: yorulmaq, zayıflamaq , qamaşmaq, 
qararmaq 
Yotqan
9
 : yorqan.
 
Yotqurmaq
15
: öksürmək. 
Yovcı
 : 
maharib. 
Yovqun
15
: yakın.
 
Yovuk
15
 : yakın, yoldaş, arkadaş.
 
Yoymak
15
: xəşləmək, yok etmək\ yoydi: xəşlədi.
 
Yoyulmaq
14
: yok olmaq,  
Yoyunq
14
: həlakət, fəlakət. 
Yozklamaq
14
: kilitləmək. 
Yoz qoyun: 
quzusuz qoyun.
 
Yoz yer
1
: boz yer.
 
Yoz
8
 : 
qısır(dəvə).
 
Yozlaşma: pozulma , azıkmak.
 
Yozulamaq
8
: qısırlamaq.
 
Yöğənsiz
: idəksiz, egisiz, iyəsiz.
 
Yöğirik
8
: oynak,  yılğır
3
, sapsan
3
, yıldam, yılğır
7
.
 
Yölər
 
: esersok, təntik, dəlişgə, sərəng, əsivas.
 
Yön  
: 
yol,
 doğru, cəhət, yukarı, yan, yüz, vichə, 
uyqn(luq), vec, yak, yün, bağıt
4
, təmən
6,  
bağ, tərəf\ 
doğuya doğru: yukarı doğru\ 
yan yönün : əyrisin 
düzün\ yönəlmək : yollanmək.  
Yönçə: uyqun biçimdə.  
Yönsüz: uyqunsuz. 
Yönə
14
 : təchizat. 
Yöndəm
: ərdəm, köndəm, yaraşık, tağaşık, taxaşığ.
 
Yöndəmək
4
:
islah eləmək.
 
Yöndəmlik
5
: İste’dad: aqğırlıq
4
, kabılət, bildiklik
3.7
, 
ukıp
8
.  
Yöndülük
: yündülük, sağat, qabiliyyət.
 
Yönə 
: 
- 1)
 yan, yan - yön 
-  2)
 yəhərin altında 
qoyulan parça 
- 
 
3)
 müfdə 
-  4)
  hasat: yönəkəy\ 
yönölmək: yollanmaq\ yönətici: öndər.
 
Yönə 
: lüt.
 
Yönəkey
: qarapay, qərəmal, sadə, axmax, yalın, 
qoşpasız 
4.7
, nukura
5
,  hanqsat.
 
Yönəki 
: bayağı, önqrəqi, önqki, ardaki, pəs, yay, 
cönököy, bayak.
 
Yönəli 
: mütəəssib, tərəfdar.
 
Yönəliş
: 
yönəliv
3,  
bağıt 
4.5
, təmən, betalış, istiqamət, 
düzəliş, onğalıv
4
, onğlı
5
, ipləniv
7
, onğa salmak
9.
 
Yönəliv
3
 
: 
yönəliş
, bağıt 
4.5
, təmən, betalış, istiqamət, 
düzəliş, onğalıv
4
, onğlı
5
, ipləniv
7
, onğa salmak
9
.
 
Yönləmək: hazırlamak. qıyşmaq
14,
 əyrilmək, 
meyillənmək. sapmaq.
 
Yönəmək
: çıxmak, üzə çıxmak.
 
Yönəş  
: yanaş, yörəş, həmcəhət.
 
Yönəşmək
: yanaşmaq, bir birinə çattırmək, bir yola 
gətirmək, yarışlaməq.
 
Yönətim
: bakarma, idarə, yönətmə.
 
Yönətiv 
: başqarma, yitəksilik, görsətiş, yol - yoruk, 
menğleyüvçi
4
, 
 
Yönətmə:
 bakarma, yönətim, idarə 
 
Yönətmək
: başqarmaq.  
 
Yönətmək
: ivətmək
9
, yibermək, cibermək
5
, 
göndərmək
 

 
sözün özü 
 
 
194
Yöngül: yaynı , yeyni : yüngül. 
Yönləm   :
 yöndəv, tə´mir.
 
Yönsəmə:
 əğilim, təmayül. 
Yörə 
: dörə, çevrə, yan yörə\ yörəsəl: məhəlli. 
Yörəlgə
 : uğur, yol, yön, yerəlgə, yöntəm, cızqı, xət, 
qayda, dəsdur,  adət, gələnək, alışık.