Y O N T Â Y I N I U S U L L E R I -Gunes, Sopa, Harita, Pusula ve Yildiz Ile Tesbitler uzerine Notlar-
Gunese Gore Yon Tayini: Gunese gore yon tayini iki turlu tesbit edilir.
1- Saat ile: Saat ve gunes ile kuzey bulunabilir. Kuzey yarimkurede, mahâlli zamana gore ayarlanmis saatin
rakamli kadrani goge bakacak sekilde avuc icine yahut duz zemine konulur. Saatin akrebi tam gunesi gosterinceye kadar
saat cevrilir. Bunu saglikli yapabilmek icin kucuk bir cubuk, saatin yaninda ve akrebin ucu tarafinda yere dikilir. cubugun
golgesi akrebin uzerine (akrebe paralel) dusunceye kadar saat bulundugu yerde saga-sola cevrilir. Saat oynatilmadan
akrep ile saatin 12 rakamindan gectigi varsayilan hat arasindaki acinin ortasi (aciortayi) tesbit edilir. Bunun icin 12 ile
akrebin gosterdigi saat arasindaki dakika cizgileri sayilir ve ikiye bolunur. Saatin merkezinden itibaren bu noktadan
gececek sekilde cizilen hat GU
NEY’i, aksi hat ise KUZEY’i gosterir. Guney yarimkurede ise saatin 12 istikâmeti gunese
cevrilir. 12 ile akreb arasindaki acinin orta hattindan gecen dogru KUZEY’i, aksi de GUNEY’i gosterir. Her hâlûkârda
kuzey bulunduktan sonra diger yonleri belirten dogrular buna dik olarak cizilir.
2- Sopa ile:Sopa ile yon tayininde havanin, cisimlerin golgelerinden istifâdemize musâade edecek olcude
gunesli olmasina ve 50-
90 cm’lik duz bir sopaya ihtiyacimiz vardir. Sopa, dik olarak duz bir zemine dikilir. Ve sopanin
golgesi zemine cizilir. 10-15 dakika beklenir. Bu arada golge 3-5 cm, yer degistirmis olur. Ikinci kez yeni golge hatti
zemine cizilir. Birinci ve ikinci golge izlerinin uc noktasindan gecen bir dogru cizilir. Iki golge izi ucuna sol ayak konur, sag
ayak uzatilan cizgiye teget bir noktaya yerlestirilerek ayakta durulur. Bu durumda yuz KUZEY’e donmus olur. Arka
GUNEY, sag taraf DOG
U, sol yan ise BATI’yi gosterir. Bu usûlden istifâde ile gunes saati de yapilabilir. Bir sekilde
KUZEY bulunduktan sonra cizilen istavroz ile tum yonler belli edilir. Ve ortaya dik olarak bir cubuk yerlestirilir. Gunes
saatinde referanslar: Kuzey saat 12.00’yi, dogu saat 18.00’i, bati saat 06.00’yi gosterir.