sözün ortasında: keklig, üreg,
əleg, tuteg, çekme, ürdeg, penceq, xüreg, əlceq, şekil, kesmə, çe-
tin, gezməg (Qb.), beg, mekdəb, sö:bet, gəlmeg, qismet, ses (B.),
delü, sebət, tezəg, sekgiz, köyneg, bileg, pəleng, demir, eriştə, te-
miz, serin, keləm, çepər, əppeg (Dər.).
o>u keçidinə əsasən Quba, qismən də Qax, Zaqatala, Bakı,
Şəki, Ordubad, Muğan və Meğri şivələrində təsadüf olunur; məs.:
çuban, qunağ, kutan, utuz, quşun, quca, urta, buşqab, duqqaz,
turpağ, curab, xuruz, uğul, quyun, udun, du:şan, ucağ, su:ra,
uyun, suğan, buyun (Qb.), urman, buş, tur, yul, şur, buz, çux, mul-
la qunax, duli, bustan, zuğal (Meğ.), yurğan, suğan, uba, urax,
bustan, faytun (Q.,Zaq.) və s.
ö>ü keçidi Quba şivəsinin xarakterik xüsusiyyəti olsa da,
Bakı, Muğan, Qax, Zaqatala şivələrində bir neçə sözdə qeydə
alınmışdır: üküz, ürdeg, güg, kürpi, güz, ümür, kümeg, güzəl, bü-
yüg, güyçeg, çül, gül, küçəri (Qb.), üzgə, ügəy, ütürmağ çürəg,
süyüd, düşəg, kühnəçüp, kütüg, küsöv, külgə (Dər.), ürdeg, xüreg
(B.), çükdü, sündü “söndü”, qüərti “göyərti”, güərməx`, güəm,
güərçin (Çən.,K.) və s.
Qapalı saitlərin açıq saitlərə keçidi:
ı>a keçidi şimal- şərq şivələrinin xarakterik xüsusiyyəti olub,
sözün ortasında və sonunda meydana çıxır. M. Şirəliyevin fik-
rincə, bu hadisə assimilyasiya nəticəsində əmələ gəlir.
Sözün
ortasında: kağaz, şabalat, qarğadalı, xarman (B.,Dər.Qb.) qa-
şamax, qapqırmızı, sayax, sazlamax (İt.), kağaz, xarman, sırağan
“sırağan” (Nax.) qarğadalı, çağart (Ş.);
sözün sonunda: aşağa,
buxara/puxara (B.,Muğ.), siyaha, qaysa (Qaz.,Çən.) və s.
e>ə keçidi Naxçıvan şivəsinin səciyyəvi xüsusiyyəti olub, sö-
zün əvvəlində və ortasında müşahidə olunur:
Dostları ilə paylaş: |
