‘z b e k is t n r e spu b L ik a si o L iy va ‘r t a maxsus

Xomashyo
korceaiuu
KrjalMktirisb
Tover ishlab 
cl&garvvctu
коп ни »
Rcjaltsbtlrish
l^urji savtfi» 
Niaii
СЬякаля savda 
bazasi
1- Do'koe
\
I
I
iJ*
T
i
i
?
2
-Do*koB
IK ib'tlM I
IfejaiafbtiraH
1
Г
Rrjdlukpriili
1
I
s
T
*■{-
t*
M
о
1
11
L
CH
I
L
A
R
4 -
 rasm. Moddiy oqimlarni boshqarishda logistik yondoshuv
Nazorat savollari:
1. Avtomobillarda yuklarni tashish ishlari 50-yillargacha qan­
day amalga oshirilar edi?
2. 
Tashishning markazlashtirilgan 
usuli qanday amalga 
oshiriladi?
3. Yuklarni yetkazib berishning markazlashtirilgan usuli qanday 
afzalliklarga ega?
24

---

4. Zaxiralar hajmi nima uchun logistik yondoshuvdan kichik 
boMadi?
5. Moddiy oqimlarni boshqarishda logistik yondoshuvning 
O'ziga xos xususiyatlari nimalardan iborat?
1.5. Logistikaning funksiyalari
Moddiy oqimlarni insonlar tomonidan boshqarish avval 
k o ‘rsatib 
o ‘tilganidek ishlab chiqarish, savdo va boshqa xo‘jalik 
feoliyatlar 
iqtisodiyotning boshlang‘ich davrida ham amalga oshi- 
rilib 
kelingan. Logistikaning yangiligi shundan iboratki, avvalo, u 
m oddiy 
oqimlarni boshqarish foydasiga har xil xo‘jalik faoliyatidagi 
Im tiyozlarning 
o ‘rni almashinishiga olib keladi. Moddiy oqimlarni 
boshqarishni 
yaxshilash uchun xo‘jalik faoliyatini takomillash- 
tlrishdagi 
tizimli yondoshuv logistikaning asosiy tamoyillaridan biri 
hisoblanadi.
Iqtisodiyotda moddiy oqimlarni boshqarishda xilma xil 
m asalalar 
yechiladi. Bu talab va ishlab chiqarishni bashorat qilish, 
tashish 
hajmlarini aniqlash, moddiy oqimlarning optimal hajmi va 
y o 'n alish ini 
aniqlash, omborlashtirish, qadoqlash va shunga 
0 ‘xshash 
ishlar.
M oddiy oqimlarni boshqarishda quyidagi korxona va tashki- 
lotlar asosiy o ‘rin tutadi:
- transport korxonalari;
- transport- ekspeditsion korxonalar;
• ulgurji savdo korxonalari;
• tijorat- vositachi korxonalar;
- tayyorlovchi korxonalar va ularning har xil logistik 
operatsiyalarini bajaruvchi omborlari.
Bu korxona va tashkilotlaming kuchi bilan moddiy oqimlar 
Vujudga keladi va tovarlarnmg harakati bevosita nazorat qilinadi.
M oddiy 
oqimlar harakatini tashkil etishda marketing va 
ttl’m inot 
xizmati, ishlab chiqarish bo‘limlari, transport, omborxona 
XO'jaligi va sotuv xizmati ishtirok etadi. Bu bo‘limlaming ishida, 
k o 'p in ch a, 
kelishmovchiliklar vujudga kelishi mumkin.
Bu kelishmovchiliklami logistik boshqarish orqali bartaraf etish 
m um kin.
25

---

Logistik boshqarish funksiyalarini uchta guruhga ajratish 
mumkin:
-logistik jarayon qatnashchilarining faoliyatini rejalashtirish va 
muvofiqlashtirish;
- buyurtmalami bajarish ishlarini sozlab borish;
- moddiy oqimlar harakatini nazorat qilish.
Rejalashtirish 
va 
muvofiqlashtirish 
funksiyalari 
amalga 
oshirilayotganida moddiy oqimlar harakatining rejasi va grafigi 
tuziladi, ular barcha bo‘limlaming rejalari bilan bog‘lanadi.