2-Dünyagörüşü anlayışı, onun məzmunu, strukturu və tipləri

 
 
XVII-XVIII ƏSLƏRDƏ FRANSIZ FƏLSƏFƏSi 
Rene Dekard
sistematik olaraq qeyd edirdi ki, yeni tipli fəlsəfə zəruridir, özü də elə fəlsəfə ki, o, 
insanlara praktiki işlərində kömək etsin, onlar təbiətin ağasına çevrilə bilsinlər. Dekartın bu 
fikrinin Bekonun ideyaları ilə nə qədər həmahəng olduğunu qeyd etməklə göstərmək lazımdır ki, 
Dekartın fikrincə, yeni fəlsəfəni onun özündə və yaxud “dünyanın dahi kitabında” axtarmaq 
lazımdır. Əsl fəlsəfə həm özünün nəzəri hissəsi, həm də metoduna görə vahid olmalıdır.

---

47 
Dekart əqli dünyanı tam dərk etmək bacarığına malik olmayan hisslərə nisbətən daha yetkin və 
mühüm vasitə hesab edirdi. Dekart üçün yetkin adam- ideyaları naminə öz hisslərinə qalib gəlməyi 
bacaran ağıllı məxluqdur. 
Dekart idrak prosesində deduksiyaya müstəsna rol ayırır, aksiomanı isə bütün elmlərin başlanğıc 
vəziyyəti hesab edir. “Fikirləşirəm, deməli mövcudam” - həqiqi biliyin yüksələn quruluşunun əsası 
budur. Dekart belə hesab edirdi və onun təliminin bu hissəsini xüsusilə qeyd etmək vacibdir. 
 
Pyer Qassendi
Kopernikin və Qalileyin tərəfdarı idi. O, Epikürün və Likretsinin fizika və 
etikasını Fransada diriltmişdir. Qassendi deduksiyaya heç bir ziyan toxundurmadan hissi idraka və 
induksiyaya bəraət qazandırmışdır və onun bu fəaliyyəti sonradan C.Lokk və R.Boyla təsir 
göstərmişdir. 
Qassendi kompromis- ontologiyada- Allah atomları və onun hərəkət qanunlarını yaratmışdır 
kimi deist mühakimədə, qnosologiyada - ikili həqiqət konsepsiyası formasında antropologiyada - 
insanda iki ruhun - ölən (hissi) və ölməz (əqli) olmasının təsdiqində - özünü göstərir. 
 
XVII əsrdə Fransada fəlsəfi fikrin inkişafı maarifçiliyin himayəsi altında həyata keçmişdir. 
Bu yüzilliyin praktiki olaraq bütün fransız mütəfəkkirləri maarifçilər idi. Maarifçilik ictimai fikrin 
geniş mədəni-ideoloji hərəkatı kimi ilk dəfə məhz Fransada formalaşmışdır. Fransız 
maarifçiliyinin baniləri