İnam ata on kutsal biTİQ

66. BARIŞMAZLIQ 
 
I 
Amal Həәyatla barışsa – Amal olmaz – Həәyat olar. 
Amal Həәyatla barışmır – buna görəә dəә Həәyatı Amallaşdırır. 
 

 
24 
II 
“Həәyat nisbidəәn artıq heç nəә vermir” – deyirləәr.   
“Nisbiyləә barış!” – deyirləәr. 
“Həәyatla barışma!” – demirləәr. 
 
III 
“Həәyatda Mütləәq yoxdur” – deyirləәr.  
“Mütləәqsizlikləә barış!” – deyirləәr. 
“Həәyatla barışma!” – demirləәr. 
 “Mütləәqəә Yüksəәl!” – demirləәr. 
 
67. YOXLUQ  ÖLÇÜSÜ 
 
I 
Nisbinin Varlığını nisbi ölçüyləә əәsaslandırırlar. 
ƏӘslindəә  isəә  Varlığın  nisbi  ölçüsü  yoxdur,  yalnız  Mütləәq 
ölçüsü var. 
Varlığı Yoxluqla əәsaslandırırlar. 
 
II 
ƏӘgəәr Səәn nisbi Məәnada Kamilsəәnsəә – Kamil deyilsəәn, yəәni 
səәnin Kamilliyin Yoxdur. 
ƏӘgəәr  Səәn  nisbi  Məәnada  Müdriksəәnsəә  –  Müdrik  deyilsəәn, 
yəәni səәnin Müdrikliyin Yoxdur. 
ƏӘgəәr Səәn nisbi Məәnada Safsansa – Saf deyilsəәn, yəәni səәnin 
Saflığın Yoxdur. 
Nisbi Məәziyyəәt Yoxdur. 
 
III 
Mütləәq  Məәnada  İnsan  Yoxdursa,  –  deməәli,  əәsil  Məәnada 
İnsan Yoxdur. 
 

 
25 
68. QANUNİ  ƏӘMƏӘL 
 
I 
Qanuna zorla riayəәt edilirsəә – o, Qanun deyil. 
Qanuna riayəәt edilmirsəә – o, Qanun deyil. 
Qanuna könüllü riayəәt edilirsəә – o, Qanundur. 
 
II 
ƏӘdaləәtsiz Qanuna əәməәl etməәk – Qanunsuzluqdur. 
ƏӘdaləәtli Qanuna əәməәl etməәməәk – Qanunsuzluqdur. 
 
III 
Könüllü Qəәbul etdiyin Qanuna borclusan. 
Borcuna Mütləәq Məәnada əәməәl etməәlisəәn. 
Etmirsəәnsəә – Qanunsuzluq törəәdirsəәn! 
 
69. QANUN  ŞƏӘRHİ 
ƏӘsl Qanun – İnsanilikdir. 
Digəәr Qanunlar – onun şəәrhidir. 
 
70. CƏӘMİYYƏӘT  YERSİZLİYİ 
Cəәmiyyəәtdəә İnsana layiq Yer yoxdur! 
Adama layiq Yer var. 
Məәxluqa layiq Yer var. 
Cəәmiyyəәtdəә   Məәxluqlar Yer qazanır.  
Adamlar Yer qazanır. 
İnsanlar Yer qazanmır. 
Cəәmiyyəәtdəә Yer Təәsadüf nəәticəәsindəә qazanılır! 
Cəәmiyyəәtdəә heç kəәs Yerinəә düşmür! 
Cəәmiyyəәtdəәki Yer həәmişəәlik olmur, gec-tez Yoxa çıxır. 
İnsan cəәmiyyəәtdəә Yersizdir! 
 

 
26 
71. CƏӘMİYYƏӘT  BACARIQSIZLIĞI 
Cəәmiyyəәt  İnsanilik  ehtiyacından  yaranmayıb,  özünümüha-
fizəә ehtiyacından yaranıb. 
Cəәmiyyəәt  vasitəәsiləә  İnsan  özünü  xarici  düşməәndəәn  qoruya 
bildi, daxili düşməәndəәn qoruya bilməәdi. 
 
72. QANUN  LƏӘYAQƏӘTİ 
Qanun – əәdaləәtli olduğu üçün – riayəәtəә layiqdir. 
ƏӘdaləәtsizlik – Qanunsuzluqdur. 
Qanunsuzluğa qarşı çıxmaq – Qanunidir... 
ƏӘdaləәtsizliyi qoruyan Qanun – Yoxdur. 
Yoxa riayəәt etməәzləәr. 
Qanuni əәdaləәtsizliyi ləәğv etməәk – Qanuni Borcdur. 
 
73. ƏӘDALƏӘT – ZƏӘRURİYYƏӘT 
 
I 
ƏӘdaləәtdəәn keçməәk zəәruriyyəәti Yoxdur. 
Çünki İnsandan keçməәk Zəәruriyyəәti Yoxdur. 
 
II 
ƏӘslindəә ƏӘdaləәtsiz Qanun olmamalıdır. 
ƏӘdaləәt özü Qanun olmalıdır. 
 
III 
ƏӘdaləәtsizliyəә alışmaq Borcu Yoxdur. 
ƏӘdaləәtsizlikləә vuruşmaq Borcu Var. 
 
74. TƏӘCRÜBİ  İDRAK 
Faydalaşan Həәqiqəәt. 
 
75. ƏӘXLAQ – HÜQUQ 
Hüquq – əәxlaqın haqqı. 
 
76. SİYASƏӘT 
İctimailəәşməә. 
 

 
27 
77. QANUN – QANUNÇU 
Qanunu – İnsanlar yaratmalıydı. 
Qanunu – Adamlar yaratdılar. 
Bu  səәbəәbdəәn  dəә  Mütləәq  Qanun  yaranmadı,  nisbi  Qanun 
yarandı. 
İnsanilik – Qanun olanda, Mütləәq Qanun yaranacaq. 
 
78. QANUN – BƏӘRABƏӘRLİK – BƏӘRABƏӘRSİZLİK 
Qanun Bəәrabəәrliyi: 
Hamının Qanuna eyni dəәrəәcəәdəә riayəәt etməәsi. 
Hamının Qanundan eyni dəәrəәcəәdəә faydalanması. 
Hamının Qanun qarşısında eyni dəәrəәcəәdəә məәsuliyyəәti. 
Ancaq Qanun – Mülkiyyəәt bəәrabəәrsizliyini, imtiyaz bəәrabəәr-
sizliyini aradan qaldırmır, ictimai bəәrabəәrsizliyi ləәğv etmir. 
Bu baxımdan, o, əәdaləәtsizliyi qoruyur. 
 
79. İCTİMAİ – ƏӘXLAQİ 
İctimaidəә – Fəәrd Cəәmləәşir. 
ƏӘxlaqda – Fəәrd Başqalaşır. 
Cəәmləәşməәk – Cəәmdəә itməәk. 
Başqalaşmaq – Başqasında özünü ifadəә etməәk. 
 
80. NORMATİV – ƏӘXLAQİ 
Normativ – Gerçəәkliyi doğruldan. 
ƏӘxlaqi – Gerçəәkliyi üstəәləәyəәn. 
 
81. MÜQƏӘDDƏӘSLİK – FƏӘRDİLİK 
Müqəәddəәslikdəә Fəәrdilik Ümumiləәşmir – Mütləәqləәşir. 
 
82. MÜQƏӘDDƏӘSLİK – HƏӘRCAYİLİK 
Müqəәddəәslikdəә Heyvan ölür, 
Həәrcayilikdəә – İnsan. 
 

 
28 
83. MÜQƏӘDDƏӘSLƏӘŞMƏӘ – CƏӘMLƏӘŞMƏӘ 
Müqəәddəәsləәşməәdəә  –  İnsan  öz  balaca  “Məәn”indəәn  ayrılıb, 
böyük “Məәn”inəә yüksəәlir. 
Cəәmləәşməәdəә – İnsan öz “Məәn”indəәn ayrılıb, özgəә “Məәn”inəә 
qovuşur. 
Cəәmləәşəәn “Məәn”  əәslindəә özgəәləәşəәn “Məәn”dir. 
 
84. BAŞQALAŞMA – CƏӘMLƏӘŞMƏӘ 
İnsan Başqalaşanda – cəәmləәşmir. 
Cəәmləәşməә zahiri Vəәhdəәtdir, daxili Birlik deyil. 
 
85. BİRLİK – İNSANİLİK 
Cəәmiyyəәt Birlikləә əәvəәz olunanda insanilik bəәrqəәrar olacaq. 
 
86. GERÇƏӘKLİK – GERÇƏӘK 
Gerçəәkliyəә uyğun gəәləәn ƏӘdaləәt – ƏӘdaləәt deyil! 
Gerçəәkliyəә uyğun gəәləәn Həәqiqəәt – Həәqiqəәt deyil! 
Gerçəәkliyəә uyğun gəәləәn ləәyaqəәt – ləәyaqəәt deyil! 
Gerçəәk olan gerçəәk deyil! 
Gerçəәklikdəәn yüksəәk olan gerçəәkdir! 
 
87. ZAMAN – İDEAL 
Zamanın ideal tipi yoxdur – gerçəәk tipi var. 
İdeal tip gerçəәk olmaz.  
 
 
88. ƏӘXLAQ – TƏӘMƏӘNNA 
ƏӘslindəә Təәməәnnalı nəә varsa – qeyri-ƏӘxlaqidir, çünki qeyri-
Ruhanidir. 
Təәməәnnasız adam yoxdur. 
Deməәli, ƏӘxlaqlı adam yoxdur. 
Həәyat – ƏӘxlaqsızdır. 
 

 
29 
89. HƏӘYATİ İDEAL 
İdealsızlıq. 
 
90. CƏӘMLƏӘŞMƏӘ – BİRLƏӘŞMƏӘ 
Özündəәn əәl çəәk – hamılıq qazan. 
Özündəәn yüksəәyəә qalx – Birlik qazan. 
 
91. FƏӘRDİYYƏӘT – CƏӘMİYYƏӘT 
Fəәrdiyyəәtim – böyük “Məәn”im. 
Balaca “Məәn”dəәn keçirəәm – Var oluram. 
Fəәrdiyyəәtimdəәn keçirəәm – Yox oluram. 
İnsanlığa gəәrəәk olmuram. 
Cəәmiyyəәtəә gəәrəәk oluram. 
 
92. QANUN GERÇƏӘKLİYİ 
Qanun  gerçəәkliyi  qoruyursa  –  Qanunsuzluğu  qoruyur.   
Çünki gerçəәklikdəә ƏӘdaləәt Yoxdur.  
Qanun Amalı qorumalıdır, gerçəәkliyi məәhkum etməәlidir. 
 
93. MÜLKİYYƏӘTSİZLİK BƏӘRABƏӘRLİYİ 
Hamı Ümumi Mülkiyyəәtin aləәtinəә çevrilir. 
Mülkiyyəәtsizlik  –  Mülkiyyəәtəә  Mütləәq  Ehtiyac  yaradır.         
O, Mülkiyyəәti qiyməәtəә mindirir. 
 
94. VARİDAT – MƏӘHRUMİYYƏӘT 
Kapitalizm həәdsiz Varidat təәzadı yaradır. 
Bununla da Cəәmiyyəәtdəә Yırtıcılıq təәsdiq olunur. 
Sosializm həәdsiz Mülkiyyəәtsizlik Məәhrumiyyəәti yaradır. 
Bununla da cəәmiyyəәtdəә Məәzlumluq təәsdiq olunur. 
Həәr İkisi – İnsanlığa Ziddir. 
 
95. DÖVLƏӘT AĞALIĞI 
Mülkəәdar Ağalığı ləәğv olundu. 
Kapitalist Ağalığı ləәğv olundu. 

 
30 
Dövləәt Ağalığı bəәrqəәrar oldu. 
Dövləәt Mülkəәdarlaşdı, Kapitalistləәşdi. 
 
96. YADLIQ – YAĞILIQ 
İnsanla  yadlaşan  cəәmiyyəәt,  ağalaşan  cəәmiyyəәt,  azğınlaşan 
cəәmiyyəәt – Yağılaşır. 
 
97. MÜSTƏӘQİLLİK – ÜMUMİLİK 
 
I 
Mülkiyyəәt – Varidatdır. 
Bu baxımdan o, İnsaniliyi ifadəә etmir. 
Ancaq Mülkiyyəәt – Şəәxsi Müstəәqillik yaradır. 
Bu baxımdan o, İnsaniliyəә xidməәt edir. 
 
II 
Mülki Müstəәqilliyini itirəәn – Şəәxsi Müstəәqilliyini dəә itirmiş 
olur. 
III 
Ümumi Mülkiyyəәt – xüsusi istismarı aradan qaldırdı. Ancaq 
o, İnsanı mülki Müstəәqillikdəәn məәhrum etdi. 
Bununla da İnsaniliyəә ziyan vurdu. 
 
IV 
İstismar  –  əәn  eybəәcəәr,  əәn  müdhiş  antiinsanilikdir.  Ancaq 
mülki müstəәqillik bahasına istismardan xilas olmaq – insanilik 
bahasına antiinsanilikdəәn xilas olmaq deməәkdir. 
 
V 
Mülkiyyəәti İstismardan azad etməәk – ruhani zəәruriyyəәtdir. 
Ancaq  əәməәkçini  müstəәqil  mülkiyyəәtdəәn  məәhrum  etməәk  – 
əәdaləәtsizlikdir. 

 
31 
VI 
İstismardan  azad  olmuş,  müstəәqil  əәməәkçi  mülkiyyəәti! 
ƏӘdaləәtin təәləәbi budur! 
VII 
Ümumi Mülkiyyəәtdəә Şəәxsi müstəәqillik itir. 
Şəәxsi müstəәqillik olmayan yerdəә – İnsani ləәyaqəәt dəә Yoxdur. 
 
98. AZADLIQ – BİRLİK 
Səәn – başqası azad olduğu dəәrəәcəәdəә azadsan! 
 
99. MADDİ BƏӘRABƏӘRLİK – MADDİ İNKİŞAF 
Hamı minimal varidatla bir-birinəә bəәrabəәrdir. 
Hamı – bəәrabəәrsizlik bahasına – minimal varidatını artırır. 
ƏӘdaləәt  birinci  vəәziyyəәtin  təәrəәfindəәdir,  çünki  Maddi 
Bəәrabəәrsizlik həәr vəәziyyəәtdəә əәdaləәtsizlikdir. 
 
100. FƏӘRQ – FƏӘRQSİZLİK 
Qabiliyyəәt  Fəәrqi  –  Fəәaliyyəәt  Fəәrqi  yaradır,  Maddi  Səәrvəәt 
Fəәrqi yaratmır. 
Maddi Səәrvəәt Fəәrqini İnsani Naqislik yaradır. 
 
101. RUHANİ NAİLİYYƏӘT 
Eləә Qəәləәbəә qazan ki, heç kəәs Məәğlub olmasın! 
Eləә Ucal ki, heç kəәs Alçalmasın! 
Eləә Böyü ki, heç kəәs Kiçilməәsin! 
Eləә Həәyat sür ki, Həәyata oxşamasın! 
 
102. AZADLIQ – CƏӘMİYYƏӘT 
 
I 
Azadlığı Cəәmiyyəәtdəәn pay kimi almırlar. 
Azadlığı Cəәmiyyəәtəә şamil edirləәr. 
 
Azadlığı Müəәssisəәləәrdəәn pay kimi almırlar. 
Azadlığı Müəәssisəәləәrəә şamil edirləәr. 

 
32 
Azadlığı Qanunlardan pay kimi almırlar. 
Azadlığı Qanunlara şamil edirləәr. 
 
II 
Azadlığa xidməәt eləәyəәn Cəәmiyyəәt yoxdur. 
Azadlığa xidməәt eləәyəәn Müəәssisəә yoxdur. 
Azadlığa xidməәt eləәyəәn Qanun yoxdur. 
 
III 
Azadlıq  –  İnsani  Mahiyyəәtin  ifadəәsidir  vəә  özünü  heç  bir 
cəәmiyyəәtdəә Tapmayıb. 
Azadlıq – Ruhani cəәmiyyəәt (Birlik) Təәləәbi yaradır. 
 
 
103. AZADLIQ – KAPİTALİZM – SOSİALİZM 
Kapitalizm  –  Azadlığa  xidməәt  etmir,  maddi  təәrəәqqiyəә 
xidməәt edir. 
Azadlıq – kapitalizmdəә Məәqsəәd deyil, Vasitəәdir. 
Sosializm – Azadlığa xidməәt etmir, Hamılaşma doktrinasına 
xidməәt edir. 
Azadlıq – sosializmdəә Şüardır. 
 
104. İNSAN OLMAQ İMKANI 
Azadlığın  qiyməәti  –  İnsan  olmaq  imkanının  Vüsəәtinəә 
bəәrabəәr olur. 
 
105. AZADLIQ – BƏӘRABƏӘRLİK – TƏӘRƏӘQQİ 
Bəәrabəәrlik naminəә Azadlıqdan keçirləәr – Bəәrabəәrsizlik yaranır. 
Təәrəәqqi naminəә Azadlıqdan keçirləәr – Gerilik yaranır. 
 
106. KAPİTALİZM – MADDİ MƏӘNAFE – AZADLIQ 
Kapitalizm – maddi məәnafe uğrunda yırtıcı döyüş azadlığını 
müdafiəә edir. 
Bununla da o, insaniliyəә zidd çıxır. 
Həәmin döyüş Qəәləәbəә yaratmır, Məәğlubiyyəәt yaradır. 

 
33 
Qalib – insaniliyi itirir, məәğlub – maddi faydanı. 
Qalib – Yırtıcılıq ƏӘsarəәtinəә düçar olur. 
Məәğlub – Maddi əәsarəәtəә. 
Cəәmiyyəәt həәr iki əәsarəәti qoruyur. 
 
107. SOSİALİZM – ŞƏӘXSİ MƏӘNAFE – AZADLIQ 
Sosializm  –  Maddi  neməәtləәri  Şəәxsiyyəәtin  əәlindəәn  alır,  onu 
Ümumiləәşdirir,  Hamılaşdırır,  Dövləәtləәşdirir.  İnsan  bütünlükləә 
cəәmiyyəәtin ixtiyarına verilir. 
Fəәrdin  maddi  neməәtləәrəә  Sahib  olmaq  Azadlığına  son 
qoyulur, maddi əәsarəәt yaranır. 
Mütləәq Dövləәt Hakimiyyəәti həәm dəә İnsan üzəәrindəә Məәnəәvi 
Ağalığa Sahib olur: İnsan aləәtləәşir. 
Həәr iki əәsarəәt – cəәmiyyəәt təәrəәfindəәn qorunur. 
 
108. KAPİTALİZM – SOSİALİZM – İNSAN 
Kapitalizmdəә İnsan – Qəәddarlaşır. 
Sosializmdəә – Mütiləәşir. 
 
109. VARİDAT – FƏӘRDİYYƏӘT – CƏӘMİYYƏӘT 
Varidat Ehtirası Fəәrdin daxilindəә yetişir. 
Onu Fəәrd yaşadır, Fəәrd dəә öldürəә biləәr. 
Varidatı  Fəәrddəәn  alıb  cəәmiyyəәtəә  verməәkləә  Varidat  Ehtirası 
ölmür, üstəәlik, Fəәrdi Məәhrumiyyəәt yaranır. 
Varidatsızlıq – əәslindəә  Məәnəәvi Məәziyyəәtdir, 
       Maddi Məәziyyəәt deyil! 
 
110. XÜSUSİ BİRLİK 
Xüsusi  ölmür,  ləәğv  olmur,  məәhv  olmur  –  artır,  yüksəәlir, 
kamilləәşir vəә Birlik yaradır. 
Xüsusini öldürəәn Birlik – əәslindəә ölü Birlikdir. 
Ölü Birliyin müstəәbidliyindəәn olmaz! 
 
 

 
34 
111. MÜSTƏӘQİL BİRLİK 
Müstəәqillik ləәğv olmur, məәhv olunmur, yüksəәlir, kamilləәşir 
vəә Birlik yaradır. 
Müstəәqillikdəәn məәhrum olan Birlik – ölü Birlikdir. 
Ölü Birliyin Yaşamaq Həәrisliyindəәn olmaz! 
 
112. TARİXİ ƏӘDALƏӘTSİZLİK 
 
I 
Məәhsul – Məәhsulu yaradanındır! 
Cəәmiyyəәtin deyil. 
Dövləәtin deyil. 
Kapitalistin deyil. 
Məәhsul,  deməәk  olar  ki,  heç  vaxt  Məәhsulu  yaradanın 
olmayıb. 
 
II 
“Mülkiyyəәt  Hamınındır!”  –  sözündəә  Mülkiyyəәtəә  hamılıqla 
yiyəәləәnməәk meyli gizləәnir. 
Məәhsulu hamı yaratmır, ancaq Mülkiyyəәt hamınındır. 
Mülkiyyəәtəә  yiyəәləәnməәk  üçün  –  Məәhsul  yaratmaq  lazım 
deyilmiş! 
 
III 
ƏӘslindəә bu hamı kimdir? 
Bütün xalqmı? 
Bütün  xalq  mülkiyyəәtəә  sahib  deyil.  Çünki  məәhsulu  ticarəәt 
vasitəәsiləә əәldəә edir. 
İctimai müəәssisəәləәrmi? 
Heç bir müəәssisəәnin öz xüsusi mülkiyyəәti yoxdur. 
Dövləәtmi? 
Bəәs dövləәt ləәğv olunanda mülkiyyəәt kimin olacaq? 
Özünüidarəә assosiasiyasının. 
Hamının,  təәk əәməәkçidəәn başqa! 
 

 
35 
113. KAPİTALİST HÜQUQSUZLUĞU 
Mülkiyyəәti satın alanı Mülkiyyəәtin Sahibi sayırlar. 
 
 
114. SOSİALİST HÜQUQSUZLUĞU 
Mülkiyyəәti Zəәbt edəәni Mülkiyyəәtin Sahibi sayırlar. 
 
115. HAQSIZ HAQQ 
Hamının Haqqı müdafiəә olunmalıdır. 
Yəәni Kapitalist ƏӘməәkçi Mülkiyyəәtinəә yiyəәləәnməәlidir. 
Hamının Haqqı müdafiəә olunmalıdır. 
Yəәni Dövləәt ƏӘməәkçi Mülkiyyəәtinəә yiyəәləәnməәlidir. 
 
116. ZORAKI MÜLKİYYƏӘT 
Kapitalist  Mülkiyyəәti  əәslindəә  Xüsusi  Mülkiyyəәt  deyil  – 
Zorakı Mülkiyyəәtdir. 
Çünki  burada  Kapitalist  ƏӘməәkçi  Mülkiyyəәtinəә  Zorla  Sahib 
olur. 
Sosialist  Mülkiyyəәti  əәslindəә  Ümumi  Mülkiyyəәt  deyil  – 
Zorakı Mülkiyyəәtdir. 
Çünki burada Dövləәt ƏӘməәkçi Mülkiyyəәtinəә Zorla Sahib olur. 
 
117. İCTİMAİLİK – İNSANİLİK 
İctimailik fetişləәşdirilir, ali insani hadisəә sayılır. Onun qey-
ri-insani xüsusiyyəәtləәri nəәzəәrəә alınmır. ƏӘslindəә isəә ictimailikləә 
insanilik  arasında  dəәrin  ziddiyyəәt  var.  Bu  ziddiyyəәt  ayrı-ayrı 
cəәmiyyəәtləәrin  timsalında  bilinir,  ancaq  ümuməәn  ictimailik 
hadisəәsinin timsalında bilinmir. 
İctimailik az qala İnsaniliyin ikinci adı sayılır. 
Bu, xurafat səәviyyəәli bir Yanlışlıqdır. 
ƏӘslindəә  isəә  ictimailik  –  əәn  çox  Maddiyyata  yaradı, 
ruhaniyyata  yaramadı,  İnsaniliyin  Təәzahürünəә  mane  oldu, 
İnsansızlığa xidməәt göstəәrdi. 
İctimailik – Məәziyyəәt deyil, Zəәruriyyəәtdir. 
 

 
36 
118. MƏӘNƏӘVİ – MADDİ 
Maddini almaq-satmaq olar. 
Məәnəәvini almaq-satmaq olmaz. 
Cəәmiyyəәt məәnəәvi keyfiyyəәtləәri Maddiyyat vasitəәsiyləә dəәyəәr-
ləәndirir. 
Cəәmiyyəәt məәnəәvi keyfiyyəәtləәri alıb-satır. 
Cəәmiyyəәt İnsanı alçaldır, ancaq yüksəәldəәn görünür. 
 
119. CƏӘMİYYƏӘT – ŞƏӘXSİYYƏӘT 
 
I 
İnsan cəәmiyyəәtləәşəәndəә – cəәmiyyəәt Ağalaşır. 
Cəәmiyyəәt İnsana Sahib olanda – İnsan köləәləәşir. 
İnsan cəәmiyyəәtin ixtiyarına veriləәndəә – cəәmiyyəәt Müstəәbid-
ləәşir. 
Cəәmiyyəәt  İnsan  Aqibəәtinəә  yiyəәləәnəәndəә  –  İnsan  aqibəәt-
sizləәşir. 
Cəәmiyyəәt İnsanın maddi güzəәranına, şəәxsi arzularına, istəәk-
ləәrinəә Sahiblik eləәyəәndəә İnsan müflisləәşir. 
 
II 
Özünəә Sahib olmadan – cəәmiyyəәtəә Bağlanmaq olmaz. 
Cəәmiyyəәt İnsanın Taleyini İnsana tapşırmalıdır. 
Onda İnsan cəәmiyyəәtləә bir olar. 
 
III 
Cəәmiyyəәt – Vasitəәdir, Məәqsəәd deyil. 
Məәqsəәd – İnsanilikdir. 
İnsan İnsanilikdəәn asılıdır. 
Cəәmiyyəәt İnsaniliyi itirdikdəә – İnsana gəәrəәk olmur. 
İnsan cəәmiyyəәtdəәn artıqdır. 
 
120. AZADLIQ – ƏӘSARƏӘT 
İnsaniyyəәtəә zidd olan azadlıq – ƏӘsarəәtdir. 
ƏӘdaləәtəә zidd olan azadlıq – ƏӘsarəәtdir. 
Həәqiqəәtəә zidd olan azadlıq – ƏӘsarəәtdir. 

 
37 
Yalnız İnsani Azadlıq – Azadlıqdır. 
Yalnız ƏӘdaləәtli Azadlıq – Azadlıqdır. 
Yalnız Həәqiqi Azadlıq – Azadlıqdır. 
 
Azad Müstəәbidlik – ƏӘsarəәtdir. 
Azad Zülm – ƏӘsarəәtdir. 
Azad Yalan – ƏӘsarəәtdir. 
 
121. AZADLIQ – İNSANİLİK 
 
I 
Azadlığın ölçüsü – İnsanilikdir. 
Şəәxsi  Azadlıq  –  əәslindəә  İnsaniliyəә  uyğun  olan  Azadlığın 
qəәbul edilməәsidir. Çünki İnsanilik – “Müqəәddəәs Məәnafedir”. 
 
II 
İnsaniliyəә tabe olan nəә varsa – Azaddır. 
 
122. ƏӘDALƏӘTLİ  BİRLİK 
Kapital–ƏӘməәk  birliyi  yarana  bilməәzdi,  çünki  əәdaləәtəә  zidd 
idi. 
Mülkiyyəәt–ƏӘməәk  birliyi  yaranmalıdır,  çünki  əәdaləәtəә 
uyğundur. 
“ƏӘməәk Kapitalındır!” – Təәləәbindəә Həәqiqəәt yoxdur. 
“Mülkiyyəәt – ƏӘməәkçinindir!” – Təәləәbi Həәqiqəәtdir. 
 
 
123. HƏӘQİQƏӘT – AZADLIQ 
“Həәyatdan asılı olmayan – Həәqiqəәti tapmaz” – deyirləәr. 
“Həәyatdan asılı olan – Həәqiqəәti tapmaz” – deyirik. 
“Cəәmiyyəәtdəәn asılı olmayan – Həәqiqəәti tapmaz” – deyirləәr. 
“Cəәmiyyəәtdəәn asılı olan – Həәqiqəәti tapmaz” – deyirik. 
“Şəәraitdəәn asılı olmayan – Həәqiqəәti tapmaz” – deyirləәr. 
“Şəәraitdəәn asılı olan – Həәqiqəәti tapmaz” – deyirik. 
Həәqiqəәt dəә Azadlığı sevir! 
 

 
38 
124. İNAM HƏӘQİQƏӘTİ 
I. Dünyada, Həәyatda, İnsanda Mütləәq Mahiyyəәt Var. 
II. İnsan Mütləәqi Dəәrk etməәyəә Qadirdir. 
III. İnsan Mütləәq Məәnəәvi Kamilliyəә nail ola biləәr. 
IV. İnsan Mütləәq Məәnada İnsani, Ali Həәyat yarada biləәr. 
 
125. İNSANİLİK – MADDİ BƏӘRABƏӘRLİK 
 
I 
Səәn məәndəәn qabiliyyəәtsizsəәn. 
İnsanlıq  naminəә  məәn  öz  qabiliyyəәtimin  bir  hissəәsini  səәnəә 
həәsr edirəәm. 
Onun maddi bəәhrəәsini səәnəә verirəәm. 
 
II 
Səәn məәndəәn qabiliyyəәtsizsəәn. 
Ona görəә dəә maddi bəәhrəәnin çoxunu məәn  qarmalayıram! 
Bu, insanlığa uyğun deyil. 
Vəәhşiliyəә uyğundur. 
 
III 
Birincidəә İnsan İnsaniləәşir, 
ikincidəә – yırtıcılaşır. 
 
126. İQTİSADİYYAT – CƏӘMİYYƏӘT – RUHANİYYAT 
İqtisadiyyatda – İnsan maddi neməәtləәr istehsalında fəәaliyyəәt 
göstəәrir. Burada o, öz İnsani Mahiyyəәtini çox cüzi şəәkildəә ifadəә 
edir. 
Cəәmiyyəәtdəә  –  İnsan  cəәmləәşir,  fəәrdi  xüsusiyyəәtləәrdəәn  məәh-
rum olur. Burada o, öz İnsani Müstəәqilliyini itirir. 
İnsan özünü Yalnız Ruhaniyyatda (İnamda, İdrakda, Məәnəә-
viyyatda, İradəәdəә) tapır. 
Ruhaniyyat vasitəәsiləә o, İqtisadiyyata, Cəәmiyyəәtəә təәsir edir, 
onları İnsaniləәşdirməәyəә çalışır. 
 

 
39 
127. İNSANLAŞAN CƏӘMİYYƏӘT 
 
I 
– Pis cəәmiyyəәti dəәyişməәdəәn yaxşı İnsan yaratmaq olarmı? 
– Yaxşı İnsan pis cəәmiyyəәtdəә yaşamağı özünəә rəәva bilməәz, 
onu dəәyişdirəәr. 
– ƏӘvvəәl İnsan yaranmalıdır, sonra cəәmiyyəәt dəәyişilməәlidir? 
–  İnsanlaşma  pis  cəәmiyyəәtin  daxilindəә  başlayır  vəә  pis 
cəәmiyyəәti dəәyişir. 
– Pis cəәmiyyəәt yaxşı insanın yetişməәsinəә mane olmazmı? 
– Mane olduğu üçün insanlaşan onu dəәyişdirməәli olur. 
İnsanlaşma  labüd  şəәkildəә  pis  cəәmiyyəәtləә  insan  arasında 
ziddiyyəәt  yaradır  vəә  həәmin  ziddiyyəәt  pis  cəәmiyyəәtin 
dəәyişməәsiyləә aradan qalxır. 
Pis cəәmiyyəәti dəәyişdikdəәn sonra İnsanlaşma – bir pis cəәmiy-
yəәti ikinci pis cəәmiyyəәtləә əәvəәz etməәkdir. 
İnsanlaşma olmayan yerdəә İnsani cəәmiyyəәtdəәn danışmağa 
dəәyməәz! 
Pis cəәmiyyəәtin İnsanlaşmadan böyük Düşməәni yoxdur, çün-
ki  onu  qorxutmaq  olmur,  satın  almaq  olmur,  Yer  üzündəәn 
silməәk olmur. 
 
II 
İnsanlaşma – İnsaniliyin tam Təәsdiqi deməәkdir. 
Pis cəәmiyyəәt – İnsaniliyəә ziddir, bu səәbəәbdəәn dəә dəәyişilməәlidir. 
 
 
128. VƏӘHŞİLİK – İNSANİLİK 
Həәyat  uğrunda  mübarizəә  əәvəәzinəә  –  İnsanilik  uğrunda 
mübarizəә! 
İnsanilik – həәm dəә İnsani Həәyat Təәləәbidir. 
Həәyat İnsanilik səәviyyəәsinəә qalxmır. 
Həәyat  uğrunda  mübarizəә  –  yırtıcılığı  artırır,  insaniliyi 
artırmır. 
İnsanilik uğrunda mübarizəә – İnsani Həәyat yaradır. 

 
40