Pediatria Podręcznik do Państwowego Egzaminu Lekarskiego i egzaminu specjalizacyjnego pod redakcją Anny Dobrzańskiej i Józefa Ryżko

214

Mocz, badanie  679

– nieprawidłowy kolor  525

– – zapach  524–525

– odczyn  648

Moczenie nocne  404

Moczówka nerkowa  431–433

– prosta  431–433

– – nerkowopochodna  663, 666

Moebiusa objaw  10

Mononukleoza zakaźna  236, 238, 718–719,

737, 738

Moraxella catarrhalis 144

Morbili 719–720

Morfina  111, 112

Morganiego−Adamsa−Stokesa zespół

214–215

Moro odruch  41

Morphea 768

Mowa gardłowa  238

– „kluskowata”  243

Mozaikowatość somatyczna  61–62

– germinalna  58–59

Mózg, guzy  618–621

– – nadnamiotowe  619

– – podnamiotowe  619

– jamistość  52

– obrzęk  123, 127

– śmierć pnia  114–118, 123, 124, 127

– zapalenie  822–826

Mózgobrzęk  416–417

Móżdżek, naczyniak płodowy  813

Mruk koci  17

Mucor 259

853

Skorowidz

Mukolipidoza typu III  523

– – IV 523

Mukopolisacharydoza typu I  523, 535

– – II  523, 534

– – III  523, 552

– – IV 523

– – V 523, 535

– – VI  523

– – VII  523

– – VIII  523

Mukosulfatydoza  552, 523

Mukowiscydoza  57, 81, 83, 315–316, 358,

359

Müllera przewód  484

Multiple endocrine neoplasia (MEN)

465–467

Mycobacterium africanum 706

– asiaticum 706

– bovis 706

– bovis BCG  706

– tuberculosis 706

Mycoplasma pneumoniae 282, 283, 284, 287,

291

N

N−acetylocysteina  101

Naciek okołomigdałkowy  238–239

Naczynia, zapalenie leukoklastyczne  771

– – układowe  770–774

Naczyniak móżdżku płodowy  813

– oczodołu  781

Naczyniaki krtani wrodzone  247

Naczyniakowatość opon miękkich  812

– siatkówkowo−możdżkowa  813–814

– twarzowo−mózgowa  812–813

Nadciśnienie płucne przetrwałe  174–176

– tętnicze  684–689, 695

– – białego fartucha  685

– – u noworodka  651

– – złośliwe  687–689

– wrotne  370–374

Nadczynność kory nadnerczy  463–464

– – – –  463–464

– – nadnerczy wtórna  464

– przytarczyc  472

– – pierwotna  387, 388

– – trzeciorzędowa  542

– – wtórna  387, 388

– tarczycy  443–445

– – noworodków  445

– – wywołana jodem  443, 444

Nadnercza, hipoplazja wrodzona  455–456

– kora, choroby  450–464

– – fizjologia  450–451

– – hormony  451

– – nadczynność  463–464

– – – pierwotna  463–464

– – – wtórna  464

– – niedoczynność  453–457

– – – pierwotna  454–456

– – – – ostra  454–455, 456

– – – – przewlekla  454, 455, 456

– – – wtórna  456–457

– przerost wrodzony  457–460

– – – zależny od niedoboru lub braku akty−

wności 11−beta−hydroksylazy  460

– – – – – – – – – 21−hydroksylazy  457–460

– rdzeń, choroby  464–465

Nadtlenek benzoilu  744

Nadwaga  505

Nagłośnia, zapalenie ostre  249–250, 277, 278

Nalokson  101, 140

Nalorfina  101

Napad hipoksemiczny  197, 202

Napady  789–797

– atoniczne  790, 791

– częściowe  790, 791–792

– – proste  790, 791

– – wtórnie uogólnione  790, 792

– – złożone  790

– kloniczne  158, 790, 791

– miokloniczne  158, 790, 791

– nieświadomości  790–791

– – atypowe  790

– subtelne  158

– toniczne  158, 790, 791

– toniczno−kloniczne  158, 790, 791

– uogólnione pierwotnie  790–791

Narządy płciowe, rozwój nieprawidłowy

485–488

– – wewnętrzne, różnicowanie płci  484

– – zewnętrzne, różnicowanie płci  484–485

NASBA technika badań genetycznych  56

Nasieniak  635

Natamycyna  259

Nawadnianie doustne  332

– pozajelitowe  333

– w kwasicy ketonowej  415–416

Nedokromil sodu  299

Nefronoftyza  677

Nefropatia cukrzycowa  421–423, 426

– IgA 659–660

– toczniowa  661

– zmian minimalnych  652, 656

Neisseria gonorrhoeae 145

Neostygmina  806

854

Skorowidz

Nerczak niedojrzały  625–628

– – klasyfikacja  627

Nerki, badanie przedmiotowe  20

– gąbczastość rdzenia  677

– nefronoftyza  677

– niewydolność nerkowa  650

– – ostra  666–670

– – przednerkowa  650

– – przewlekła  671674

– – – niewyrównana  672, 673

– – – schyłkowa  672, 673–674

– – – utajona  672

– – – wyrównana  672

– – u noworodka  649

– noworodka  647–651, 694

– torbielowatość  675–676

– – autosomalna dominująca  676

– – – recesywna  675–676

– tubulopatie  663–666

– zapalenie cewkowo−śródmiąższowe

661–662

– – kłębuszkowe  655–661

– – – błoniaste  659

– – – błoniasto−rozplemowe  658–659

– – – gwałtownie postępujące  657–658

– – – klasyfikacja  655

– – – nieme immunologicznie  658

– – – popaciorkowcowe ostre  656

– – – rozplemowe ostre  656–657

– – – w przebiegu choroby Schönleina−

Henocha  660

– – – z ziarnistymi złogami  658

– – odmiedniczkowe ostre  681, 682

– – odmiedniczkowe przewlekłe  681, 682

– zwyrodnienie kłębuszka torbielowate  677

Nerw okoruchowy, porażenie postępujące  63

– twarzowy, porażenie  272–273

– – – usznopochodne  263–264

Nerwiak płodowy współczulny  621–625

– – – klasyfikacja  624–625

Nerwiakowłókniakowatość typu I  618,

808–809

– – II  618, 808, 810

Neuroblastoma 464–465, 606, 611, 619,

621–625

– klasyfikacja  624–625

Neuroborelioza  700

Neuron ruchowy obwodowy, uszkodzenie  42

– – ośrodkowy, uszkodzenie  42

Neuropatia cukrzycowa  423–424

– kliniczna  423–424

– Lebera  63

– przedkliniczna  423

Neuropeptyd Y 504

Neurotenzyna  504

Neutrofilia  592

Neutropenia  592–595

– ciężka  592

– cykliczna  595

– łagodna  592

– rodzinna łagodna  594

– umiarkowana  592

– wrodzona przewlekła ciężka  567

– – – łagodna  567

Niedoczynność kory nadnerczy  453–457

– – – pierwotna  454–456

– – – – ostra  454–455, 456

– – – – przewlekła  454, 455, 456

– – – wtórna  456–457

– przysadki somatotropinowa  434–436, 512

– – – postaci nieklasyczne  436

– przytarczyc  469–472, 540–541

– – idiopatyczna  384

– – prawdziwa  540

– – rzekoma  470, 540, 541, 663

– – rzekomo−rzekoma  470

– – wrodzona  384, 540

– tarczycy  441–443, 512

– – nabyta 442–443

– – skrining noworodkowy  526

– – wrodzona  441–442

Niedokrwistość  580–591

– aplastyczna  585–587

– – kryteria Camitty  587

– Blackfana−Diamonda  580, 586

– fizjologiczna  577, 642

– hemolityczna  183, 588–591

– – nabyta  591

– makrocytarna  581

– mikrocytarna  581

– nabyta  581

– niemowląt fizjologiczna  182

– normocytarna  581

– ostra  580

– pokrwotoczna  588, 641, 643

– przewlekła  580

– spowodowana niedoborem dehydrogenazy

glukozo–6−fosforanu  590–591

– u noworodka  179–182

– wrodzona  581

– z niedoboru kwasu foliowego  584–585

– – – witaminy B

12

584–585

– – – żelaza  582–584, 641, 642

Niedosłuch  269–271, 278, 279

– odbiorczy  269–270

– przewodzeniowy  269–270

855

Skorowidz

Niedotlenienie  86, 99, 121, 126

– okołoporodowe  156–158, 193, 194

– w przebiegu zatruć  99

Niedowład  20

– Erba  42

– Klumpkego  452

Niedożywienie  7

Niemanna−Picka choroba  358, 359, 522, 523,

536, 818

Nieprzytomność  6

Nietolerancja pokarmowa  310, 338

Niewydolność krążenia  12, 111–112, 123, 126

– nerek nerkowa  650

– – ostra  666–670

– – przednerkowa  650

– – przewlekła  671674

– – – niewyrównana  672, 673

– – – schyłkowa  672, 673–674

– – – utajona  672

– – – wyrównana  672

– – u noworodka  649

– oddechowa  142

– – obturacyjna  110

– – ostra  110–111

– – ośrodkowa  110

– – restrykcyjna  110

– serca  206–209

– – ostra  207, 208–209

– – przewlekła  208

– wątroby ostra  362–364, 377, 379

– – przewlekła  369–370

Nieżyt nosa alergiczny  225–226, 308–309

– – – całoroczny  226, 309

– – – sezonowy  225–226, 309

– – infekcyjny ostry  224

– – – przewlekły  224–225

Nifedypina  651

Nijmegen zespół  565–566

Nitrofurantoina  682

Nitroprusydek sodu  109, 651

Nondysjunkcja  68

Noonan zespół  57, 498

Noradrenalina  109

Norwalk wirus  331

Nos, badanie przedmiotowe  9

– ciało obce  234–235

– krwawienie  233–234, 278, 279

– krwiak przegrody  232–233

– nieżyt alergiczny  225–226, 308–309

– – – całoroczny  226, 309

– – – sezonowy  225–226, 309

– – infekcyjny ostry  224

– – – przewlekły  224–225

– ropień przegrody  232–233

– siodełkowaty  147

– urazy  231–233

– zapalenie błony śluzowej  224

Noworodek, badanie kliniczne  132–133

– choroba hemolityczna  188–190

– choroby układu oddechowego  168–179

– drgawki  158–160

– fototerapia  186–187

– krwawienie dokomorowe  160–161

– masaż serca  139

– nadciśnienie tętnicze  651

– nerki  647–651, 694

– niedokrwistość  179–182

– niewydolność nerek  649

– masa urodzeniowa bardzo mała  136

– – – – ekstremalnie mała  136

– – – mała  136

– policytemia  190–191

– posocznica  141–143

– przetaczanie krwi  181

– resuscytacja  137–140

– stan ogólny  131–136

– toczeń rumieniowaty  763–764

– transfuzja wymienna  186–187

– wodogłowie  162

– wywiad lekarski  134

– zakażenia bakteryjne  140–148

– – układu moczowego  145, 650

– – wirusowe  148–156

– zakrzep żyły nerkowej  649–650

– zapalenie opon mózgowo−rdzeniowych

ropne  143–144

– – płuc  144

– – spojówek  145–146

– żółtaczki  182–188

Nowotwory, chemioterapia  607–608

– leczenie chirurgiczne  606

– radioterapia  606–607

– wątroby  637–639

Nukleosom  50

Nukleotyd  48

Nycturia 404

Nystatyna  259

O

Objaw  40

– Babińskiego  41

– Barlowa  21

– Blumberga  18, 45

– Brudzińskiego dolny  42

– – górny  42

– Chełmońskiego  18

856

Skorowidz

– Chvostka  42, 44, 385

– Gowersa  797

– Graefego  10

– Hechta  702

– Hornera  622

– Janewaya  217

– Jaworskiego  18

– Kerniga  42

– Lasegue’a  21

– Moebiusa  10

– Ortolaniego  21

– patognomoniczny  43

– – ujemny  43

– podmiotowy  43

– przedmiotowy  43

– Raynauda  769

– Rowsinga  18

– Stellwaga  10

– Trousseau  385

Objawy oponowe  42

– otrzewnowe  18

– tężyczkowe  42, 44

Obojnactwo prawdziwe  486, 487–488

– rzekome  486

– – męskie  487

– – żeńskie  486–487

Obrzęk krtani  244

– mózgu  123, 127, 416–417

– naczynioruchowy  306, 307–308

– naczyniowy  8

– powiek zapalny  229

– Quinckego  244, 308

Obrzęki  12

Ochrzęstna małżowiny usznej, zapalenie

256–257

Oczodół, naczyniak  781

– ropień  229–230

– – podokostnowy  229

– zapalenie tkanek miękkich  229

Odczyn Coombsa  181, 185, 189, 582

– FTA−Abs  147

– hemaglutynacji biernej  147

– tuberkulinowy  286, 287, 711–713, 736, 738

– USR  147

– VDRL 147

Oddech Kussmaula  414

Odma opłucnowa u noworodka  172–173

– śródścienna  192

Odpływ pęcherzowo−moczowodowy  681,

683, 690

Odporność, niedobory wrodzone  549–573

– – – współistniejące z innymi schorzeniami

563

– niedobór pospolity zmienny  553, 555–556

– – zasady opieki  569

– – złożony ciężki  557–561

– nieswoista  550–551

– – komórkowa  550

– swoista  551–552

– – komórkowa  552

Odpryskowce  53

Odra  719–720

Odruch  40

– chwytny dolny  41

– – górny  41

– Galanta  41

– kaszlowy  117

– Landaua  41

– Moro  41

– obejmowania  41

– oczno−mózgowy  117

– płaczu  40

– podparcia  41

– rogówkowy  117

– ryjkowy  40

– skręcania tułowia  41

– ssania  40

– szukania pokarmu  40

– wymiotny  117

Odruchy toniczne błędnikowe  41

– – szyjne  41

Odtrutki  100–101

Odwarstwianie siatkówki  780

Odwodnienie  7

– ocena  332

Odżywienie  7

Oko białe  606

Okrężnica, zarośnięcie  320

Oksydaza siarczynu, niedobór  523

Oktreotyd  354

Okulary Bartelsa  272

– Frenzla  272

Oligodendroglioma 619

Oligohydramnios 647

Omdlenie  215–216

– kardiogenne  215–216

– wazowagalne  215

Omeprazol  330

Oparzenie przełyku  274–276

Operacja Kasaiego  358

Opłucna, tarcie  28

– zapalenie gruźlicze  709–710, 736, 738

Opony mózgowo−rdzeniowe, zapalenie

826–833

– – – gruźlicze  710

– – – ropne u noworodka  143–144

857

Skorowidz

Opryszczka u noworodka  148–149

– zwykła  724–726

Opukiwanie głowy  22

– jamy brzusznej  25

Orcyprenalina  215

Ortolaniego objaw  21

Osierdzie, tarcie  30

– zapalenie  218–219

– – zaciskające  218, 219

Oskrzela, ciało obce  254–255, 278, 279

Osłuchiwanie brzucha  32

– płuc  26–28

– serca  28–32

– tarczycy  26

Ospa wietrzna  720–720, 737, 738

– – u noworodka  149–150

Osteosarcoma 632–633

Otrzewna, zapalenie gruźlicze  286, 287

Otyłość  503–514, 518, 519

– podwzgórzowa  511

– polekowa  512

– powikłania  506–508

– profilaktyka i leczenie  512–514

– prosta  508–509

– trzewna  505–506

– wtórna  509–510

Owsica  730–731

Owsik ludzki  730

P

Pachygyria 825

Padaczka  789–797

– idiopatyczna  789

– miokloniczna młodzieńcza  795–796

– – rodzinna  63

– nieświadomości dziecięca  794–795

– – młodzieńcza  795

Pancreas anulare 322

– divisum 322

Panuveitis 782

Papile’a klasyfikacja krwawień doko−

morowych  161

Paracenteza  262

Paracetamol  112

Paramyxovirus 723

Parathormon  382, 383, 384, 385, 389, 390

– niedobór  469–470

Parvovirus 148, 153

– B19  153, 723

Pasmo Ladda  320

Pataua zespół  65–66

Pelikaeusa−Merzbachera choroba  552

Pełzakowica  729

Penicylamina  101, 368

Penicylina  148

– benzylobenzatynowa  760

– fenoksymetylowa  760

– krystaliczna  101

Penicylinaza  101

Peptyd glukagonopodobny  504

– jelitowy wazoaktywny  351

Perlmana zespół  626

Pertussis 701

Perystaltyka  32

Peutza−Jeghersa zespół  345, 351, 375

Pęcherz moczowy, wynicowanie  694

– – zapalenie  680–681

Pęcherzyk żółciowy, wady  321

Phaeochromocytoma 465

Pierścień Kaysera−Fleischera  368

– limfatyczny Waldeyera  237

Piętnowanie rodzicielskie genomu  60–61, 82,

83

Piknolepsja  794–795

Pirazynamid  714, 715

Pirqueta skala  10,0 43

Pirydoksyna  160

Pirymetamina  156

Piski  28

Pityrosporum ovale 743

Plamica małopłytkowa idiopatyczna  599–600

– polekowa  597

Plamki Brushfielda  69

– Rotha  217

Plamy cafe au lait 809

Plauta−Vincenta angina  238

Pląsawica  759

– Huntingtona  60

Plummera choroba  443, 444

Płeć, różnicowanie, czynniki genetyczne

483–484

– – fizjologia  483–485

– – narządów płciowych wewnętrznych  484

– – – – zewnętrznych  484–485

– – zaburzenia  483–488

Płonica  702

Płuca, granice  23

– krzywicze  543

– mokre  172

– opukiwanie  22–24

– osłuchiwanie  26–28

– zapalenie bakteryjne  282–284, 287

– – gronkowcowe  283

– „mleczne”  170

– – pneumokokowe  282–283

– – serowate ostre  709

858

Skorowidz

– – u noworodka  144–145

– – wirusowe  284

– – związane z wentylacją sztuczną  145

Płukanie żołądka  97

Płyn mózgowo−rdzeniowy, badanie  828

Płynoterapia  102–103, 109, 122, 126

Płynotok nosowy  232

Płytki krwi, wartości prawidłowe  597

Pneumatosis intestinalis 192

Pneumocystis carinii 141, 145

Pobieranie narządów  118

Pobudzenie nawrotne  210

Poduszki Bichata  7

Podwzgórze  431

Pojemność płuc życiowa forsowna  297

Pokrzywka  306–307

– immunologiczna  306

– nieimmunologiczna  306

– ostra  306–307

– przewlekła  306–307

Policytemia  578–579

– u noworodka  190–191

Polihydramnios 647

Polimicrogyria 825

Poliomyelitis 718

Poliploidia  65, 67

Polipowatość młodzieńcza  345

– rodzinna gruczolakowa  345–346, 351, 376

Polipy jelita grubego młodzieńcze  344–345

Polydypsia 404

Polyphagia 404

Polyuria 404

Pompego choroba  523, 535

Poradnictwo genetyczne  526–527

Porażenie  20

– dziecięce nagminne  718

– kurczowe obustronne  787

– mózgowe dziecięce  787–789, 836, 838

– nerwów okoruchowych postępujące  63

– nerwu twarzowego  272–273

– – – usznopochodne  263–264

– połowicze  787

– – obustronne  787

– prądem elektrycznym  86

– splotu barkowego  42

– strun głosowych  248

Posocznica  699–700

– noworodkowa  141–143

Potas, podaż w kwasicy ketonowej  416

– – – żywieniu pozajelitowym  398

Potencjały wywołane słuchowe  271

Potówki poporodowe  8

Potta guz  231

Potter sekwencja  53

Potworniak dojrzały  635

– złośliwy  635

Potylica, rozmiękanie  15

Powieki obrzęk zapalny  229

Pozycja bezpieczna  92

– frankfurcka  496

Półpasiec  721

– uszny  259–260

Pradera−Willego zespół  72, 73, 82, 83, 403,

498, 509–510

Pralidoksym  101

Pranercze  647

Prawa Mendla  54, 56, 60, 63

Prednizolon  301, 302, 654, 752, 760, 768

Prednizon  342, 388, 654, 752, 765, 768

Pringle’a guzki  811

Prolactinoma 438

Prolaktyna (PRL)  430–431

Prolaktynostatyna (PIH)  431

Pronephros 647

Proopiomelanokortyna (POMC)  430

Propafenon  211

Propionibacterium acnes 743

Propranolol  211, 213, 215, 372, 377, 379,

445, 651

Prosaki  8

Prostaglandyna E1  164, 202

Proteus 144, 258

– mirabilis 680

Protruzja szczęki  8

Próba bezdechu  117–118

– hiperwentylacji  198

– kaloryczna  117

– Rinnego  271

– Romberga  272

– tlenowa  197–198

– Valsalvy  211

– Webera  271

Przeciwciała anty−HBcAg  360–361

– anty−HBeAg  361

– anty−HBsAg  361

– anty−HCV 361, 365

– anty−HDV 361

– anty−HEV 361

Przednercze  647

Przegroda międzykomorowa, ubytek  167

– międzyprzedsionkowa, ubytek  167

– przezroczysta, torbiel  825

Przełom cholinergiczny  806

– nadciśnieniowy  687–689

Przełożenie wielkich pni tętniczych  164, 165

Przełyk, achalazja  327–328

859

Skorowidz

Przełyk Barreta  323, 326

– ciało obce  274

– oparzenie  274–276

– przepuklina rozworu  327

– zarośnięcie  319

– żylaki  372–374

Przepływ wydechowy szczytowy  297

Przepony krtaniowe  247

Przepuklina czaszkowo−mózgowo−oponowa

823

– czaszkowo−oponowa  823

– oponowa  162

– oponowo−rdzeniowa  162–163, 822

– przeponowa wrodzona  169

– rozworu przełykowego  327

Przerost migdałka gardłowego  241–242, 277,

278

– – podniebiennego  242–244

– – – jednostronny  244

– nadnerczy wrodzony  457–460

– – – zależny od niedoboru lub braku akty−

wności 11−beta−hydroksylazy  460

– – – – – – – – – 21−hydroksylazy  457–460

Przesączanie kłębuszkowe  648, 671, 672, 694

Przeszczep wątroby  374–375

– – wskazania  364, 374

Przetaczanie krwi u noworodka  181

Przewód Müllera  484

– nosowo−łzowy, niedrożność  781

– pokarmowy, ciało obce  324–325

– – krwawienie  322–324

– – wady  319–322

– słuchowy zewnętrzny, zapalenie ograniczo−

ne  257

– tętniczy przetrwały  167–168

– Wolffa  484

Przysadka, budowa i czynność  430–431

– gruczolaki wytwarzające prolaktynę  438

– hormony glikoproteinowe  488, 490

– niedoczynność somatotropinowa  434–436,

512

– – – postacie nieklasyczne  436

Przytarczyce, choroby  469–475

– nadczynność 472

– – pierwotna  387, 388

– – trzeciorzędowa  542

– – wtórna  387, 388

– niedoczynność  469–472, 540–541

– – idiopatyczna  384

– – prawdziwa  540

– – rzekoma  470, 540, 541, 663

– – rzekomo−rzekoma  470

– – wrodzona  384, 540

Przytomność, utrata  112–113

Przyusznice, zapalenie nagminne  723–724

Pseudohermaphroditismus 486

– femininus 486–487

– masculinus 487

Pseudohipoaldosteronizm  461

Pseudohypoparathyroidismus 470

Pseudomonas 141

– aeruginosa 256, 680

Pseudopseudohypoparathyroidismus 470

Punkt Erba  29, 31