Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта
Bank faoliyatini tashkil qilish va bank tarkibi
Yüklə 1,71 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
1.3. Bank faoliyatini tashkil qilish va bank tarkibi [10]. Banklarning bajaradigan vazifalari va ko‘rsatadigan xizmatlari hajmi ularning katta-kichikligiga, ustav kapitalining hajmiga va ixtisos- lashuviga bog‘liq. Ular uch xil bo‘ladi: mayda, o‘rta va yirik banklar (ustav kapitalining hajmiga qarab bo‘lishi mumkin). Kichik va o‘rta banklar asosan mayda va o‘rta hajmdagi xo‘jalik subyektlariga xizmat ko‘rsatib, bu banklarning asosiy vazifasi xususiy shaxslardan mablag‘larni depozitlarga qabul qilib olish, mayda korxo- nalarga turli kreditlar berishdan iborat. Bunday banklar ko‘p hollarda quyidagi tashkiliy chizmaga ega (4-chizma). 4-chizma. Kichik va o‘rta banklarning tashkiliy chizmasi. Tijorat krediti bilan shug‘ul- lanuvchilar Iste’mol kreditlari bilan shu- g‘ullanuvchi xodimlar Kredit bo‘- limlari Yuqori rahbariyat (direktorlar kengashi raisi, prezident yoki ijro etuvchi direktor ham shu tarkibda) Operatsion buxgalterlik bo‘limi Marketing va mab- lag‘larni safarbar qilish bo‘limi Trast bo‘limi Buxgalteriya hisobi va audit bo‘limi Kassirlar Xususiy shaxslar manfaati uchun joriy qilingan trastlar Operatsiyalar cheklar, kli- ring, buxgal- teriya provod- kalari, schyot- larni tekshi- rish, mijozlar shikoyatlarini ko‘rib chiqish Korxonalar manfaati uchun joriy qilingan trastlar Yangi schyotlar Reklama va rejalashtirish Investitsiya bo‘limi Bankning aksiyalarini sotish Boshqa kor- porativ tash- kilotlar ak- tsiyalarini sotib olish Pul muomalasi bo‘limi Naqd pul- larni omo- natlarga jalb qilish Pul tu- shumlari va chiqimlari bilan ishlash 19 Kichik va o‘rta banklar faoliyatini direktorlar Kengashi nazorat qiladi va bank rahbari muntazam ravishda ularning oldida hisobot berib boradi. Mayda va o‘rta banklar faoliyatining yaxshi-yomon bo‘lishi uni oqilona boshqarish bilan birga ular joylashgan hududga hamda mijozlar sifatiga bog‘liq. Bunday banklar asosan juda yuqori bo‘lmagan tavakkalchilik bilan ishlaydilar. Yirik banklarning tuzilishi mayda banklar tuzilishidan umuman farq qiladi (5-chizma). Ular odatda bank-xolding kompaniyalariga, ya’ni bir nechta yirik banklar va moliya institutlari uyushmasiga bo‘ysunadi. Ularning aksiya- dorlari kuzatuv Kengashini saylaydilar va bu Kengash bank-xolding kompaniyalariga qarashli moliya institutlari ustidan nazorat olib boradi. Bank-xolding kompaniyasi Kengashining bir nechta a’zolari bu kompa- niyaga qarashli banklar Kengashlarining a’zolari ham bo‘lishi mumkin. Yirik banklarning eng katta muammosi – boshqarish muammosidir: rahbariyat o‘zining banki faoliyati haqida to‘liq ma’lumotlarga ega bo‘ladi, lekin bo‘limlar faoliyatlari bilan yaxshi tanish bo‘lmaydilar. Bank xizmatlari keng qamrovli bo‘lganligi tufayli mavjud jiddiy muam- molar haftalar, hatto oylar davomida sezilmasligi mumkin. Yirik bank- larning mayda banklardan ustunligi shundaki, ular turli va ko‘p sonli mijozlarga, bozorlarga xizmat qiladilar. Yüklə 1,71 Mb. Dostları ilə paylaş:
|