Zil o L a X u do y ber g a n o V a X a yru lla h a m id o V turk tilining



Yüklə 10,44 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə212/333
tarix03.09.2023
ölçüsü10,44 Mb.
#141311
1   ...   208   209   210   211   212   213   214   215   ...   333
Turk tilining nazariy grammatikasi. Xudayberganova Z, Hamidov X

(-da, -de, -ta, 
-te)da b o iad i: 
BUrada,
bu Bozyaka 
baglarmda btiyiidu. - Bu у erda, bu B o ‘zyoqa b o ‘ylarida
о ‘sib-ulg ‘aydi.
2.
Ish-harakatning boshlanish о‘mini bildiruvchi o ‘rin hollari 
chiqish kelishigi shaklidagi 
(-dan, -den, -tan, -ten) 
so‘z bilan 
ifodalanadi: 
D iyabakir’dan M usul’a, Musul'dan H am kin’a, oradan
B a g d a t’a, K e rb e la ’y a git mi}. - Diyobakirdan Musulga, Musuldan
Xonikinga, и yerdan Bag ‘dodga, K arbaloga о ‘tgan.
3. Harakat, holat yo‘nalgan o ‘rin-joyni anglatuvchi o ‘rin hollari 
jo ‘nalish kelishigi shaklida 
(-(y)a, -(y)e) 
boiad i: 
Tam о sirada kadmh
erkekli sekiz on ki.plik bir grup 
bahpeye girdi
(Y.K.K.). 
—Xuddi о ‘sha
p a ytda ayol-erkakdan iborat sakkiz-o ‘n kishilik bir guruh odam boqqa
kirdi.
4. Ish-harakatning o ‘rni chegarasini bildiruvchi o ‘rin holi 
jo ‘nalish kelishigidagi so‘zning 
kadar - qadar 
koinakchisi bilan
205


ishlatilishidan yuzaga keluvchi so'zshakli bilan ifodalanadi: 
Suriine
surtine lam bam n yan m a kadar gittim. - Surinib-surinih lampaning
yonigacha bordim.
5. 
Ish harakatning bajarilish o ‘rnini aniq ko‘rsatuvehi o ‘rin 
holi 
-daki, -deki 
qo‘shimchalarini oladi va 
neredeki? - qayerdagi?
so'roqlariga javob beradi.O 
vakit 
Ye§ilkdy’deki kogkumuzde
oturuyorduk.
-
О ‘sha vaqtda Yashilko 'ydagi ко ‘shkimizda yashar
edik.
0 ‘rin holi tuzilishigako‘ra uch x ilb o ‘lishi mumkin: 1. 1. Sodda 
o ‘rin holi. 2. Tarkibli o ‘rin holi. 3. Murakkab o ‘rin holi.

Yüklə 10,44 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   208   209   210   211   212   213   214   215   ...   333




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin