Odam anatomiyasi

68. Ponasimon suyakning topografiyasi; 
pastdasn ko’rinishi. 
tanglay chodirini taranglovchi muskul, 
m. 
tensor veli palatini, 
ning tutamlari brikadi.) 
ponasimon suyak qiltanog’ining ichkarisida 
katta qanotning orqa qirrasida bilan chakka 
suyagining toshsimon qismi, 
pars petrosa,
orasida ponasimon-toshsimon yoriq, fissura 
sphenopetrosa, joylashib u medial tomonda 
joylashgan 
qaltirobchi(siltanuvchi) 
teshik, 
foramen tacerum, 
ga(ras. 111, 117) davom 
etadi. Qurutilmagan kallada bu yoriq tog’ay 
to’qimasi bilan to’lgan bo’lib – ponasimon-
toshsimon 
sinxondroz, 
synchondrosis 
sphenopetrosa,
deb ataladi. 
Qanotsimon o’simtalar, processus pteygoidei 
(ras. 65-67) ponasimon suyak katta qanotining 
tansi bilan brikkan joyidan chiqib pastga tomon 
yo’naladi. Ular ikkita plastinkadan – lateral va 
medial tashkil topgan. Lateral plastinka, lamina 
lateralis (processus pterygoidei), nisbatan 
kengroq, ammo medial plastinkadan kalta va 
yupqaroqdir.( uning tashqi yuzasidan lateral 
qanotsimon muskul, m. pterygoideus lateralis, 
boshlanadi). 
Medial 
plastinka, 
lamina 
medialis(processus 
pterygoidei), 
lateral 
plastinkaga qaraganda uzun va yo’g’on. Ikkala
plastinkaning oldingi qismi bir biri bilan 
qo’shilgan orqa qismi esa ajiralgan bo’lib 
qanotsimon chuqurcha, fossa pterygoidea, ni 
chegaralab 
turadi.(bu 
yerdan 
medial 
qanotsimon muskul, 
m.pterygoideus medialis,
boshlanadi). Ikkala plastinkaning pastki 
qismlari pastki qismi qo’shilmaydi aksincha bir 
biridan 
qanotsimon 
o’yma, 
incisura 
pterygoidea, 
bilan chegaralanib turadi. Bu 
o’ymada 
tanglay 
suyagining 
piramidal 
o’simtasi, 
processus pyramidalis,
yotadi.
Medial plastinkaning erkin tomomlangan uchi 
pastga va tashqariga qaragan qanotsimon 
ilmoq, hamulus pterygoideus, hosil qilib 
tugaydi. Bu ilmonqchaning tashqi tomonida 
qanotsimon ilmoqning egatchasi,
 sulcus hamuli 
pterygoidei
,(bu egatchadan tanglay chodirini 
taranglovchi muskul, 
m. tensor veli palatini,
ning payi o’tadi) joylashgan. 
Medial plastinkaning orqa yuqorigi qismi 
o’zining asosiga tomon kengaygan bo’lib bu 
yerda 
uzunchoq 
shakilda 
qayiqsimon 
chuqurcha, 
fossa scaphoidea, 
joylashadi. 
Qayiqsimon chuqurchaning tashqi tomonida 
chuqur bo’lmagan eshitish nayining egatchasi, 
sulcus tubae auditivae, joylashib lateral 
tomondan katta qanot orqa qirg’og’ining pastki 
tuzasiga o’tadi va ponasimon suyakning 
qiltanog’igacha yetadi( bu egatchada eshituv 
nayining tog’ay qismi joylashadi). Qayiqsimon 
chuqurchadan tepada va medial tarafda 
qanotsimon kanal, canalis pterygoideus, ga 
davom etuvchi teshik (undan tomir va nervlar 
o’tadi) 
joylashgan. 
Bu 
kanal 
sagittal 
yo’nalishda qanotsimon o’siqning o’rtasidan 
yo’nalib, katta qanotning yuqorigi jag’ 
yuzasiga 
ya’ni 
qanotsimon-dimog’ 
chuqurligining orqa devoriga ochiladi. 
Qanotsimon o’siqning oldingi yuzasi yuqorigi 
jag’ bilan qanotsimon-yuqorigi jag’ choki, 
sutura sphenomaxillaris,
ni (ras.125)hosil 
qiladi.