4. Ishlab chiqarish m ikroiqlim ining gigiyenik normalari nimalarga b o g iiq ? 5. Ishlab chiqarishdagi m o ia d il ob-havo sharoiti qanday yaratiladi? 6. Ishlab chiqarish changlari deganda nimalami tushunasiz? 7. Pnevm okonioz qanday kasallik? 8. Ishlab chiqarish changlariga qarshi qanday tadbirlar q oilan ilad i? 9. Ishlab chiqarishdagi zaharli moddalarning ishchilarga ta’siri qanday? 10. Ish zonasidagi zaharli moddalarga qarshi qanday tadbirlar q o ila n ila d i0 49
IV BOB ISHLAB CHIQARISHDA MUQOBIL MUHITNI TA’MINLASH 4.1. Mehnatni muhofaza qiiish rung huquqiy asoslari Mehnatni m uhofaza qiiish quyidagi manbalarda k o ‘zda tutilgan: - 0 ‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi; - 0 ‘zbekiston Respublikasining «Mehnatni m uhofaza qiiish» Qonuni; - 0 ‘zbekiston Respublikasining «Mehnat qonunlari kodeksi»; - Texnika xavfsizligiga oid m e ’yorlar, qoidalar, standartlar va y o ‘riq- nomalar. Mehnatni m uhofaza qilishning qator masalalari Konstitutsiyada o ‘z aksini topgan. Jumladan, 0 ‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining, IX bobi fuqarolaming iqtisodiy va ijtimoiy huquqlarini him oya qilishga qaratilgan b o ‘lib, 36-m oddada «Har bir inson qonunda k o ‘rsatilgan tartibda mehnat qiiish, erkin kasb tanlash, qulay sharoitlarda mehnat qiiish va ishsizlikdan him oyalanish huquqiga egadir» deb k o ‘rsatib o ‘tilgan. Ushbu bobning 37-m oddasida «Barcha ishlayotgan fuqarolar dam olish huquqiga egadir, Ish vaqti va haq to ‘lanadigan mehnat ta ’tilining muddati qonun bilan belgilanadi». 38-m oddada esa «Har kim qariganda, mehnat layoqatini y o ‘qotganda, shuningdek, boquvchisini yo'qotganda va boshqa
