O‘zbekistondagi data-
markazda serverlari
joylashtirilgan
kompaniyalar
Xizmat taqdim etuvchi
kompaniya elektron
manzili
Faoliyat boshlagan yili,
xizmatlar turi
Tarif turi
1. Uzhosting
http://uzhosting.com
Biznesda: 2009 yildan
boshlab.
Uzhosting ARS-Inform
kompaniyasidan
PHP/MySQL xosting
Toshkent Moliya instituti
R.H. Ayupov va G.R. Boltaboeva
xosting xizmatlarini
taklif etadi. Uzhosting
kompaniyasi Unix
platformasida xosting,
ajratilgan VPS virtual
serveri co-location
xizmatlari.
2. BCC
http://new.bcc.uz/ru/pr
ovider/domen-
hosting.html
Biznesda: 1995 yildan.
BCC kompaniyasi Unix
va Windows
platformasida xosting.
Serverlari Toshkentda
joylashgan.
PHP/MySQL xosting
3. Megahosting
http://megahosting.uz
Biznesda: 2007 yildan
boshlab.
Megahosting
kompaniyasi Unix
platformasida xosting,
co-location xizmatlari.
PHP/MySQL xosting
4. TuronCloud
https://tcloud.uz/
Biznesda: 2015 yildan.
TuronCloud -
TuronTelecom internet
provayderidan xosting.
PHP/MySQL xosting
5.
Uzinfocom
Data-
markaz
http://dc.uz
Biznesda: 2009 yildan.
Uzinfocom ma’lumotlar
markazi Unix
platformada virtual
xosting, ajratilgan VPS
virtual serveri co-
location xizmatlari.
PHP/MySQL xosting
6. Sarkor Telecom
http://hostim.uz/
Biznesda: 2005 yildan.
Hoster kompaniyasi
Sarkor Telecomdan
xosting xizmatlari.
Hoster Unix
platformada virtual
xosting taqdim etadi.
PHP/MySQL xosting
7.UztelecomDataCenter
http://uzdc.uz
Biznesda: 2010 yildan.
Uztelecom (Uznet)
ma’lumotlar markazi
Unix platformada
virtual xosting,
ajratilgan VPS virtual
serverva co-location
xizmatlarini taqdim
etadi.
PHP/MySQL xosting
8. Sharq Telekom
http://st.uz/hosting
Biznesda: 2003 yildan.
Kompaniya Unix
platformada virtual
xosting, ajratilgan VPS
virtual server va co-
location xizmatlarini
taqdim etadi.
PHP/MySQL xosting
9. vClouds
https://vclouds.uz
Biznesda: 2016 yildan
boshlab.
IT-infratuzilishni
optimallashtirish,
rivojlantirish va mijoz
AT xarajatlarini
kamaytirish
innovatsion yechimlarni
taqdim etadi.
MySQL,
PHP,
Perl,
Python xosting
Toshkent Moliya instituti
R.H. Ayupov va G.R. Boltaboeva
10.Billur
http://billur.com
Biznesda: 2003 yildan.
Avvalgi Active Cloud.
Linux va Windows,
IaaS, SaaS, SSL
sertifikatlar, server
ijarasi xizmatlari.
Serverlari Uzbekiston
va Rossiyada
joylashgan.
PHP/MySQL
xosting
Boshqaruv
paneli:
Plesk Panel 12.5 2
11. AHOST
@Host http://ahost.uz
Biznesda: 2010 yildan
boshlab. Serverlari
O‘zbekiston hududida
TAS-IX tarmog‘ida
joylashgan
PHP/MySQL xosting
12. UzScinet
https://micros.uz/intern
et/hosting/web-hosting/
Biznesda: 2009 yildan.
SCINET INFO
SYSTEMS
kompaniyasi Unix
platformada virtual
xosting, co-location
xizmatlari.
PHP/MySQL xosting
13. Arsenal D
http://arsenal-d.uz
Biznesda: 2004 yildan
boshlab. Linux
operatsion tizimida ish
yurituvchi xosting
xizmatlari. Shartnoma
tuzish minimal muddati
1 yil.
MySQL xosting
14. Regname
http://regname.uz/
Biznesda: 2012 yildan
boshlab.
“Qoraqalpog‘iston
kompyuterlashtirish
markazi” davlat unitar
korxonasi.
PHP/MySQL xosting
9.3. Buyumlar interneti (Internet of Things - IoT)ning mohiyati va ishlatilishi
Hozirgi paytda biz insoniyat va jamiyat hayotining texnologiyalar bilan
boyishining yanada kuchayishiga jonli guvoh bo’lib turibmiz. Informatsion va
telekommunikatsion texnologiyalar nafaqat zamonaviy insonning yashash tarzi
bo’lib qoldi, balki, u zamonaviy biznes jarayonlarni tashkil qilish uchun zaruruiy
bo’lgan texnologik platforma ham bo’lib qoldi. Smartfonlarning faol rivojlanishi,
gadjetlar uchun (layfflogging tizimlari va devayslar) mobil ilovalar hosil bo’lishi
hozirning o’zidayoq inson hayotining turli jihatlarini tezkor kuzatish, belgilash,
fiksatsiya qilish va saqlashga imkon beradi. Bular doimiy kontaktlar ruyhati, ish
funktsiyalarining ketma-ket bajarilishi, bank transaktsiyalarini bajarish, oxirgi
haridlar haqidagi ma’lumotlardan boshlab to insonning fizik va emotsional
holatigacha bo’lishi mumkin. Yangi information texnologiyalar ma’lumotlarni
yig’ish, saqlash, agregatsiya qilish va yig’ilgan ma’lumotlarni almashinishni
Toshkent Moliya instituti
R.H. Ayupov va G.R. Boltaboeva
insonning minimal ishtirokida amalga oshirishga imkon beradilar. Shuning uchun
ham ushbu texnologiyalar to’rtinchi sanoat inqilobining drayverlari bo’lib
hisoblanadilar. Ushbu inqilob masalalariga bag’ishlangan Davos jahon halqaro
iqtisodiy forumida muhokama qilingan texnologiyalardan biri buyumlar interneti
(
The Internet of Things
) kontseptsiyasi bo’lib, forumda bu bilan bog’liq bo’lgan
masala va muammolar hamda bu texnologiyaning zamonaviy jamiyat iqtisodiy,
ijtimoiy va madaniy landshaftiga ta’siri muhokama qilindi. Bu kontsetsiya nafaqat
material dunyo predmetlarini ular orasida ma’lumot almashinish uchun internet
vositasida birlashtira oladi, balki insonlarning yashash va ish joylarida o’zlarini
qanday tutishlari haqidagi ma’lumotlarni tahlil qilishga ham imkon beradi.
Davosdagi forum tomonidan tayyorlangan tahlilga ko’ra, buyumlar interneti mobil
internet,
Big Data
, tiklanadigan energiya manba’lari bilan bog’liq yangi materiallar
va texnologiyalar, kraudsorsing, peer-to-peer platformalar hamda bulutli
texnologiyalar bilan bir qatorda to’rtinchi sanoat revolyutsiyasining
top-5
texnologik drayverlaridan biri bo’lib hisoblanadi. Avvalroq buyumlar internet
(
IoT
)
Gartner
(
Gartner’s 2015 Hype Cycle for Emerging Technologies
) ilmiy-
tadqiqit kompaniyasi tomonidan ikki ming texnologiyalar orasidagi eng kerakli,
mijozlar bilan juda yaxshi teskari aloqani amalga oshirib beradigan, mahsulot va
hizmatlarning sifatini yaxshilay oladigan texnologiya sifatida aytib o’tigan edi.
Ammo shuni ham aytib o’tish kerakki,
IoT
kontseptsiyasi oldin ham ba’zi bir
texnologik loyihalar (
aqlli uy, shahar transportini boshqarishning avtonov
tizimlari, zaridlarning individual datchiklari, insonlarning fizik xolatini kuzatib
boradigan ilovalar
) amalga oshirilganida bir predmetlarni boshqalari bilan ulash
vositasi sifatida amalda qo’llanilar edi. Qandaydir muddat davomida bunday
loyihalar turli yo’nalishlarda
(shahar boshqaruvida, sog’liqni saqlashda, ta’limda,
tijoratda
) parallel ravishda rivojlangan edilar. Ammo infratuzilmalarning yetarli
darajada rivojlanmaganligi va tarmoqlarning quvvati yetarli emasligi ularni
birlashtirishga va ma’lumotlarni inson ishtirokisiz bir qurilmadan boshqasiga
uzatishga
imkon
bermadi. O’z-o’zini msolashtiruvchi tarmoqlar va
bioalgoritmlardan foydalanuvchi
IoT
kontseptsiyasining amalga oshirilishi
Toshkent Moliya instituti
R.H. Ayupov va G.R. Boltaboeva
trillionlab mijozlar bazasi bo’lgan tarmoqlararo ma’lumot almashinish imkonini
berdi. Atrof-muhitdagi buyumlarni birlashtirish bo’yicha
IoT
imkoniyatlari
ko’lamini ko’rsatish uchun quyidagi ma’lumotlarni keltiramiz: Halqaro simsiz
aloqa ilmiy forumi bashoratlariga ko’ra, 2020 yilgacha bitta tarmoqqa ulanadigan
buyumlar soni yeti tirillionga yetishi mumkin ekan.
Cisco
kompaniyasi esa joriy
o’n yillikda internetga ulanadigan qurilmalarning sonini pul ko’rinishida $14,4
trillion dollar deb baholadi. Bu kompaniyaning ma’lumotlariga ko’ra, hozircha
jahondago 99% fizik qurilmalar hozircha bir-biri bilan ulangan emas, ammo, bu
biznesning rivojlanishi va o’sishi uchun juda katta imkoniyatlar yaratadi.
Bularning barchasi kelajakda buyumlar interneti iqtosodiyotining paydo bo’lishiga
olib keladi. Buyumlar soni 3-5 ming dona deb hisoblanadi va bu kelajakda 50
trillion buyumlarni bir information tarmoqqa ulanish mumkinligi istiqboliga olib
keladi. Shuning uchun ham bir qator ilmiy-tadqiqot kompanyalari va bir qancha
ko’zga ko’ringan olimlar buyumlar internetini tizimning yangi rivojlanish bosqichi
deb ko’ra boshladilar, chunki bu insonlarni, jarayonlarni, ma’lumotlarni va
buyumarni birlashtirish orqali insoniyatga cheksiz imkoniyatlar eshigini ochib
beradigan kontsetsiya va bu bilan bog’liq texnologiyalardir. Buyumlar internet
kontseptsiyasiga o’tishda tarmoq geterogen infratuzilma bo’lib qoladi. Unda
bioalgoritmlarning ishlab chiqarish quvvati an’anaviy marshrutlashtirish
algoritmlaridan ancha ko’p miqdorda bo’lib, ular simsiz o’z-o’zidan moslashuvchi
sun’iy intellect tizimlarnini ancha mukammallashtirishga imkon beradi. Keyingi
yillarda buyumlar internetining alohida tarmoqlarning (
sog’liqni saqlash,
havfsizlik, shahar infratuzilmasi
), biznes-modellarning tijoratlashtirishning
rivojlanishiga ta’siri ham kuchaydi. Keyingi paytlarda
IoT
texnologiyalarning
havfsizligini ta’minlashga katta ahamiyat qaratilmoqda, ammo bu ish
muammoning taxnologik va huquqiy tomonlari bilan chegaralanib qolmoqda. Bir
qancha ilmiy ishlarda esa buyumlar internetining ijtimoiy va ruhiy jihatlariga, shu
jumladan, jamiyat, tashkilot va insonga bo’lgan ta’siriga ham e’tibor qaratilmoqda.
IoT
texnologiyasining tarafdorlari va faol ishlatuvchilari uning rivojlanishiga
texnooptimizm nuqtai-nazaridan yondoshadilar va bu texnologiya ta’sirida inson
Toshkent Moliya instituti
R.H. Ayupov va G.R. Boltaboeva
imkoniyatlari cheksiz ravishda kengayishiga astoydil ishonadilar. Haqiqatan ham
mashinaviy texnologiyalar va inson imkoniyatlarining birlashishi insoniyat
rivojlanishi hamda uning salohiyoti oshishi uchun yangidan-yangi imkoniyatlar
yaratadi. Bu soha bo’yicha ko’zga ko’ringan mutaxassis D. Rouzning aytishicha,
texnologiyalar vositasida o’zgartirilgan ob’ekt nafaqat yangi kochga ega bo’ladi va
o’zining qo’llanilish imkoniyatlarini oshiradi, balki hayotimizni yanada to’liq
qiladi. Demak,
IoT
hayotimizga shunchalik chuqur kirib boradiki, inson uning
borligini ba’zida sezmay ham qoladi, bu esa hayotimizni yanada qulay qilishga
olib keladi. Ammo buyumlar internet hayotimizni qulay va to’liqroq qilish bilan
birgalikda atrof-muhitdagi narsa va predmetlar aktiv agentlarga aylanib qolib, turli
xildagi hayotiy xolatlarda inson o’rniga qarorlar qabul qilishni boshlaydilar. Bu esa
bir qancha noqulayiklar ham tug’dirishi mumkin albatta. Insoniy va mashinaviy
fikrlashning asta-sekin bir-biriga yaqinlashishi va bir-birining o’rnini bosa
boshlashi inson hayotining yagonalig, qaytarilmasligi va konfidentsialligiga
tajovuz qilgan holda ijtimoiy muammolarning kuchayishga olib keladi. Insonlar
orasidagi yaqin aloqalar asta-sekin yoqola boshlaydi, ba’zi bir guruh insonlar
exklyuziy shaxslar sifatida hayotdan o’rin ola boshlaydi va shu tufayli jamiyat
hayotida keskin qarama-qarshiliklar paydo bo’ladi. Bunday holatdan marketologlar
maqsadli segmentlar bilan muloqot qilishda va yangi marketing strategiyasi
yaratishda unumli foydalanishlari mumkin. Buyumlar internetining zamonaviy
inson identikligini ta’minlash to’g’risida fikrlaganda, ijod masalasini ham alohida
ko’rsatish talab etiladi. Buyumlar interneti iqtisodiyoti sharoitlarida inson
faoliyatini
standartlashtirish,
uning
faoliyatini
modellashtirish
kuchayib
boraveradi. Ammo endi bu amal insonlar tomonidan emas, balki, biomashinalar va
algoritmlar tomonidan amalga oshiriladi. Bunday sharoitlarda insoniy ijod va
kreativlikka o’rin qoladimi yoki yo’qmi – buni kelajak hal qiladi.
IoT
kontseptsiyasini va bu bilan bog’liq bo’lgan texnologiyalarni tadbiq qilish
ko’pchilik kompaniya va tashkilotlar uchun misli ko’rilmagan imkoniyatlar yaratib
beradi hamda ulardagi boshqaruv funktsiyalarini, faoliyatni tashkil qilishni va joriy
faoliyatni tubdan o’zgarib yuboradi. Buyumlar internetini o’z faoliyatiga tadbiq
Toshkent Moliya instituti
R.H. Ayupov va G.R. Boltaboeva
qilgan global kompaniyalar tajribasi ularda ishlab chiqarish samaradorligi keskin
o’sganligini ko’rsatdi, logistika, marketing, administrative jarayonlarga bo’lgan
harajatlarni esa keskin kamaytirish imkoniyatini berib, yangi turdagi korxonalar
tashkil qilishga imkon bermoqda (
4.0 Industriya
). Lekin bunday turdagi
texnologik yechimlarni amalga oshirish odam-mashina muloqotining va ijtimoiy
muloqotning yangi turlarini topishni talab qiladi. Masalan,
Dostları ilə paylaş: |