Bosh muharrir: Sharipov Qo‘ng‘irotboy Avezimbetovich Bosh muharrir o‘rinbosari: Karimov Norboy G‘aniyevich

M. A. Saparova
Urganch davlat universiteti iqtisodiyot yo‘nalishi talabasi 
Annotatsiya:
Maqolada korxonalarning raqamli marketingi bo‘yicha amaliy jihatlari, raqamli marketing vositalari hamda 
kompaniyalar faoliyatida raqamli marketing vositalarini takomillashtirish bo‘yicha marketing tadbirlari tahlili yo‘ritib beril-
gan.
Kalit so‘zlar:
raqamli marketing, marketing vositalari,SEO,SMM,SERM, Kontekstli reklama.
Аннотация:
В статье описаны практические аспекты цифрового маркетинга предприятий, инструменты цифрового 
маркетинга и анализ маркетинговых мероприятий по совершенствованию инструментов цифрового маркетинга в 
деятельности компаний.
Ключевые слова:
цифровой маркетинг, маркетинговые инструменты, SEO, SMM, SERM, контекстная реклама.
Abstract:
The article describes the practical aspects of digital marketing of enterprises, digital marketing tools and the 
analysis of marketing measures for improving digital marketing tools in the activities of companies.
Key words:
digital marketing, marketing tools, SEO, SMM, SERM, contextual advertising.
K I R I S H
Raqamli texnologiyalarning rivojlanishi davrida bilim va kasbiy ko‘nikmalarning o‘sish sur’ati jadal rivojlanib 
bormoqda. Ijtimoiy tarmoq foydalanuvchilarining faol o‘sishi va ichki marketing vositalarining yaratilishi biznesni 
rivojlantirishni oflayn formatdan raqamli-maydonga yo‘naltiradi.Shu bilan birga ijtimoiy tarmoqlar biznesni ken-
gaytirishga, hududlarga kirib borishga hissa qo‘shadi va reklama ko‘rsatkichlari samaradorligini baholash uchun 
tahlil vositalaridan foydalanishni ta’minlaydi.Demak,ijtimoiy tarmoq foydalanuvchilarining ham faol o‘sishi va 
ichki marketing vositalarining yaratilishi biznesni rivojlanishini oflayn formatdan raqamli-maydonga yo‘naltirishni 
joriy etishning nazariy va uslubiy asoslari va yondashuvlarini ishlab chiqish muhim ahamiyat kasb etadi.
A D A B I Y O T L A R TA H L I L I
Zamonaviy dunyoda potensial iste’molchiga ta’sir qilish usullari tez o‘zgarib bormoqda. So‘nggi yillarda 
eng ommabop usullaridan biri raqamli marketing bo‘lib, u nafaqat maqsadli auditoriya haqida aniq va obyektiv 
ma’lumotlarni to‘plash, balki brend yoki mahsulotni sotish va ilgari surish natijalarini ham kuzatishi mumkin. 
Dastlab raqamli marketingning eng keng qamrovli ta’riflaridan biri Britaniyaning to‘g‘ridan to‘g‘ri va raqamli 
marketing instituti (Institute of Direct and Digital Marketing – IDM) tomonidan ratifikatsiya qilingan. Raqamli 
Marketing Kengashi konvensiyasiga ko‘ra, raqamli marketing – bu raqamli texnologiyalarning strategik ahami-
yatini e’tirof etish va integratsiyalashgan yondashuvni ishlab chiqish orqali daromad olish va mijozlarni ush-
lab turishga qaratilgan kompaniyaning marketing faoliyatini qo‘llab-quvvatlash uchun virtual makonda axborot 
kanallaridan kompleks foydalanish, mijozlarning ehtiyojlarini qondirish va ularning kompaniya, brend, mahsu-
lot va xizmatlar haqida xabardorligini oshirish maqsadida onlayn xizmatlar ko‘rsatishni yaxshilashdir 
[1]
.Ushbu 
ta’rifni uchta semantik qismga bo‘lish mumkin:
●
birinchi qismda raqamli aloqa kanallarining keng doirasi (bloglar, ijtimoiy tarmoqlar, veb-saytlar) yori-
tilgan.Bunda marketolog kompaniyalarda sinergik ta’sirni ta’minlash uchun boshqa vositalardan ham 
foydalanishi kerak;
●
ikkinchi qismi biznes rentabelligini oshirishning eng muhim manbai sifatida yangi mijozlarni jalb qilish va 
mavjud mijozlar bilan munosabatlarni boshqarish g‘oyasini ifodalaydi. Bu raqamli marketingning asosiy 
vazifasi hisoblanadi;

---

T
ARA
QQIY
O
T
ПР
ОГРЕС
С
PR
OGRESS
296
YA S H I L I Q T I S O D I Y O T VA TA R A Q Q I Y O T
https://yashil-iqtisodiyot-taraqqiyot.uz
2023-yil, iyul.
№
7-son.
●
uchinchi qismi kompaniyaning Internetda mavjudligini ta’minlashga strategik yondashuvning ahamiyat-
iga ishora qiladi. Bu mijozning qadriyatlari, ehtiyojlari, tajribasi va boshqa muhim xususiyatlarini chuqur 
o‘rganishni, shuningdek, tarmoqdagi eng yaxshi aloqa kanallarini tanlashni o‘z ichiga oladi.
Shu bilan birga Artamova O. B “Raqamli marketing (raqamli marketing) – televidenie, Internet, radio kabi 
axborot va elektron kanallardan foydalanish orqali iste’molchiga kompleks ta’sir ko‘rsatish (ularni jalb etish va 
ularni ushlab turish) vositalari va usullari to‘plami’ “deb ta’riflaydi 
[2]
.
Umumiy qilib keltiradigan bo‘lsak, ushbu yo‘nalishda ilgari olib borilgan tadqiqotlarga qaramay, korxonalar 
faoliyatida raqamli marketing tizimini shakllantirish muammosini hal qilish ,nazariy va amaliy ishlanmalarning 
mazmuni o‘rganishni taqozo qiladi.
TA H L I L L A R VA N A T I J A L A R
Raqamli marketing vositalari odamlarni xabardor qilish, kompaniya, brend, xizmat yoki mahsulotga poten-
sial mijozlarning e’tiborini jalb qilish uchun barcha usullar, vositalar va tadbirlarni o‘z ichiga oladi. Ko‘pincha, 
bir vaqtning o‘zida bir nechta vositalar ishtirok etadi, bu esa maksimal maqsadli auditoriyani qamrab olish va 
yuqori reklama samaradorligiga erishish imkonini beradi. Ushbu vositalardan qaysilarini qo‘llash korxonaning 
maqsadlariga, uni amalga oshirish bosqichiga, maqsadli auditoriyaning xususiyatlariga, reklama qilinadigan 
mahsulotga va boshqalarga bog‘liq bo‘ladi(1-rasmga qarang).
Quyidagi keltirilgan 1-rasm ma’lumotlariga asoslanib asosiy raqamli marketing vositalarini tahlilini ko‘rib 
chiqamiz: