A. T. G 'o fu ro V, S. S. F a y z u lla y e V, A. K. R a X im o V, B. Z o X id o V a, F. I. M a tk a r im o V

BRAXIMORF 
- bo'yi uzun va oyoqlari qisqa bo‘lgan odam-
GENOFOND 
- tur, populyatsiya genlari yig‘indisi boiib, 
genofondda mutatsiyalar tez-tez sodir bo'ladi va qaytarilib turadi. 
Genofond populyatsiyadagi allel genlar yig'indisidir.
DIVERGENSIYA- 
(lotincha ajralish) e volyutsiya j arayonida 
bir ajdoddan tarqalgan organizmlarda belgi-xossalarning bir- 
biridan farqlanishi.
DOLIXOMORF 
- bo‘yi kalta va oyoqlari uzun odamlar.
IDIOADAPTASIYA 
- (yunoncha idios - o‘ziga xos, lotincha 
adaptio - moslanish) organizmlarning muhit sharoitiga hususiy, 
juz’iy moslanishlaridir.
IRSIYAT 
- irsiylanish jarayoni orqali organizmlarning 
avlodlar almashinishi davomida irsiy maTumotlami avloddan- 
avlodga o‘tkazish jarayoni.
160

---

KOMBINATIV О ‘ZGARUVCHANLIK - irsiy o zgaruv- 
chanlik turi. Bu o‘zgaruVchanlik ota-ona organizmlarini chatishti- 
rishdan olingan duragay avlodlari (Ft F2 F,)da xromosomalar, 
genlarning har xil variantda qayta taqsimianib, irsiylanish oqibatida 
namoyon bo‘ladi.
KRANIOLOGIYA— yunoncha kranion - kalla suyagi, logos
- taiim ot degan so‘zlardan olingan.
M EZO M ORF - oyoqlari o‘rtacha rivojlangan odamlar.
MIKROEVOLYUSIYA - populyatsiya doirasida, tur ichida 
yuz beradigan evolyutsion jarayon.
MOSLANISH - tirik organizm!arning m a’lum muhitda 
yashab, nasi qoldirishi.
MUTASION 0 ‘ZGARUVCHANLIK - irsiy belgi va xusu- 
siyatlaming tabiiy va irsiy omillar ta’siri keskin o‘zgarib, yangi 
barqaror belgi va xususiyatlar hosil qilishidir.
MUTASIYA - irsiyatning moddiy asosi boigan genlar va 
xromosomalarning o‘zgarishi natijasida sodir boladigan irsiy 
o‘zgamvchanlik.
NEOANTROPLAR - hozirgi zamon qiyofasidagi odamlar.
NEGROID - lotincha niger - qora (fransuzcha - negr, 
nemischa - neger), oid - yunoncha eydos - o‘xshash degan 
so'/Jardan olingan.
OYKUMENE - yunoncha oykumene - odam yashaydigan 
hudud degan so‘zdan olingan.
161

---

ONTOGENEZ 
- (grekcha ontos - shaxsiy, genesis -
rivojlanish) ko‘p hujayrali organizmlaming zigotadan to tabiiy 
o‘limigacha bo‘lgan rivojlanish davridir.