Bioreaktorlar.
Biotehnologik jarayonning asosiy elementlaridan biri-bioreaktor
ya'ni fermenter.Bioreaktorning
vazifasi-mikroorganizmlar, hujayra va to'qimalarni
o'stirish uchun optimal sharoit yaratish.
Mikroorganizm hujayralarini shiddat bilan aralashtirish mumkin. Ularni kerakli
aeratsiya bilan ta'minlasa ham bo'ladi. Sut emizuvchilar, hasharotlar va o'simlik
hujayralari esa mehanik ta'sirlarga chidamsizroq (o'stirish usulidan qat'iy nazar).
Bioreaktorda ma'lum bir jarayon olib borilayotganda undagi komponentlar
geterogen sistema ko'rinishida bo'ladi. Bunday sistema
hujayralar suspenziyasi va
gazlardan iborat. Bunday sistemada fazalararo issiqlik va massa almashinuvini
ta'minlash zarur. Shundagina produtsentlarni o'stirish, shuningdek,
mahsulot
biosintezi uchun optimal sharoit yaratilgan bo'ladi. Albatta bunda sterillikka va
jarayonning iqtisodiy jihatdan tejamkorligiga ahamiyat berish lozim.
Bioreaktorlarning 3ta asosiy guruhi mavjud:
1.
Aralashtirgichli bioreaktorlar
2.
Barbotajli kolonnalar
3.
Tashqi va ichki sirkulyatsiyali erlift biorektorlar
5-rasm. Turli tipdagi bioreaktorlarning soddalashtirilgan shemasi:
A-aralashtirgichli bioreaktor;
B-barbotajli kolonna; C- ichki sirkulyatsiyali erlift bioreaktor; D-
tashqi sirkulyatsiyali erlift bioreaktor. Strelkalar-kul'tural muhitni oqim yo'nalishi.
1-motor, 2-gazni
chiqishi, 3-kul'tural muhit, 4-parraklar, 5-havo
berish joyi, 6-gazni chiqishi, 7-
kul'tural muhit, 8- havo berish joyi, 9-gazni chiqishi, 10-kul'tural muhit, 11-markaziy quvur, 12-
havo berish joyi, 13-gazni chiqishi, 14-gaz-suyuqlikli separator, 15-kul'tural muhit, 16-havo
oqimining yo'nalishi, 17-havo oqimining yo'nalishi, 18-havo
berish joyi
Dostları ilə paylaş: