chiqariladigan tovarning unikalligi (antiqaligi) asosida o‘rnatiladi. Bu yerda baho o‘rnatilayotgan
paytda nafaqat ishlab chiqarish chiqimlari, balki tovarning sotib
oluvchi uchun qadr-qimmati ham inobatga olinadi.
Ko‘pchilik hollarda baholar
preyskurant baholar asosida
aniqlanadi. Bunday usulda savdolashish imkoniyati mavjud
bo‘ladi. Individual sotib oluvchilar uchun buning ahamiyati kamroq
bo‘lsa-da, ulgurji sotib oluvchilar uchun bu narsa katta
ahamiyatga ega bo‘lib, baholarning umumiy darajasiga o‘z
ta’sirini, albatta, ko‘rsatadi.
Raqobat savdolari orqali bahoni
aniqlash
usuli
XYuSlarning pudrat uchun kurashuvi sharoitida qo‘llaniladi.
Bunda XYuS raqobatchilarning kutilayotgan baho takliflarini
hisobga oladi. U o‘zining oldiga shartnomani qo‘lga kiritishni
301
Yoppasiga (ommaviy) sotib olishlar bahosi va baholarni tovarning sifati bilan uzviy bog‘langanligi strategiyalari ham
amaliyotda qo‘llaniladi.
Baholarning har qanday strategiyasida, raqobatchilarning
baholarini tahlil qila borib, XYuS o‘zi tomonidan taqdim etilishi
mumkin bo‘lgan chegirmalar tizimiga jiddiy e’tibor bermog‘i lozim.
Jahon amaliyotida baholardan qilinadigan chegirmalarning 20ga
yaqin turi mavjud. Masalan,
“skonto” chegirmasi ning “3/12,
netto 30” tartibida ifodalanishida to‘lov 30 kun ichida amalga
oshirilishi kerak, agar sotib oluvchi to‘lovni dastlabki 12 kun ichida
amalga oshirsa, u 3% kam to‘laydi, degan ma’noni anglatadi.
Aylanma uchun bonus chegirmalari ham qo‘llaniladi.
Aylanma sotuviga bog‘liq ravishda u doimiy sotib oluvchilarga
nisbatan qilinadi.
Progressiv chegirmalar sotib olishning sifati,
hajmi va davriyligiga bog‘liq ravishda sotib oluvchiga taqdim
etiladi.
