Saparboyev Artikboy Alimovich Amudaryo tumani 42-sonli maktab

2-dars 
Mavzu:
 
MS Word matn protsessori interfeysi
 
Ona tili darsidan ma'lumki, harflardan so'zlar, so'zlardan jumlalar, jumlalardan gaplar, gaplardan 
abzaslar, abzaslardan esa matn hosil qilinadi. So'zlar o'zaro bo'sh joy bilan ajratiladi, gaplar nuqta, so'roq 
yoki undov belgisi bilan tugaydi. Gapning davomi sahifa kengligiga sig'masa yangi satr boshiga bo'g'in 
ko'chirib o'tkaziladi. Abzaslar doimo yangi satrdan rna'lum bo'sh joy qoldirib boshlanadi. 
Turli matn protsessorlarida matnni bezatish uchun turli kodlar qo‘llaniladi. Bunday hollarda hujjatlar 
har xil 
formatga 
ega deyiladi. Shu sababli 
formatlangan matnli hujjatlarni
bir matn protsessoridan 
boshqasiga olib o‘tishning har doim ham imkoniyati bo‘lmaydi. 

---

Saparboyev Artikboy Alimovich Amudaryo tumani 42-sonli maktab 
 
2 
2010 dasturida buyruqlarni o‘zbek tilida ifodalash imkoniyati borligini ta’kidlab o‘tish joiz. 
MS WORD dasturni ishga tushirish va unda ishni tugallash 
Microsoft Office 2010 dasturlar majmuasining MS Word dasturini ishga tushirish turli xil usulda amalga 
oshirilishi mumkin:# masalalar paneliga biriktirilgan bo‘lsa, 
piktogrammasi yordamida;tire, uzun tire 
yoki qo'shtirnoq belgisi bilan ajralib turadi. Word dasturida ishni tugallash uchun
piktogrammasini 
yoki fayl
menyusining Выход,ya’ni Chiqishbuyrug‘ini tanlash, yoki Alt + F4 klavishlarini birga bosish yetarli. 
WORD interfeysi 
Ishga tushirilgan MS Word dasturi interfeysida (quyidagi rasm) sarlavha satri 1, menyular satri 2,
tasma 3, ish sohasi 4va holat satri 5aks etadi.Sarlavha satrida Microsoft Word dasturida ishlanayotgan 
hujjatning nomi, ish faoliyatida juda ko‘p qo‘llaniladigan tugmalarni o‘zida mujassamlashtira 
oladigantezkor panel 6 hamda 
tugmalari aks etadi. Odatda, hujjatga nom berilmagan bo‘lsa, 
sarlavha satrida Документ1 (Hujjat1) nomi aks etib turadi. Menyular satridagi har bir menyuo‘ziga xos 
(yuqoridagi rasmda
shtrix chegarali to‘rtburchak ichida ko‘rsatilgan) tasmabilan bog‘langan. Tasmalar matn protsessori bilan 
ishlashda qulaylik hamda imkon beradigan tugmalarni o‘z ichiga olgan (Paint dasturi uskunalar panelini 
eslang). Amaliy ishlarni bajarayotganingizda, asosan, quyidagi menyular tasmalaridan foydalanasiz: 
Fayl(Файл), Bosh(Главная), Joylashtirish (Вставка), Sahifani belgilash(Разметка страницы), 
Ko‘rinish(Вид). Ish sohasining kattaroq qismini ko‘rish zarur bo‘lsa, u holda 7 tugma yordamida tasmani 
«yig‘ib» ham qo‘yish mumkin.Tasmalar, o‘z navbatida, qo‘llanadigan obyektiga hamda vazifasiga mos 
nombilan birlashtirilgan tugmalarning mantiqiy guruhlaridan iborat. Masalan, yuqoridagi rasmda 
tasvirlangan Bosh (Главная) menyusi tasmasi Буфер обмена, Шрифт, Абзац, Стили va 
Редактирование kabi mantiqiy guruhlardan iborat. 
Har bir menyu hujjat tayyorlashda muhim ahamiyatga ega. Masalan, tasmasi vertikal yo‘nalishda aks 
etadigan Faylmenyusi yordamida ishlanayotgan hujjat fayli ustida quyidagi amallarni bajarish mumkin:
IV. Mustahkamlash (7 daqiqa) 
1. Matn muharrirlariga nisbatan matn protsessorlarining afzalligi nimada? 
2. Matn protsessorida hosil qilingan matn qanday ataladi? 
3. Word matn protsessorini ishga tushirish usullarini amalda ko‘rsatib bering. 
4. Word matn protsessorining interfeysi haqida qisqa ma’lumot bering. 
5. Word matn protsessorining sarlavha satrida nimalar aks etadi? 
6. Word matn protsessorining Fayl menyusi amallarini izohlang. 
7. Word matn protsessorida tasmalar qanday vazifani bajaradi? 
8. Word interfeysi rasmidan shrift, satr, abzas kabi tushunchalarga misollar ko‘rsating. 
9. Shu darslikdan shrift, so‘z, satr, hoshiya, abzas kabi tushunchalarga misollar ko‘rsating. 
10. Word matn protsessoridagi vorislik xususiyati haqida so‘zlab bering. 
11. Word dasturida saqlangan hujjat qaysi papkaga joylashadi?
V. Baholash. (2 daqiqa)
Darsda qatnashishi, uy vazifasi bahosi, savollarga bergan javobiga qarab 
o’quvchilarni reyting asosida baholayman. 
Uyga vazifa. (2 daqiqa)
4. Uyda tayyorlagan «Tarjimayi hol» sarlavhali besh abzasli mat ningizni Word matn protsessorida 
yozing. Ona tilidagi abzas tushun chasi bilan Worddagi abzas atamasini taqqoslang. Hujjatni «Tarji mayi
hol1» nomi bilan saqlang. 
.