Фридрих
Шеллинг
(1775
-
1854)
–
фалсафасининг
асосий
ғоялари
О
бъектив
идеализм
нуқтаи
-
назаридан
табиатнинг
моҳиятини
чуқур
асослаб
берди
;
Эркинлик
ва
ҳуқуқий
тузум
азалдан
табиатда
мавжуддир
деган
ғояни
ишлаб
чиқди
.
TARQATMA MATERIALLAR
375
эркинлиги
Эркинлик аспектлари
Фалсафий
Ижтимоий
-
иқтисодий
й
Сиёси
Ҳуқуқий
Психологик
Эстетик
Ахлоқий
Эркинлик ва зарурият
–
шахс
хулқ
-
авторининг ахлоқий мезони
Ахлоқий эркинлик
Ахлоқий зарурият
Ирода эркинлиги
Фатализм
Танлаш
Валюнтаризм
TARQATMA MATERIALLAR
376
ЭСТЕТИКА ФАНИНИНГ ПРЕДМЕТИ
ЭСТЕТИКАНИНГ КАТЕГОРИЯЛАРИ
ЭСТЕТИКА
Нафосатнинг моҳиятини
ўрганувчи қадимий фан
ЭСТЕТИК ТУШУНЧАЛАР
ГЎЗАЛЛИК
УЛУҒВОРЛИК
ФОЖИАВИЙЛИК
КУЛГИЛИЛИК
УЙҒУНЛИК
МЎЪЖИЗАВИЙЛИК
НОЗИКЛИК
Эстетиканинг
предмети
Гўзаллик фалсафаси
Ҳиссий
идрок этиш
Санъат фалсафаси
Бадиий ижод
фалсафаси
TARQATMA MATERIALLAR
377
ЭСТЕТИК ФАОЛИЯТНИНГ ТАРКИБИ
ЭСТЕТИК ОНГНИНГ
АСОСИЙ УНСУРЛАРИ
Эстетик онг кенг асосий унсурлари
Эстетик эҳтиёж ва эстетик
муносабат
Эстетик туйғу ва эстетик дид
Эстетик баҳо ва эстетик идеал
Эстетик қарашлар ва эстетик
назариялар
Эстетик онг
нинг
асосий
унсурлари
TARQATMA MATERIALLAR
378
ФОЖИАВИЙЛИК ТУШУНЧАСИ
18
Эстетик фаолият
Меҳнатнинг ўзига хос тури
Меҳнат ва санъатнинг ўзаро
алоқадорлиги
Ҳунарнинг
эстетик вазифалари
TARQATMA MATERIALLAR
379
Фожиавийлик
тушунчаси
Фожиавий
тўқнашув
Фожиавийлик ва эстетик
идеал
Фожиавийликни
нг
санъатда
намоён бўлиши
Фожиавий зиддият
Фожиавий қаҳрамон
Фожиа
(
трагедия
)
-
санъат
жанри сифатида
Фориғланиш
TARQATMA MATERIALLAR
380
КУЛГИЛИЛИК ТУШУНЧАСИ
Кулгилилик тушунчаси
К
улги
ли ҳо
лат
Кулги ва унинг
инсон
ҳаё
т
идаги ўрни
Ҳазил
ҳисси
Кулгилиликнинг санъатда
н
а
м
о
ён бўлиши ва унинг
ифода шакллари (ҳажв,
мутоиба,
к
и
н
оя,
кесатиқ, истеҳзо)
Кулги (комедия)
–
санъат
жанри сифатида
Кулгининг фори
ғ
ла
н
ти
риш
хусусияти
TARQATMA MATERIALLAR
381
БАДИИЙ АСАРНИ ЭСТЕТИК ИДРОК ЭТИШНИНГ
ЎЗИГА ХОС ХУСУСИЯТЛАРИ
Бадиий асарни эстетик
идрок этишнинг ўзига
хос хусусиятлари
Эстетик фаолият
Ақлий ва ҳиссий асослари
Эстетик мушоҳада
Эстетик ҳукм
Эстетик қобилият
TARQATMA MATERIALLAR
382
22
Эстетик
тарбия
Гўзаллик
Тафаккур
Тасаввур
Туйғу
Дид
Меҳнат
Оммавий
ахборот
воситалар
Спорт
Санъат
Маънавият
Улуғворлик
Санъат асарларини
эстетик идрок этишда
ижодийлик
бадиий
образ
бадиий
талқин
ҳиссий
идрок
қобилият
эстетик
идрок
тасаввур
бадиий
идрок
бадиий
ижод
бадиий
қиёфа
бадиий
ҳақиқат
бадиий
режа
ақлий идрок
TARQATMA MATERIALLAR
383
ЭСТЕТИК ТАРБИЯ ОМИЛЛАРИ
Эстетик тарбия омиллари
Оила
Маҳалла
Боғча
Боғча
-
гимназиялар
Мактаб
Академик лицей
Касб
-
ҳунар
коллежлари
Бадиий
-
ҳаваскорлик
тугараклари
Олий ўқув даргоҳлари
Жамоа
TARQATMA MATERIALLAR
384
ТОМОША-ҚОРИШМА САНЪАТ ТУРЛАРИ
Томоша
-
қоришма
санъат
Театр
Очиқ
-
саҳна эстрада
Цирк
Кино
Телевидения
TARQATMA MATERIALLAR
385
МАНТИҚНИНГ ПРЕДМЕТИ
МАНТИ
Қ
Тафаккур
қ
онунлари ва шакллари
тўғрисидаги
Фандир
Т
А
Манти
қ
нинг
Ф
А
предмети
К
К
У
Р
Қонунлари:
Айният
Зиддият
Шакллари
:
Тушунча
Ҳукм
TARQATMA MATERIALLAR
386
TARQATMA MATERIALLAR
387
388
TESTLAR
1.«Falsafa» so‘zining lug‘aviy ma’nosi to‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni belgilang?
+ Yunoncha, phileo – sevaman va sophia – donolik
–
Yunoncha, phileo – sevaman va sophia – bilish
–
Lotincha, philo – sevaman va sophi – donishmandlik
–
Lotincha, phileo – sevaman va sophia – donolik
2.«Falsafa» atamasini birinchi bo‘lib qaysi faylasuf o‘z asarida qo‘llagan? –
Aristotel
+ Pifagor
–
Suqrot
–
Platon
3.Arxeolog olimlarning fikriga ko‘ra tik oyoqda yuruvchi “homo erectus” odam taxminan
qachon vujudga kelgan?
–
5 mln avval
–
3,5 mln avval
+ 1,5 mln avval
–
2 mln yil avval
4.Quyidagi javoblardan qaysi birida dunyoqarashning nisbatan muhim funksiyasi
ko‘rsatilgan?
–
Bilish funksiyasi
–
Qadriyatlarga munosabati
+ A, V, E ja voblar to‘g‘ri
–
Xulq atvorni belgilash
5. Dunyoqarashning tuzilishi qanday?
+ Dunyoni sezish, idrok etish, tushunish
–
Dunyoni tasavvur qilish – Axloqni yuksaltirish
–Barcha javob to’g’ri
6.Dunyoni sezish bu?
+ Bu o‘z ini qurshagan dunyoni sezgilar yordamida hissiy idrok etish
–
Faqat ob’ektlarni anglash
–
Inson o‘zini tushunish
–
Aql yordamida tushunish
7.Faqat insonga xos xususiyatni aniqlang?
+ Dunyoni tushunish
–
Harakat qilish
–
Dunyoni sezish (qisman)
–
Barcha javoblar noto‘g‘ri
8.Tarixan dunyoqarashning shakllari bu?
+ Mif, din, falsafa, fan
–
Mif, fan, ov
389
–
Din, san’at, mehnat
–
Fan, falsafa, ov
9.Mif atamasi qanday ma’nolarni anglatadi? +
Ri voyat, afsona
–
San’at, voqea
–
O‘yin, san’at
–
Afsona, urush
10.Miflar nimalar orqali ifodalanadi?
+ Rivoyat, ertaklar –
Ertaklar, qo‘shiqlar
– Mehnat, ov
–
Qo‘shiq, kuy
11.Quyidagilarning qaysi biri dinning funksiyasi emas?
+ Farovonlik funksiyasi
–
Tartibga solish funksiyasi
–
Kommunikativ funksiyasi
–
Dunyoqarashni shakllantirish funksiyasi
12.Fetishizm bu?
+ U yoki bu mo‘jizakor predmetning odamlar hayotida ta’sir ko‘rsatishiga sig‘inish
–
Odamlarga sig‘inish
–
Ruxlar va tabiat kuchlariga sig‘inish
–
Bulutlarga sig‘inish
13.Magiya bu?
+ Ilohiy kuchlarga sig‘inish
–
Hayvonlarga sig‘inish
–
Odamlarga sig‘inish
–
Yomg‘irga sig‘inish
14.Neolitik inqilobi bu?
+ In son chorvachilik va ziroatchilik bilan shug‘ullanish
–
Inson ovchilik va termachilikka o‘tishi
–
San’atning vujudga kelishi
–
Dinning vujudga kelishi
15.Monoteizm bu?
+ Yakka xudolik
–
Ko‘p xudolik – Xudosizlik
–
Ruhlarga sig‘inish
16. Iudaizm qachon vujudga kelgan?
–
Mil. av VII asrda
–
Mil.av IX asrda
390
+ Mi l.av XI asrda
–
Mil.av V asrda
17. Dunyoqarashning qaysi shakllari e’tiqod va tuyg‘ularga tayangan?
+ Mifologik va diniy dunyoqarash
–
Falsafiy dunyoqarash
–
Ilmiy dunyoqarash
–
Kundalik dunyoqarash
18.Falsafiy dunyoqarash dunyoni nimalarga tayangan holda tushuntiradi? +
Aql va bilimlarda
–
Tuyg‘ularda
–
E’tiqodda
–
Sezgilarda
19.Falsafa nima birinchi o‘rinda turadi?
+ Savol, masala
–
Obraz
–
Aniq, javob
–
Dalillar
20.Falsafaning predmeti bu?
–
Olamning yaxlit birligi
+ Borliq
–
Inson
–
Fan
21.Kosmotsentrizmniing asosiy xususiyati nimadan iborat?
+ Kosmos va tabiatni anglashni
–
Erni tadqiq etishni
–
Odamni tadqiq etishni
–
Hayotni anglashni
22.17-18-asrlarda falsafa fanlar bilan birlashib uning tadqiqotlar markazida
+ Bilish va ilmiy metodlar o‘rin oldi
–
Globallashuv o‘rin oldi
–
O‘zlikni anglash oldi
–
To‘g‘ri javob yuq
23.Quyidagilardan qaysi biri dialektik bilimlar sohasiga tegishli?
+ Rivojlanish va o‘zgarishlar haqidagi ta’limot
–
Axloq haqidagi ta’limot
–
Hayot haqidagi ta’limot
–
Qonunlar va usullarni o‘rganuvchi fan
24.Tafakkur qonunlari va usullari haqidagi fan bu?
+ Mantiq
391
–
Dialektika – Etika
–
Tarix
25.Materialistlar deb qaysi toifadagi kishilarni aytish mumkin?
+ Olamni azaldan, moddiy deb, ong bu materiyaning mahsuli deyuvchilar
–
Ongni birinchi o‘ringa qo‘yuvchilar
–
Olamning markaziga madaniyatni qo‘yuvchilar
–
To‘g‘ri javob yuq
26.Quyidagi qatorlardan kimlar sub’ektiv idealistlar hisoblanadi?
+ Berkli, Yum, Fixte
–
Dekart, F.Bekon
–
Gegel, Berdyaev
–
Platon, Dekart
27.Mexanistik materializm tarafdorlari kimlar?
+ Golbax, Lametri, P.Gassendi
–
Gegel, Kant
–
Fixte, Yum
–
Berkli, Bekon
28.Antik falsafaning asosiy savoli? +
Dunyonimadan yaratilgan?
–
Hayot yashashga arziydimi?
–
Inson nima?
–
Xudoning borligini qanday asoslash mumkin?
29.Ekzistensializm tarafdorlarining eng yirik vakillari qaysi javobda to‘g‘ri ko‘rsatilgan? +
Kamyu, Sartr
–
Fixte, Golbax
–
Baxtin, Sartr
–
Kant, Gegel
30. Gnoseologik optimizm ta’limoti qanday qarashni ilgari suradi?
+ Du nyoni anglash va bilish mumkin
–
Dunyoni bilib bo‘lmaydi
–
Dunyoni bilish mumkin, lekin shubha bilan qarash kerak
–
Hamma javob to‘g‘ri
Dostları ilə paylaş: |