“O‘ZBEKISTONDA ILM-FANNING RIVOJLANISH ISTIQBOLLARI” xalqaro ilmiy-amaliy anjumani 2022 yil 30 noyabr | scientists.uz
849
Linzaga ta’rif berib, linza turlarini o‘quvchilarga ko‘rsatamiz.
Linizalar ikki xil bo‘lishi (qavariq-yig‘uvchi, botiq-tarqatuvchi) haqida ham ma’lumot
beramiz (1,2-rasmlar).
2- rasm.Sochuvchi linza.
O-nuqta linzaning optik markazi deyiladi. Bu yerda O
1
O
2
nuqtalarni birlashtiruvchi
chiziq linzaning bosh optik o‘qi deb ataladi. Linzaning bosh optik o‘qiga parallel tushgan nur
linzadan o‘tgach bir nuqtada uchrashadi. Ana shu nuqta linzaning fokusi deb ataladi va F harfi
bilan belgilanadi.
Linzadan fokusgacha bo‘lgan OF=F linzaning fokus masofasi deb ataladi. Bu ham F
harfi bilan belgilanadi.
Linzadan istalgan buyumning tasvirini yasash uchun quyidagi uchta nurning yo‘lini bilish
kifoya qiladi:
1)
yorug‘lik manbaidan chiqqan nurlar linzaning bosh optik o‘qiga parallel holda
linzaga tushsa, linzadan o‘tgach linza fokusidan o‘tadi;
2)
linzaning optik markazidan o‘tuvchi nur yo‘nalishini o‘zgartirmaydi;
3)
linzaning old tomonidagi fokusidan o‘tib linzaga tushuvchi nur linzadan o‘tgach
uning bosh optik o‘qiga parallel holda ketadi.
Yorug‘lik manbaining bir nuqtasidan chiqqan uchta nur qaerda uchrashsa, shu nuqtadan
chiqqan boshqa nurlar ham xuddi shu nuqtada uchrashadi.
3-rasm. Qavariq linzada buyum tasvirini yasash
“O‘ZBEKISTONDA ILM-FANNING RIVOJLANISH ISTIQBOLLARI” xalqaro ilmiy-amaliy anjumani 2022 yil 30 noyabr | scientists.uz
850