T. T. Jum aqulov iqtisod fanlari doktori, professor


-§. Bozor iqtisodiyotining asosiy muammolari



Yüklə 3,94 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə36/122
tarix24.09.2023
ölçüsü3,94 Mb.
#148009
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   122
Iqtisodiyot nazariyasi T. Jo`rayev 2005 1 qism

2-§. Bozor iqtisodiyotining asosiy muammolari
m u a m m o la r
Yechim lar
(5 savol)
(5 javob)
1. Nima ishlab chiqarish zarur?
-
Foyda keltiradigan tovarlar 
ishlab chiqariladi, zarar 
keltiradiganlari ishlab 
chiqarilm aydi.
2. Qanday ishlab chiqarish 
zarur?
— ►
Yangi texnika va texnologiyaga 
asoslangan korxonalarda 
ishlab chiqarish zarur.
3. Qancha ishlab chiqarish 
zarur?
— ►
Yangi texnika va texnologiyaga 
asoslangan korxonalarda 
ishlab chiqarish zarur.
4. Kim uchun ishlab chiqarish 
zarur?
----- ►
Aholining alohida tabaqalari 
(yuqori, o'rta va kam 
ta'm inlanganlar) talabini 
hisobga olib ishlab chiqarish 
tashkil qilinadi.
5. Iqtisodiy tizim ro‘y beradigan 
o 'zgarishlarga m oslasha 
o la d im i?
— ►
Bunda mavjud iqtisodiy tizim 
bozor iqtisodiyoti muhitiga 
m oslasha olishlik darajasi 
hisobga olinadi.
Foyda olish yoki zarar ko'rish m um kinligi korxona umumiy 
darom adlarini barcha xarajatlari bilan taqqoslash orqali aniqlanadi.
k o rx o n a u m u m iy
pul darom adi (to­
v a r b irlig i b a h o s i 
s o tila d ig a n to v a r 
m iqdori)
ishlab chiqarishga

q ilin g a n
b a rc h a
xarajat (resurs b ir­
ligi b ahosi foyda- 
lanadigan miqdori.)

Foyda yoki za ra r 
m iqdori
54


3-§. Bozor iqtisodiyotining afzalliklari va ziddiyatlari
Afzalliklari
-------------►
• Resurslarni sam arali taqsim laydi.
-------------►
• Erkinlikni ta ’minlaydi.
-------------►
• Iqtisodiy faollikni rag'batlantiradi.
------------ ►
• Xo'jasizlik va isrofgarchilikka barham beradi.
Kamchiliklari

R a q o b a tn in g k u c h s iz la n is h ig a y o ‘ 1 q o 'y a d i 
(korxonalarning qo'shilib ketishi, monopol tizim larning 
vujudga kelishi, xufyona kelishuv, shafqatsiz raqobat va 
iq tis o d iy o tg a d a v la t a ra la s h u v i k u c h a y is h i ham da 
texnika taraqqiyoti natijasida)
• 
Ijtim oiy is te ’m ol tu rid a g i to v a rla r bilan ta ’ m inlash 
layoqatiga ega emas.

Daromadlar tengsizligining kuchayishiga va aholining 
mulkiy tabaqalanishiga olib keladi.
• Tovarlar hajmi va pul m assasi o'rtasidagi ro'y berib 
turadigan nomuvofiqliklarni bartaraf eta olmaydi.

Qayta tiklanm aydigan resurslarni asrash, tabiatni va 
a tro f-m u h itn i m u h o fa za q ilish , e ko lo g ik m u vo za n a tn i 
ta ’m inlashga layoqatli emas.
• 
Ish haqi bilan narxlar darajasi muqobilligini ta'm inlay 
olmaydi.
>
• Tezda foyda keltirmaydigan yoki jamiyat va kelajak uchun 
m u h im b o ’ lgan fu n d a m e n ta l ta d q iq o tla r o lib b o rish
imkoniyatini cheklaydi.
55



Yüklə 3,94 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   122




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin