Dilorom qosimova menejment nazariyasi

2.4. Axloq fa n la rin in g rivojlanish m aktabi
Psixologiya va sotsiologiya kabi fanlarning rivojlanishi va tad- 
qiqot usullarining mukammallashishi Ikkinchi jahon urushidan so 'n g
ish joyidagi axloqni o'rganishni yuqori darajada va jiddiy ravishda 
ilmiylashtirdi. Ahloqiy bexivioristik yo'nalish rivojining keyingi davri
34

---

eng yirik namoyandalari ichida Kris Ardiris, Lensis Laykert, Duglas 
M ak Gregor va Frederik Gersbergni birinchi navbatda eslatib o ‘tish 
m um kin. Bu va boshqa tadqiqotchilar ijtimoiy o ‘zaro t a ’sirning, 
m otivatsiyalarning, hokim iyat x a rak teri va obro'sining, tashkiliy 
tuzilmalarning, tashkilotlardagi kommunikatsiyalarning, liderlikning, 
ish m azm uni o'zgarishining va ishchi hayoti sifatining turli jihat- 
larini o'rganishdi. Biz ularn in g ishlari bilan tegishli m avzula rga 
bog'liq holda keyingi boblarda tanishib o'tamiz.
Axloq fanlari maktabi, en g avvalo, shaxslararo m unosabatlarni 
yo ‘iga qo'yishda m u jassam langan insoniy m unosabatlar m aktabidan 
sezilarli darajada uzoqlashdi. Yangicha yondashuv yuqori darajada 
ishchiga o‘z imkoniyatlarini tashkilotlarni tashkil qilish va ularni 
boshqarishda axloq fanlari konsepsiyalarini qo'llash asosida ang- 
lashga yordam berishga intildi. Umumiy qilib aytganda, bu maktabning 
asosiy maqsadi insoniy re surslarning samaradorligini oshirish hiso- 
biga tashkilotning samaradorligini oshirish edi.
Axloqiy y o n d as h u v shunchalik m a s h h u r b o ‘ldi-ki, 60-yillarda 
m enejm ent sohasini butunlay qam rab oldi. Oldingi m aktablar kabi 
bu yondashuv m enejm ent m uamm olarini «yagona en g yaxshi usul» 
bilan hal qilishni himoya qildi. U n ing bosh postulati sh undan ibo­
rat b o ‘lgan-ki, axloq fanining t o ‘g ‘ri ishtatilishi har doim ayrim
ishchining kabi, butun tashkilotning ham ishi samaradorligini oshirish- 
ga yordam beradi. Biroq biz buni kitobning so'nggi qismida ko'ramiz, 
ish m a zm unini o ‘zgartirish va ishchining korxona m e n e jm e n tid a
ishtirok etishi kabi usullar faqat ayrim ishchilar uchun va ayrim 
v a z iy a tla rd a sam arali boTadi. S h u n d a y qilib, bixevioristik yon- 
dashuvning ko‘pgina m uhim ijobiy natijalariga qaram asdan, u b a ’zan 
un in g tarafdorlari o'rganib chiqqan vaziyatlardan farq qilgan v az iya t­
larda asossiz bo'lib qolgan edi.