«axborot-kommunikatsiya texnologiyalar va tizimlar»

4.1-rasm. J.B.Dixsit. “Fundamentals o f computer programming and IT”
kitobidan lavha
Foydalanuvchilaming virtual (mavjud emas) mashinasi 4.2.- 
rasmda keltirilgan.
4.3. O peratsion tizim larining funksiyalari 
Qachonki biz kompyuter yoqganimizda operatsion tizim yoki 
uning bir bo‘lagi (bir qismi) ishga tushishni boshlaydi. U ishga
J.B.Dixsit. “Fundamentals o f computer programming and IT” 2011, 28 p.
7 0

---

tushanda uning eng asosiy qismlari operaiv xotiraga qattiq diskdan 
yuklab olinadi, so‘ng shu diskdagi buyruqlami birin ketin ba- 
jaraveradi. Dasturni ochishda shu dastur joylashgan qattiq diskdagi 
sektorga etib boradi va u erdan ham dastuming kerakli qismlarigina 
olib chiqadi. So‘ng ulami operativ xotiraga qo'yadi.
1. Formatlash.
Formatlar ma’lumotlami va dasturlami saqlash uchun xizmat 
qiladi.
2. Kompyuter resurslaridan foydalanish
2.1.
Supervizor yordamida grafik interfeys boshqariladi va 
boshqa dasturlami amalay dasturlarda masalalami yechishni qo‘llab 
kuwatlash uchun yunaltiradi.
2.2.
Xotirani boshqarish. Operativ xotirada ma’lumotlar va 
dasturlar saqlangan joyni qidiradi.
2.3.
M a’lumotlar va dastur operativ va tashqi xotiri o'rtasida xa- 
rakatni prioritet qismlar va buferlardan foydalangan holda bosh­
qarish.
3. Fayllarni boshqarih.
3.1. Bir diskdan boshqasiga nusxa olish.
71

---

3.2. Fayllami /dasturlami nusxasini sa?lash.
3.3. Fayllami / dasturlami o‘chirish.
3.4. Fayllami qayta nomlash.
Tizimli dasturiy ta’minot quyidagicha tasniflanadi:
Bazaviy dasturiy ta’minlanish 
(base software)-kompyuterini 
ishlashini ta’minlovchi dasturiy vositalaming eng kichik maj- 
muasidir.